"Διδακτήρια άθλια, ρυπαρά και ετοιμόρροπα, δυσώδη και σκοτεινά...": Η υγιεινή κατάσταση των σχολικών κτηρίων στα τέλη του 19ου αιώνα μέσα από τα θεσμικά κείμενα της εποχής

Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η αποτύπωση της εικόνας των ελληνικών διδακτηρίων μέσα από θεσμικά κείμενα. Το τελευταίο τέταρτο του 19ου αι. παρατηρείται έντονα ένα επιστημονικό και νομοθετικό ενδιαφέρον για τη βελτίωση των συνθηκών της σχολικής φοίτησης στην ελληνική επικράτεια, γεγονός που πρόβαλε σταδιακά και την ανάγκη θεσμοθέτησης της σχολικής υγιεινής. Το πεδίο αυτό, έστω και καθυστερημένα για την ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα, σηματοδοτεί τη μετάβαση σε ένα πλαίσιο αναγκαίων θεσμικών διενεργειών, συμπληρωματικών των νέων οικονομικών μετασχηματισμών και κοινωνικο-πολιτισμικών αλλαγών που «πυροδοτούνται» από τη δεκαετία του 1870 και μετά. Διαφαίνεται ότι η συμπόρευση της παιδαγωγικής και ιατρικής επιστήμης, αλλά και λόγοι κοινωνικής ισορροπίας, καθιστούν πλέον επιτακτική την ανάγκη εποπτείας της υγείας των μαθητών αλλά και του σχολικού περιβάλλοντος. Άμεσα συνυφασμένο αναδύεται το θέμα των διδακτηρίων και της ποιοτικής τους καταλληλότητας, ως κεντρικός άξονας γύρω από τον οποίο περιελίσσονται δυσλειτουργικά στοιχεία, αντιβαίνοντα τον σκοπό της εκπαίδευσης. Τα ευρήματα της έρευνας, μέσω της ποιοτικής ανίχνευσης θεσμικών τεκμηρίων, βεβαιώνουν και επιβεβαιώνουν τις ανησυχίες του εκπαιδευτικού κόσμου για την υποβαθμισμένη σχολική υγιεινή, τις ελλείψεις, και την εν γένει αθλιότητα των διδακτηρίων στα τέλη του 19ου αιώνα.