Wspomnienia mieszkańców Mińska są bardzo cennym źródłem do zrozumienia historii
miasta. Ich szczególną wartością jest to, że pokazują życie miasta od wewnątrz, ze
wszystkimi sprzecznościami. Mieszkańcy Mińska, którzy uważali się za Polaków, stanowili
bardzo znaczną część jego mieszkańców do 1863 r. Wpłynęli na życie miasta, utrzymali te
pozycję, choć w mniejszym stopniu do 1917 r. W XIX i na początku XX w., pomimo tego że
miasto było częścią Imperium Rosyjskiego, Mińsk, podobnie jak w poprzednim okresie,
kiedy był częścią Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczypospolitej Obojga Narodów, był
częścią polskojęzycznej przestrzeni kulturowej i mentalnej. Wśród mieszkańców miasta,
głównie wiary katolickiej, ale także grecko-katolickiej (po 1839 r. – wśród prawosławnych,
byłych unitów), szlachty i mieszczan, językiem kultury i codziennej komunikacji był
polski, ale jednocześnie przywiązywano do tradycji dawnej Rzeczypospolitej Obojga
Narodów. Jednocześnie Mińsk lub Mińsk Litewski był rozumiany jako miasto na Litwie
– tj. na terytorium byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczypospolitej Obojga
Narodów. W tym artykule, na podstawie wspomnień ówczesnych mieszkańców i gości
miasta – Tadeusza Korzona, Zofi i Kowalewskiej, Ferdynanda Szabłowskiego, Ferdynanda
Ruszczyca, Jana Bułhaka, Adama Bohdanowicza, Anieli Bohdanowiczowej, Mikałaja
Ułaszczyka i in. – podjęto próbę odzwierciedlenia ich postrzegania Mińska i miejsca
miasta na ówczesnej Litwie i Białorusi, w Polsce i Rosji.