Wirtualna rzeczywistość jako narzędzie dydaktyczne staje się normą

Artykuł porusza coraz bardziej popularny temat wykorzystywania wirtualnej rzeczywistości jako narzędzia dydaktycznego, w szczególności w projektowaniu. W czasach, kiedy utrudnione są kontakty międzyludzkie, rzeczywistość jest mocno ograniczona przez system zakazów i rozporządzeń, funkcjonowanie w rzeczywistości cyfrowej (przestrzeni VR i AR) staje się z konieczności normą. W Pracowni Projektowania Tkaniny i Ubioru na Wydziale Architektury Wnętrz Fashion Start-up wprowadza nowe narzędzie dydaktyczne: VR Fashion Design Workflow 1.0. Pracownia ta, jako pierwsza jednostka akademicka specjalizująca się w fashion design w Polsce i jedna z pierwszych w Europie, dygitalizuje proces projektowania ubioru we współpracy z firmą Kontekst Retail Design. Wirtualny rysunek żurnalowy, wirtualny showroom i wirtualny pokaz mody to efekty podsumowujące wdrożenie programu cyfrowego szycia i wirtualnej prezentacji mody. W niniejszym artykule przedstawię metodę i rezultaty pracy w przestrzeni wirtualnej rzeczywistości Pracowni Projektowania Tkaniny i Ubioru od strony praktycznej na tle innych, międzynarodowych uczelni artystycznych specjalizujących się w projektowaniu ubioru.

Wirtualna rzeczywistość - realne korzyści

Projektowanie ubioru jako dziedzina wzornictwa przemysłowego o interdyscyplinarnym charakterze jest związane z wykorzystaniem różnych środków wyrazu. Na przestrzeni wieków zawsze była zwierciadłem swoich czasów, używając do ich opisu ówczesnych narzędzi. Dzisiejsze osiągnięcia technologii cyfrowej obejmują całą paletę nowych możliwości dostępnych projektantom i towarzyszą im podczas całego procesu projektowego, począwszy od zapisu koncepcji, na projekcie przestrzeni ekspozycji ubioru kończąc. Jest to widoczne zwłaszcza obecnie, gdy pandemia przyspieszyła pewne procesy na takich polach jak rzeczywistość wirtualna (ang. VR, Virtual reality) i rzeczywistość rozszerzona (ang. AR, Augmented reality) czy sztuczna inteligencja (AI, Artificial intelligence). Jest jeszcze „inna rzeczywistość”, do której musimy się przygotować – rzeczywistość post-COVID, którą wymienione wcześniej rodzaje technologii będą w pewnym sensie z nami „współtworzyć”. Skala i zakres pandemii uruchomiły mechanizm transformacji nieomal równocześnie na całym świecie i we wszystkich dziedzinach, dlatego politycy, naukowcy, artyści zadają pytania: „Jaki będzie ten nowy świat?”, „Jakie wartości ocaleją?”, „Jakie zjawiska zanikną i co powstanie w ich miejsce?”. Planując najbliższą przyszłość, wraz z oczekiwaniami i nadziejami na nowe rozwiązania starych problemów, uświadamiamy sobie również zagrożenia, jakie niesie ze sobą przede wszystkim świat cyfrowy. W poniższym artykule przedstawię wybrane opinie przedstawicieli z różnych dziedzin, nie tylko projektowania ubioru, dotyczące konsekwencji zachodzących przemian, mających wpływ na przyszłość sztuki użytkowej. Ważnym aspektem będzie znaczenie kreatywności w procesie projektowym oraz ochrona wszelkich wartości, które w obliczu rewolucji cyfrowej mogą być zagrożone. Zwłaszcza jako dydaktycy kierunków związanych ze sztuką projektową, oprócz wyposażenia młodych projektantów w niezbędną aktualną wiedzę techniczną, musimy pamiętać o kształtowaniu ich postaw artystycznych w odniesieniu do zachodzących zmian.

O upowszechnianiu kultury w czasie pandemii

Przeobrażenia naszej codzienności, które nastąpiły za sprawą ogólnoświatowej pandemii wywołanej przez COVID-19, mocno zreorganizowały wiele płaszczyzn naszego życia, do których specyfiki dotychczas przywykliśmy. Zagadnienie to jest wyraźnie widoczne także na płaszczyźnie artystycznej. Przez brak możliwości organizowania wydarzeń, wspólnych spotkań kulturalnych mocno przekształcił się charakter popularyzowania kultury, wydobywając nowe metody działań, niejednokrotnie wchodzących w silną dygresję z pierwotnym celem twórczości, jakim jest bezpośredni kontakt odbiorcy ze sztuką. Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie: „Jak sobie z tym poradziliśmy?”.Artykuł zgłębia problem, skupiając się na analizie retrospektywnej i bieżącej wybranych działań w zakresie rozpowszechniania i promocji sztuki różnego rodzaju, odbywających się w obliczu przemodelowania rzeczywistości wywołanej wprowadzonymi obostrzeniami epidemiologicznymi. Analiza poparta jest przykładami aktywności sektora popularyzacji kultury i sztuki, zaistniałymi w reakcji na nagły lockdown, między innymi także działań odbywających się w Galerii Fashion Start-up Gallery, funkcjonującej przy Wydziale Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, powstałej dzięki realizacji projektu „Projektowanie Przyszłości – program rozwoju Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie na lata 2018–2022”. W wyniku analizy określone zostały zmiany, narzędzia i ich rodzaje, które posłużyły w przemodelowaniu aktywności w sferze upowszechniania kultury, polegające na wielorakiej ekspozycji dzieła dla odbiorcy.

Odnalezione w krajobrazie – wprowadzone do wnętrza

Artykuł napisany w ramach zadania badawczego „Odnalezione w krajobrazie – niepozorne / upragnione – przestrzenie wyobrażone” dotyczy przestrzeni mieszkalnej, na którą największy wpływ miała pandemia COVID-19. Scharakteryzowane w nim zostały negatywne skutki zamknięcia i izolacji, dla których rozwiązaniem może być projektowanie biofiliczne. Ukazane zostały podobieństwa pomiędzy wzorcami biofilii a nastawioną na kontakt z przyrodą estetyką japońską. Podane zostały przykłady architektury pozytywnie oddziałującej na użytkownika dzięki związkom z naturą. Problem ten został zbadany na podstawie publikacji naukowych oraz analizy projektów, w tym także studyjnych.

Nierozsądne używanie telefonów komórkowych a efektywność uczenia się u dzieci

Artykuł przedstawia opis negatywnych implikacji korzystania z telefonów komórkowych oraz przebieg i opis autorskiej realizacji projektowej będącej odpowiedzią na problem nierozsądnego użytkowania smartfonów w aspekcie efektywności nauki i pracy u dzieci. Artykuł jest syntezą autorskich spostrzeżeń i wniosków z własnych obserwacji i analiz oraz przytoczonych badań i raportów. W myśl projektowania odpowiedzialnego społecznie, odpowiada na szereg nasuwających się pytań. Czy problem nierozsądnego użytkowania urządzeń mobilnych rzeczywiście istnieje i czy stanowi zagrożenie? Kto jest na niego najbardziej narażony? Czy urządzenia mobilne wpływają na efektywność nauki i pracy? Który krok w walce z problemem jest odpowiedni – zakaz czy racjonalizacja? Jakie rozwiązania, scenariusze projektowe mogą mieć tutaj zastosowanie?

Dołem do góry, górą do dołu

Temat dostępności do przestrzeni publicznych staje się coraz ważniejszym elementem dyskusji na temat jakości otoczenia miejskiego. Pandemia, nietypowe w skali stulecia wydarzenie, szczególnie mocno zaznaczyła potrzebę ulepszenia miejsc społecznie współdzielonych, przynależących do kategorii przestrzeni publicznych lub miejsc trzecich. W różnych częściach świata podejmowane są próby diagnozowania lokalnych problemów oraz poszukiwania możliwych rozwiązań naprawczych. Również w jednym z odległych miast na antypodach, w Sydney, rozgorzała debata nad jakością środowiska miejskiego. Ogłoszony w maju 2020 roku otwarty konkurs ideowy dla przestrzeni publicznych stał się platformą wymiany myśli, kierunkowania przyszłych działań, ale przede wszystkim manifestacją potrzeb mieszkańców. Rozpoczęte zaraz po pierwszych tygodniach pandemicznych blokad badania i ankiety pozwoliły zdefiniować najbardziej widoczne problemy i kilka ze źródeł rosnącej frustracji. Dokonywanie zmian i korekt w skali założeń urbanistycznych wymaga jednak czasu i znacznych nakładów. Kontekst miejski to również obszar naznaczony potencjałem konfliktu. Musi zaspokajać kontrastowe potrzeby, z jednej strony umożliwiać kontakt z naturą, z drugiej zapewniać dostęp do udogodnień życia miejskiego. Powinien gwarantować bezpieczny pobyt w otwartej przestrzeni, przy równoczesnym wspieraniu aktywności w zamkniętym środowisku architektonicznym. W pożądanych warunkach daje szansę na łatwe odizolowanie się od świata, a jednocześnie nie blokuje kontaktu z drugim człowiekiem. Poszukiwanie balansu w tych opozycyjnych stanach jest niekończącym się procesem kształtowania i modyfikowania miejskich morfologii.

Izolacja a paradoks otwarcia

Bezpieczna strefa komfortu stanowi podstawę poczucia bezpieczeństwa i stabilizacji. Zapewnia człowiekowi optymalne warunki rozwoju, pozwalając mu na swobodę wyboru, usuwając bariery na drodze do sukcesu osobistego czy rozwoju. To stwierdzenie jest oczywiste i traktowane niemal jak dogmat. Jednocześnie jednak warto zwrócić uwagę na zjawisko paradoksu, które pojawia się w momencie, gdy brak wyzwań zmniejsza motywację do samorealizacji. Naturalna ambicja stymulowana jest poprzez stopniowe zdobywanie kolejnych progów. Izolacja, zaburzenie psychicznej i fizycznej strefy komfortu w czasie pandemii, wyzwoliła dwie odmienne reakcje. Pierwsza polega na biernej rezygnacji i wegetatywnym oczekiwaniu na zmianę przychodzącą z zewnątrz, druga natomiast na podjęciu aktywnego działania, mającego na celu zmierzenie się z sytuacją, podjęcie wyzwania, jakie ze sobą niesie.

Przestrzeń w czasach zarazy

Artykuł w sposób przeglądowy porusza temat zależności pomiędzy człowiekiem a przestrzenią w kontekście wprowadzonej w ubiegłym roku przymusowej izolacji. Odwołuje się do sposobów odczuwania przestrzeni scharakteryzowanych przez E.T. Halla oraz do rodzajów dystansu opisanych przez proksemikę. Opowiada o zaobserwowanych reakcjach ludzi na wymuszone zachowanie dystansu społecznego i próby wprowadzania zmian w sposobie użytkowania miejsc wspólnych. Zwraca uwagę na całkowitą zmianę funkcji przestrzeni, jaką było łączenie ludzi, na funkcję dzielącą współużytkowników. Co pewien czas nastaje dzień, kiedy pielęgnowana przez nas pewność stałości istniejącego świata okazuje się całkowitą ułudą. W jednej chwili musimy zmienić sposób funkcjonowania i wszystkie nasze przyzwyczajenia, dostosowując się do nowej, niechcianej rzeczywistości. Za każdym razem zdziwieni niepomyślnym obrotem spraw wierzymy, że „następnym razem” będziemy mądrzejsi dzięki przetrwaniu kolejnej porażki. „Na świecie było tyle dżum co wojen. Mimo to dżumy i wojny zastają ludzi zawsze tak samo zaskoczonych”.

Wpływ Covid-19 na stan środowiska w kontekście hierarchizacji potrzeb nabywania produktów codziennego użytku, zrównoważonej gospodarki odpadami oraz świadomości ekologicznej

Niniejsza praca jest próbą odpowiedzi na pytania związane z wpływem stanu pandemii COVID-19 na zachowania konsumenta, jego hierarchizację potrzeb, stan świadomości ekologicznej, w kontekście ogólnie pojętej ochrony środowiska oraz zrównoważonej gospodarki.Autor, analizując szereg raportów dotyczących wpływu pandemii na zachowania człowieka i środowisko, zgłębiając źródła naukowe dotyczące zachowań konsumenckich i nastrojów społecznych w dobie kryzysów gospodarczych, szuka odpowiedzi na pytania, na jakie dziedziny życia człowieka pandemia wywarła największy wpływ i czy środowisko naturalne skorzysta na tych zmianach. W pracy podjęto między innymi pytania: „Czy chwilowe zatrzymanie wszelkiej aktywności związane z lockdownem przyczyniło się do refleksji i zmiany zachowań w kontekście stylu postępowania społeczeństwa konsumpcyjnego?”, „Czy nowa rzeczywistość postpandemiczna będzie oparta na świadomych zrównoważonych wyborach konsumenckich?” i „Czy pandemia jest dla nas ratunkiem w dobie katastrofy klimatycznej?”.Zgłębiając źródła naukowe z dziedziny zachowań konsumenta, autor dochodzi do wniosku, że reakcja społeczna na efekty pandemii oraz trudne wydarzenia gospodarcze jest przewidywalnym mechanizmem. Podpierając się analizami wyników badań naukowych dotyczącymi emisji CO2 do atmosfery oraz wypowiedziami ekspertów z dziedziny ochrony środowiska, jak również zachowań konsumenta, autor wysnuwa konkluzję, że po krótkotrwałej poprawie stanu środowiska wywołanej zatrzymaniem gospodarki może dojść do tak zwanego efektu zanieczyszczeń odwetowych, które znacząco pogorszą stan środowiska w porównaniu do stanu przed pandemią.Autor jako cel niniejszych badań konstruuje własny scenariusz rzeczywistości postpandemicznej, w której wartością i kluczem do podejmowania decyzji w kierunku pozytywnej zmiany będzie motoryka świadomych, opartych na zrównoważonej gospodarce, systemowych rozwiązań.

Ogród - miejsce spełnienia i schronienia artystów

Są na świecie miejsca, które swym pięknem i atmosferą potrafią przenieść widza/uczestnika w inny wymiar. Są ludzie niezwykli, którzy potrafią stworzyć takie przestrzenie wokół swoich domów. Magia ogrodu uczynionego z pasji, miłości, pragnienia zobrazowania filozofii, z chęci zapomnienia lub ucieczki przed rzeczywistością sprawia, że stają się one kapsułami wyodrębnionymi z czasu i przestrzeni. Co łączy Claude’a Moneta, Fridę Kahlo, epidemię cholery i grypy oraz COVID-19? Jak myśl projektowa i przestrzeń ogrodu, miejsca ekspresji, zmieniają się pod wpływem różnych zdarzeń i emocji? Czy w rzeczywistości postpandemicznej ogród może stać się piątym pokojem, nawiązującym do wcześniejszych salonów i gabinetów ogrodowych – współczesnym, bezpiecznym miejscem pracy, samorealizacji, wypoczynku oraz bytowania z przyrodą i pięknem?