ZLOSTAVLJANJE UČENIKA I ULOGA SOCIJALNOG RADNIKA U ŠKOLI

U radu su navedena teorijska shvatanja relevantna za problem koji se istražuje, tačnije, teorijska shvatanja zlostavljanja djece uopšte i u školi, sa posebnim osvrtom na zlostavljanje učenika i uloga socijalnog radnika u školi. Kada je riječ o zlostavljanju djece u školi, što je u fokusu i našeg istraživanja, možemo izdiferencirati:- međuvršnjačko zlostavljanje – zlostavljanje učenika od strane odraslih. U tom cilju sagledali smo stavove i mišljenja učenika, roditelja i nastavnika o različitim oblicima psihološkog, fizičkog i seksualnog zlostavljanja učenika. Takođe, smo nastojali saznati reakcije odraslih na navedene pojave kao i povjerenje nastavnika i roditelja u odjeljenske starješine i stručnu službu škole, kvalitet odnosa nastavnik-učenik kao i zadovoljstvo učenika i roditelja školom.Cilj istraživanja je empirijsko neeksperimentalno ispitivanje mišljenja, stavova i procjena učenika, nastavnika i roditelja o prisutnosti različitih oblika zlostavljanja učenika osnovnih i srednjih škola, Ispitivanjem su obuhvaćeni: – učenici sedmih i osmih razreda u osnovnim i drugog i trećeg razreda u srednjim školama (1881 ispitanik), – roditelji ispitivanih učenika (1712 ispitanika), – cjelokupno nastavno osoblje u školama (1355 ispitanika) Za potrebe ovog istraživanja, odnosno za dokazivanje posebnih hipoteza, korištene se skale procjene Likertovog tipa. Dio prikazanih rezultata našeg istraživanja nas upućuje na zaključak da stručna služba škole ima ogroman doprinos u vaspitno-obrazovnom procesu. Nažalost, mali broj socijalnih radnika je zaposleno u osnovnim i srednjim školama u Republici Srpskoj. U narednom periodu potrebno je aktivnije raditi na promovisanju i unaprjeđenju socijalnog rada u školi.

MAPIRANJE ZAKONOM DEFINISANIH USLUGA SOCIJALNE ZAŠTITE U REPUBLICI SRBIJI ZA ŽENE I DECU ŽRTVE NASILJA U PORODICI I NJIHOVO RAZMATRANJE U KONTEKSTU ODGOVORA NA KRIZNU SITUACIJU IZAZVANU KORONAVIRUSOM

Predmet članka bio je normativni okvir kojim su definisane usluge socijalne zaštite i njihovo ostvarivanje u praksi u kontekstu odgovora na kriznu situaciju izazvanu koronavirusom. Cilj je bio da se ustanovi koje usluge socijalne zaštite namenjenih ženama koje preživljavaju nasilje u partnerskim odnosima i u porodici obezbeđuju jedinice lokalne samouprave, koliko one odgovaraju na njihove specifične potrebe, ali i koliki su i kakvi kapaciteti sistema socijalne zaštite da na te potrebe odgovori. Korišćene su kvantitativna (izračunavanje procenata) i kvalitativna (kategorisanje, deskripcija, komparacija) metoda. Ustanovljeno je da su usluge malobrojne, da nisu odgovarajuće geografski raspoređene, da su nedovoljno pristupačne za žene pripadnice višestruko marginalizovanih grupa, da se za njih izdvajaju minimalna budžetska sredstva, kao i da sistem nema dovoljno resursa i znanja da ih obezbedi. Uočene su dodatne poteškoće u kontekstu adaptacije pružanja usluga u kontekstu odgovora na kriznu situaciju izazvanu koronavirusom. U zaključku su date preporuke u pogledu toga šta je potrebno uraditi kako bi se uklonile postojeće prepreke.

PODRŠKA CIVILNOG SEKTORA RANJIVIM DRUŠTVENIM GRUPAMA TOKOM PANDEMIJE COVID-19 U REPUBLICI SRBIJI

Poslednje globalne krize doprinele su pojačanoj ranjivosti određenih društvenih grupa i postavile izazov pred državnim sektorom da obezbedi društvene mreže podrške i solidarnosti kao direktan odgovor na krizom narušeno socijalno blagostanje. Organizacije civilnog društva, koje tradicionalno sprovode aktivnosti podrške ranjivim društvenim grupama, prepoznate su kao važan akter u ublažavanju posledica kriza, kako na globalnom nivou, tako i u Republici Srbiji u poslednje tri dekade. Na osnovu analize sadržaja relevantnih dokumenata i sprovedenog empirijskog istraživanja u kome je učestvovalo dvadeset organizacija civilnog društva, u ovom radu se nastoji odgovoriti na osnovno istraživačko pitanje: kakva je uloga civilnog sektora u prevazilaženju posledica kriza u Republici Srbiji? Sa posebnim fokusom na krizu izazvanu pandemijom COVID-19, ciljevi istraživanja su prikaz delovanja civilnog sektora u Republici Srbiji u prevazilaženju posledica krize i mapiranje izazova u sprovođenju aktivnosti podrške i međusektorske saradnje sa javnim sektorom u Republici Srbiji. Nalazi istraživanja pokazuju da je civilni sektor nastavio da obezbeđuje podršku ranjivim grupama u izmenjenim okolnostima tokom pandemije COVID-19, kao i da razvija nove aktivnosti podrške u skladu sa potrebama ranjivih grupa. Ostvarena je intenzivna saradnja sa drugim organizacijama civilnog društva, dok je primerenost i efektivnost podrške ranjivim grupama koju pruža državni sektor ocenjena najlošije, kao i kvalitet saradnje između civilnog i javnog sektora u prevladavanju posledica krize. Civilni sektor u Republici Srbiji predstavlja značajnu mrežu podrške ranjivim grupama, čije se aktivnosti podrške naročito intenziviraju u situacijama krize, dok su dometi ove podrške ograničeni usled nestabilnih izvora finansiranja i izostanka saradnje sa javnim sektorom.

Društvene devijacije

Prikaz knjige: Milosavljević, M., Brkić, M., Stoeckel, D. 2020. Društvene devijacije, Fakultet političkih nauka, Univerzitet u Beogradu, Beograd

KARAKTERISTIKE FUNKCIONISANJA PORODICA DECE S TEŠKOĆAMA U RAZVOJU U VREME KRIZE

U radu se teoretski elaboriraju karakteristike funkcionisanja porodica dece s teškoćama u razvoju s posebnim osvrtom na njihovo svakodnevno funkcioniranje u vreme posljednje krize iz koje su, po svemu sudeći proizašle, mnoge negativne promene koje su imale nepovoljan učinak na život svih ljudi. Također kroz empirijsko istraživanje koje je posebno fokusirano na prava i položaj dece s teškoćama u razvoju i njihove članove porodica nastoji se ukazati na njihov neravnopravan položaj i prije posljednje krize.

KONTAKTI DECE SA RODITELJIMA LIŠENIM SLOBODE – IZAZOVI TOKOM PANDEMIJE KOVID 19

Odsluženje zatvorske kazne predstavlja izazovan period, kako za onog ko služi kaznu, tako i za članove njegove porodice, a naročito decu. Brojna istraživanja pokazuju da su ova deca izložena višestrukim rizicima, a jedan od rizika jeste prekid kontakata, a samim tim i odnosa deteta sa roditeljem koji je na odsluženju zatvorske kazne. Neki od razloga za to mogu biti finansijske ili organizacione prirode, nerazrešen odnos ili ljutnja deteta prema roditelju. Takođe, politike posete zatvorima nisu prilagođene ovoj vrsti kontakta i ne odražavaju potrebe dece. Potrebe ove dece često ostaju nevidljive i neprepoznate i van nadležnosti krivično-pravnog sistema. Napred navedeni izazovi su postali kompleksniji tokom pandemije KOVID 19, koja je aktuelna više od godinu dana. U Srbiji je ovaj period obeležilo, između ostalog, i uvođenje vanrednog stanja. Kao reakcija na zdravstvene rizike, zatvori su preduzeli mere koje su podrazumevale obustavljanje poseta, a potom realizovanje poseta uz strogo pridržavanje epidemioloških mera koje podrazumevaju i fizičku distancu. Sve ovo se reflektovalo na kontakte dece sa roditeljima lišenim slobode. Predmet rada biće predstavljanje rezultata istraživanja koje se bavilo načinom održavanja kontakata i prevazilaženjem izazova u održavanju ovih kontakata tokom pandemije KOVID 19 u ustanovama za izvršenje krivičnih sankcija u Srbiji. Rad ima za cilj da ukaže na značaj očuvanja porodičnih veza, a sa naglaskom na potrebe i prava dece i u periodu krize.

ŽIVOTNI I RADNI USLOVI NEFORMALNIH SAKUPLJAČA SEKUNDARNIH SIROVINA

Predmet ovog rada su uslovi života i rada neformalnih sakupljača sekundarnih sirovina. Cilj rada je ukazivanje na specifične teškoće sa kojima se susreće ova grupa radnika. Rad je nastao na osnovu rezultata empirijskog istraživanja akcionog tipa iz oblasti socijalne politike. Sakupljanje otpada je na našim prostorima uglavnom strategija preživljavanja Roma (svih starosnih grupa, uključujući i decu školskog uzrasta), sa niskim nivoom obrazovanja. Oni žive u lošim uslovima, bez neophodne komunalne infrastrukture i okruženi otpadom. Rade bez neophodne zaštitne opreme, alata i prevoznih sredstava, izlažući se brojnim zdravstvenim rizicima. Osim toga, obavljajući ovaj posao, sakupljači jedva uspevaju da obezbede minimum socijalne sigurnosti. Potrebna im je šira društvena podrška kako bi izašli iz začaranog kruga bede i siromaštva.

Gerontologija

Prikaz knjige: Zoran Vesić Gerontologija Fakultet političkih nauka, Univerzitet u Beogradu, Beograd 2021, str. 230

ZNAČAJ USLUGE DNEVNOG BORAVKA U FUNKCIONISANJU DECE SA POREMEĆAJEM IZ SPEKTRA AUTIZMA KOJA SU OBUHVAĆENA INKLUZIVNIM OBRAZOVANJEM

Poremećaj iz spektra autizma je neurorazvojni poremećaj koji se javlja na ranom utzrastu i traje čitav život. Sa etiološkog i fenomenološkog stajališta deca sa autizmom predstavljaju kompleksnu grupaciju u populaciji osoba sa smetnjama u razvoju. Pored edukacije koja se pruža deci sa poremećaj iz spektra autizma u okviru obrazovnog procesa, sistem socijalne zaštite prepoznao je uslugu dnevnog boravka kao uslugu koja adekvatno utiče na na sve aspekte razvoja deteta sa poteškoćama. Cilj ovog rada je ispitati funkcionisanje dece sa poremećajem iz spektra autizma, koja su aktuelno u inkluzivnom obrazovanju u odnosu na decu koja su završila obrazovni proces, anketiranjem stručnih radnika koji su u neposrednom radu sa njima. Anketirano je 54 stručna radnika sa 17 pitanja koja su organizovana u tri celine funkcionisanja korisnika tokom korišćenja usluge dnevnog boravka: zadovoljstvo korisnika tokom korišćenja usluge, ovladanost elementarnim životnim veštinama i ovladanost socijalnim veštinama.Rezultati dobijeni ovim istraživenjem ukazuju da stručni radnici uočavaju razliku u sposobnosti kod dece koja paralelno sa obrazovanjem koriste uslugu dnevnog boravaka u odnosu na decu koja pravo na ovu uslugu ostvaruju tek po završenom obrazovanju. Takođe rezultati ukazuju i da deca koja istovremeno sa inkluzivnim obrazovanjem koriste uslugu dnevnog boravka pokazuju viši stepen potrebne podrške odnosno manju potrebu za podrškom. Na temelju rezultata ovog istraživanja može se zaključiti da ostvarivanje prava na uslugu dnevnog boravka dok se dete sa poremećajem iz autizma školuje, pozitivno utiče i na kvalitet njihovog života.

ANALIZA NORMATIVA I PRAKSE SPREČAVANJA NASILJA NAD ŽENAMA U SRBIJI

Rodno zasnovano nasilje se smatra jednim od najrasprostranjenijih i najdrastičnijih oblika kršenja ženskih ljudskih prava i narušavanja ljudskog dostojanstva i jedan je od najčešćih pojavnih oblika diskriminacije nad ženama. Ovaj rad ima za cilj da predstavi skup međunarodno prenosivih standarda važnih za praksu prevencije i tretmana žena pogođenim partnerskim nasiljem i da analizira nacionalne dokumente i smernice za postupanje relevantnih institucija u slučajevima nasilja nad ženama. Osnovna hipoteza rada je da usvajanje i ratifikovanje međunarodnih konvencija, između ostalih i Konvencije o sprečavanju i borbi protiv nasilja nad ženama i nasilja u porodici, predstavlja inicijalni korak ka ostvarenju principa nulte tolerancije na nasilje i integriše ovaj princip u nacionalne politike koje su ključne za razvoj društva. Ovaj rad ukazuje da u Republici Srbiji postoji pravni i institucionalni okvir za sprečavanje nasilja nad ženama, ali da strateške mere i zakoni nisu dovoljno delotvorni, odnosno sveobuhvatni i koordinirani u zaštiti žena od svih vidova nasilja.