Ідэнтычнасць жыхароў Мінска ў XIX – пачатку XX ст. у святле мемуарнай літаратуры

Wspomnienia mieszkańców Mińska są bardzo cennym źródłem do zrozumienia historii miasta. Ich szczególną wartością jest to, że pokazują życie miasta od wewnątrz, ze wszystkimi sprzecznościami. Mieszkańcy Mińska, którzy uważali się za Polaków, stanowili bardzo znaczną część jego mieszkańców do 1863 r. Wpłynęli na życie miasta, utrzymali te pozycję, choć w mniejszym stopniu do 1917 r. W XIX i na początku XX w., pomimo tego że miasto było częścią Imperium Rosyjskiego, Mińsk, podobnie jak w poprzednim okresie, kiedy był częścią Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczypospolitej Obojga Narodów, był częścią polskojęzycznej przestrzeni kulturowej i mentalnej. Wśród mieszkańców miasta, głównie wiary katolickiej, ale także grecko-katolickiej (po 1839 r. – wśród prawosławnych, byłych unitów), szlachty i mieszczan, językiem kultury i codziennej komunikacji był polski, ale jednocześnie przywiązywano do tradycji dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Jednocześnie Mińsk lub Mińsk Litewski był rozumiany jako miasto na Litwie – tj. na terytorium byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W tym artykule, na podstawie wspomnień ówczesnych mieszkańców i gości miasta – Tadeusza Korzona, Zofi i Kowalewskiej, Ferdynanda Szabłowskiego, Ferdynanda Ruszczyca, Jana Bułhaka, Adama Bohdanowicza, Anieli Bohdanowiczowej, Mikałaja Ułaszczyka i in. – podjęto próbę odzwierciedlenia ich postrzegania Mińska i miejsca miasta na ówczesnej Litwie i Białorusi, w Polsce i Rosji.