Kolekcje biblioteczne i muzealne przemieszczone z Niemiec po II wojnie światowej w zbiorach Rosyjskiej Biblioteki Państwowej w świetle publikowanych katalogów Muzeum Książki

<p>W Muzeum Książki Rosyjskiej Biblioteki Państwowej w Moskwie znalazły się kolekcje biblioteczne i muzealne przemieszczone z Niemiec po II wojnie światowej w ramach restytucji za zniszczone dobra kulturalne na okupowanych przez Niemcy terytoriach ZSRR. Obejmują one zbiory Muzeum Książki i Pisma w Lipsku (Deutsches Buch und Schriftmuseum in Leipzig) oraz Biblioteki Krajowej Saksonii w Dreźnie założonej w XVI wieku przez elektora Augusta I. Od czasu zakończenia wojny aż do pierestrojki jako trofea wojenne były one otaczane największą tajemnicą. Po jej uchyleniu rozpoczęto nad nimi badania naukowe. Rezultatem tego jest seria wydawnicza „Коллекции Российской государственной библиотеки”, w ramach której opublikowano dotychczas cztery katalogi: 1. Каталог художесвеннчх переплетов собр ания Карла Бехера; 2. Каталог набивных тканей собрания Роберта Форрерфа; 3. Каталог инкунабулов и палеотипов собрания Генрихха Клемма; 4. Каталог переплетов Якоба Краузе и мастеров его круга (cz. 1, cz. 2, następna jest w opracowaniu). W prowadzonych analizach zawartości każdego z nich badacze poświęcają uwagę manuskryptom, inkunabułom, paleotypom oraz starodrukom. Omawiają też zawartość kolekcji tkanin z Lipska.</p>

Wielka Księga Miasta. Fotografie lubelskiej dzielnicy żydowskiej w zbiorach Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”

<p>Artykuł przedstawia historię, sposób tworzenia oraz zasób repozytorium cyfrowego Biblioteki Multimedialnej Teatru NN. Analizie poddano zawartość zbiorów ikonograficznych tworzonych przez Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”, w szczególności źródła dotyczące historii lubelskiej społeczności żydowskiej. Bogata dokumentacja fotograficzna dzielnicy żydowskiej powstała w okresie dwudziestolecia międzywojennego za sprawą fotoamatorów i zawodowych fotografów: Jana Bułhaka, Józefa Czechowicza, Edwarda Hartwiga, Altera Kacyzne, Stefana Kiełszni, Stanisława Magierskiego, Henryka Poddębskiego i Wiktora Ziółkowskiego. Rozważania ukazują znaczenie fotografii w dokumentowaniu historii oraz zachowaniu pamięci o ludziach i miejscach.</p>

Hermeneutyka a język i kognitywna teoria tłumaczenia na przykładzie wybranych refleksji Friedricha Schleiermachera i Hansa-Georga Gadamera

<p>Niniejszy artykuł ukazuje związki refleksji hermeneutycznej na temat języka i przekładu z teoriami, które biorą swą inspirację z językoznawstwa kognitywnego. nawiązuje do refleksji dwóch dobrze znanych przedstawicieli hermeneutyki – Friedricha Schleiermachera i Hansa-Georga Gadamera, którzy wypowiadali się także na tematy związane z językiem i tłumaczeniem. pytania przez nich zadawane odnośnie do problemów interpretacji niewątpliwie powinny być także podejmowane przez osoby zajmujące się przekładoznawstwem, niezależnie od metodologii, którą stosują w swych badaniach.</p>

Research Data Management and Digital Curation as a Library Activity

<p>W epoce technologii informacyjnych dane badawcze nabrały większego znaczenia niż zwykłe publikacje naukowe bez zbiorów danych. Zbiory danych traktowane są jako teksty, mogą posiadać DOI i mogą być cytowane zgodnie ze standardem opisu bibliograficznego. Zarządzanie danymi badawczymi stanowi wieloetapowy i zawiły proces, który może być realizowany we współpracy z biblioteką lub jednostkami zajmującymi się zachowaniem zasobów cyfrowych w laboratoriach instytucji badawczych. Dla zaawansowanych analityków ważną sprawą jest praca nad tworzeniem sieci umożliwiającej szeroką eksplorację rezultatów badań i włączenie w ten proces także bibliotek i ekspertów danych.</p>

Towarzystwo Przyjaciół Biblioteki Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie 1924–1939

<p>Towarzystwo Przyjaciół Biblioteki Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie działało wlatach 1924–1939. Inicjatorem jego załozenia był rektor Uniwersytetu Stefana Batorego, profesor Alfons Parczewski. Celem Towarzystwa było sledzenie potrzeb Biblioteki Uniwersytetu Stefana Batorego wWilnie oraz wspieranie jej interesów irozwoju. Wtym celu Towarzystwo dokładało wszelkich staran, by wzbudzic zainteresowanie sprawami biblioteki wjak najszerszych warstwach społeczenstwa, wynajdywało inabywało dla biblioteki wartosciowe druki irekopisy, wyjednywało izbierało dary pieniezne na potrzeby biblioteki, wspierało nansowo organizowane w bibliotece wystawy. Na czele Towarzystwa przez cały czas jego istnienia stał bibliol hrabia Marian Bröel-Plater.</p>

Bibliotekarze bibliotek uniwersyteckich, dworskich i miejskich na ziemiach niemieckich w latach 1789–1871 wobec gromadzenia i przechowywania zbiorów

<p>Wiek XIX przyniósł liczne zmiany w życiu politycznym, społecznym i ekonomicznym, które odcisnęły piętno również na bibliotekach. Widać to zwłaszcza na przykładzie bibliotek od dawna działających, służących zarówno nauce, jak i tak zwanej szerokiej publiczności. Na przykładzie niemieckich bibliotek dworskich, uniwersyteckich i miejskich z lat 1789–1871 pragniemy pokazać, jak zmiany te wpłynęły na realizację podstawowych wówczas funkcji bibliotecznych, tj. gromadzenia i przechowywania zbiorów. Do typowych problemów w zakresie gromadzenia zbiorów należały: niski poziom zakupu nowości wydawniczych, nieregularny dopływ egzemplarza obowiązkowego, spory dopływ darów pochodzących z rozwiązanych bibliotek klasztornych, także uniwersyteckich, wzrost znaczenia wymiany jako formy pozyskiwania zbiorów oraz stosunkowo niski budżet na zakup. W zakresie przechowywania zbiorów działalność bibliotek niemieckich ograniczały w dużym stopniu przestarzałe gmachy o niewielkich, niewystarczających powierzchniach magazynowych. Próbowano temu zaradzić, modyfikując systemy ustawienia zbiorów, czasami remontując budynki bibliotek. Istotnym problemem były też piętrzące się stosy czasopism, które trzeba było oprawić, aby uchronić je przez zniszczeniem. Bibliotekarze stawiali czoła tym problemom, często w nierównej walce z ograniczeniami natury politycznej bądź ekonomicznej, nierzadko płynącymi z utrwalonych przyzwyczajeń.</p>