Stres a objawy depresji i sposoby radzenia sobie u kobiet z niepłodnością i kobiet w ciąży wysokiego ryzyka

Zdiagnozowanie niepłodności stanowi jedno z najsilniej stresujących wydarzeń życiowych, a doświadczanie niepowodzeń w prokreacji nasila stres i zwiększa ryzyko wystąpienia depresji. Z kolei w okresie okołoporodowym kilkakrotnie może wzrosnąć ryzyko wystąpienia problemów psychicznych, w szczególności gdy ciąża jest zagrożona. Sposoby radzenia sobie kobiet w sytuacji zdiagnozowania niepłodności lub ciąży zagrożonej mogą sprzyjać łagodzeniu lub nasila­niu się u nich napięcia psychicznego. Celem badań było określenie nasilenia przeżywanego stresu, depresji oraz wskazanie sposobów radzenia sobie ze stresem przez kobiety z problemem niepłodności oraz kobiety w ciąży wysokiego ryzyka. Sprawdzono ponadto, czy badane kobiety różnią się w zakresie uwzględnionych w badaniu zmiennych. Badaniami objęto łącznie 220 kobiet. Grupę pierwszą stanowiły kobiety leczące się z powodu niepłodności (N = 61), drugą – aktualnie niepodejmujące leczenia niepłodności z zastosowaniem metod wspomaganego rozrodu i nieplanujące leczenia w najbliższych miesiącach (N = 33), trzecią – kobiety w ciąży wysokiego ryzyka (n = 67), czwartą grupę – kontrolną – stanowiły kobiety w ciąży prawidłowej, bez wcześniejszych problemów z płodnością (N = 59). W badaniach wykorzystano Skalę Odczuwanego Stresu (SOS), Inwentarz Depresji Becka (BDI) i Wielowymiarowy Inwentarz Radzenia Sobie (COPE) oraz ankietę socjodemograficzną. Badane grupy kobiet różniły się tak pod względem odczuwanego stresu, jak i objawów depresji, a także w zakresie wybieranych sposobów radzenia sobie. Najwyższy poziom stresu był obecny u kobiet leczących się z powodu niepłodności, natomiast objawy depresji stwierdzano u kobiet w ciąży wysokiego ryzyka. Kobiety leczące się z powodu niepłodności, spośród sposobów radzenia sobie ze stresem najczęściej wybierały aktywne radzenie sobie, zaprzeczanie i odwracanie uwagi. Podobne wyniki uzyskano dla grupy kobiet z problemem niepłodności niepodejmujących leczenia. Kobiety w ciąży zagrożonej najczęściej poszukiwały wsparcia emocjonalnego, zwracały się ku religii lub koncentrowały na emocjach i ich rozładowaniu lub zaprzestaniu działań. Wyniki badań wskazują na silniej przeżywany stres przez kobiety niepłodne, natomiast wyższe nasilenie depresji u kobiet w ciąży zagrożonej. Różne są też sposoby radzenia sobie ze stresem w badanych grupach. Poszerzenie wiedzy w tym względzie powinno przyczynić się do opracowania stosownych do potrzeb metod pomocy psychologicznej kobietom oczekującym poczęcia i narodzin dziecka, a doświadczającym w tym względzie trudności.