Rec.: Janusz Mariański, Kościół katolicki w Polsce w kontekście społecznym. Studium socjologiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018, s. 281

.

Rudymentarne zasady życia społecznego w ujęciu Edmunda Wnuka-Lipińskiego

W artykule wyjaśniono i przeanalizowano najważniejsze – w ujęciu Edmunda Wnuka-Lipińskiego– zasady życia społecznego. Uznano, że dużą wagę przywiązuje on do roli zasady dobra wspólnego.Ukazano też, że omawiany autor w swoich pracach bierze pod uwagę zasadę pomocniczości i rozpatrujeją przez pryzmat państwa. Socjolog istotną rolę w systemie demokratycznym przypisujezasadzie solidarności, która tak znacząco jednoczyła, jego zdaniem, społeczeństwo polskie w latachosiemdziesiątych, w opozycji do reżimu komunistycznego. Po 1989 r. mamy – zdaniem autora – doczynienia z elementami atomizacji Polaków i rozwarstwienia społecznego. W kwestii zasady zaufaniaspołecznego E. Wnuk-Lipiński również akcentuje niski jej poziom. Odpowiedzialnością za ten faktobarcza przede wszystkim poczynania elit rządzących.

Wartość macierzyństwa jako wymiar poczucia szczęścia bezdomnych kobiet

Niniejszy artykuł stanowi próbę opisu i analizy wartości macierzyństwa jako aspektu poczucia szczęściakobiet doświadczających bezdomności. Metodą, jaką posłużono się w badaniu, było studium przypadku.Analizie poddany został materiał empiryczny stanowiący efekt pięciu wywiadów narracyjnych.W tekście wyodrębniono kilka obszarów. Pierwsze dwa mają charakter wprowadzający – obejmująbowiem teoretyczne podstawy badań (pojęcie bezdomności kobiet oraz pojęcie macierzyństwa). Kolejnyelement artykułu dotyczy założeń metodologicznych. Czwarta część tekstu stanowi prezentacjęwyników badań własnych; ostatnia natomiast uwzględnia analizę i dyskusję badań wraz z odniesieniemdo dotychczasowych doniesień badawczych w omawianym zakresie, a także wnioski aplikacyjne.

Interaktywna ekspozycja wartości: światopoglądowe manifestacje polskich intelektualistów w dobie wirtualizacji komunikacji

W artykule podjęto próbę ustalenia tego, w jaki sposób wartości obecne są w komunikacji wirtualnejpolskich intelektualistów zaangażowanych w życie publiczne twórców kultury. W publikacji zastosowanojakościową analizę treści, skupiając się – po pierwsze – na wskazaniu wątków tematycznychobecnych w postach publikowanych przez twórców, po drugie, na wyodrębnieniu tych, które nawiązujądo sfery aksjologii, i po trzecie, na analizie dyskursywnej wyodrębnionych materiałów, pozwalającejzgłębić ich treść w kontekście przekazu aksjologicznego.Intelektualiści w mediach społecznościowych sięgają po narzędzia komunikacji zaangażowanej,a także angażującej – emocjonalnej, nacechowanej aksjologicznie, nie rzadko budzącej kontrowersje.W artykule omówiono cztery formy budowanej w ten sposób komunikacji: rekomendację, lokowanieidei, eksternalizację oraz protest.

Wspólne wartości społeczeństwa holenderskiego

Z uwagi na coraz większą wielokulturowość oraz przemiany społeczno-ideologiczne w Niderlandachpojawiła się potrzeba zdefiniowania wspólnych wartości dla całego społeczeństwa. W artykule wartościte są analizowane z dwóch perspektyw – przemian historycznych (ok. okresu powstania Republiki,poprzez filaryzację, przemiany lat sześćdziesiątych aż po czasy obecne) oraz stanu obecnego w oparciuo analizę danych zastanych, w tym z badań empirycznych. Na podstawie przeprowadzonej analizymożna uznać, że Holendrzy za swoje wartości wspólne uznają wartości związane z kulturą obywatelskąi demokratyczną, w tym m.in. wolność, równość i solidarność.

Stan zdrowia osób w podeszłym wieku w kontekście starzejącego się społeczeństwa

Proces starzenia się społeczeństwa jest wyzwaniem, z jakim należy się zmierzyć na wielu płaszczyznach.Jednym z najważniejszych zadań w tym zakresie jest zapewnienie powiększającej się grupieosób w podeszłym wieku możliwie jak najlepszych warunków życia, także na płaszczyźnie zdrowotnej.Zdrowie bowiem jest ważną dla Polek i Polaków wartością, która wpływa bezpośrednio na jakośćżycia oraz możliwość podejmowania różnych aktywności. W artykule zawarto omówienie wybranychbadań dotyczących zdrowia Polek i Polaków po sześćdziesiątym roku życia oraz jego samooceny natle mieszkańców wybranych państw europejskich. W tym celu przeanalizowano dane z raportówopublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny, Eurostat, Organizację Współpracy Gospodarczeji Rozwoju oraz wyniki Narodowego Testu Zdrowia Polaków. Zwrócono uwagę na kwestie, takie jak:przestrzeganie zaleceń profilaktycznych, długotrwałe problemy zdrowotne i choroby przewlekłe,długotrwała ograniczona zdolność do wykonywania czynności, korzystanie z konsultacji lekarskich,leczenie szpitalne, rehabilitacyjne i operacyjne, a także subiektywna samoocena stanu zdrowia.

Pédagogie du développement intégral et de l’éducation d’Edmund Bojanowski dans la communauté multiculturelle de l’Afrique – bases théoriques et possibilités d’application

Dans cet article, il est question de la conception de pédagogie intégrale du développement et de l’éducation de l’homme proposée par le bienheureux Edmund Bojanowski. Cette pédagogie chré[1]tienne, construite sur la base du réalisme et du personnalisme chrétien, est présentée à travers ses principes fondamentaux (fondements anthropologiques, rôle de l’éducation, importance de l’éducateur) qui, en même temps, soulignent son universalité. Centrée sur la personne humaine, la pédagogie intégrale s’exprime par le dialogue éducatif et la contextualisation historique et culturelle des relations interpersonnelles. Grâce à son caractère universel, le concept de Bojanowski peut être réalisé dans toute situation particulière du lieu et du temps, y compris dans le contexte de la communauté multiculturelle africaine. Or, l’éducation, au sens de Bojanowski, peut contribuer à fa[1]çonner les attitudes des élèves qui donnent lieu à des tentatives de dialogue et de négociation dans le contexte de la valeur de leur propre culture. De ce fait, elle s’inscrit parfaitement dans le concept de pédagogie interculturelle moderne.

Internet a religia

W niniejszym artykule rozważania dotyczą jedynie kilku ważnych kwestii dotyczących relacji Internetu i religii. Jak wynika z badań, Wynika z nich, że co czwarty ankietowany spośród młodzieży szkół średnich (25,6%), szczególnie spośród osób głęboko wierzących oraz regularnie praktykujących, poszukiwał w ciągu ostatnich sześciu miesięcy przed terminem badań socjologicznych jakichś form aktywności religijnej. Zdecydowana większość ankietowanych nie interesowała się tą nową aktywnością. Młodzież szkół średnich w ograniczonym zakresie korzystała z Internetu dla poszukiwania przekazów religijnych. Badani nieco częściej informowali o korzystaniu z treści religijnych w You[1]Tube, w serwisach parafii, diecezji i zgromadzeń zakonnych oraz forów czy czatów, najrzadziej zaś witryn biur pielgrzymkowych oraz portali religijnych wspólnot i organizacji. Około co piąty badany uczęszczający do szkół średnich przypisywał (według wskaźnika zbiorczego) to samo znaczenie aktywnościom religijnym w świecie wirtualnym i w świecie realnym (od 31,0 do 7,0%). Wskaźnik najwyższy odnosił się do internetowych rekolekcji i kazań, modlitwy online, wirtualnej wspólnoty parafialnej oraz mszy św. i nabożeństw w sieci

W służbie wartości Ks. prof. Jan Szymczyk (1963–2020)

Artykuł przedstawia biografię naukową śp. Księdza Profesora Jana Szymczyka, Kierownika Katedry Struktur, Procesów Społecznych i Pracy Socjalnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Dyrektora Instytutu Nauk Socjologicznych, Przewodniczącego Rady Naukowej „Zeszytów Naukowych KUL”. J. Szymczyk ukończył Wyższe Seminarium Duchowne w Sandomierzu, otrzymując magisterium teologii na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w 1989 r. W tym samym roku otrzymał w Radomiu święcenia kapłańskie. Przez cztery następne lata pracował jako wikariusz w parafii pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Radomiu. W latach 1992–1996 pełnił funkcję diecezjalnego duszpasterza tamtejszego środowiska akademickiego oraz diecezjalnego duszpasterza ds. środków społecznego przekazu. W 1996 r., po 4 letnich studiach doktoranckich w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, obronił pracę doktorską pt. Zasada dobra wspólnego w ujęciu przedstawicieli Szkoły Lubelskiej i otrzymał doktorat z socjologii. Habilitował się w KUL w 2007 na podstawie dorobku naukowego, w tym rozprawy habilitacyjnej W świecie ludzkich kreacji. Stanisława Ossowskiego koncepcja rzeczywistości społecznej. Od 1996 r. był On zatrudniony w KUL jako asystent, następnie jako adiunkt, a od 2009 r. jako profesor nadzwyczajny. Jego dorobek obejmuje ponad 150 publikacji, w tym 6 książek autorskich i 12 prac zbiorowych pod jego redakcją lub współredakcją. Był uznanym specjalistą przede wszystkim w zakresie socjologii wartości, a następnie socjologii ruchów społecznych, socjologii ciała, socjologii sportu, socjologii życia publicznego, znawcą twórczości Stanisława Ossowskiego. Także jego prace publicystyczne, zwłaszcza te opublikowane w ostatnich kilku latach jego życia, odnoszą się do wartości i świadczą o jego wrażliwości aksjologicznej. Był również doskonałym i oddanym studentom dydaktykiem. Jan Szymczyk zmarł przedwcześnie 15 listopada 2021 r. w Lublinie, pozostawiając w smutku swoich nauczycieli, mistrzów, współpracowników i studentów, gdyż był lubiany i ceniony za swą naukową solidność, profesjonalizm i zaangażowanie, za życzliwość, wrażliwość i skromność.

Jana Szymczyka socjologia ciała i kultury fizycznej

Artykuł został podzielony na trzy części. W pierwszej omówiono humanistyczno-aksjologiczny profil socjologii w ujęciu J. Szymczyka. Zgodnie z nim wartości są ściśle powiązane z osobą ludzką: podstawowe wartości zyskują sens w odniesieniu do ludzkiego życia i tworzą dobro wspólne społeczeństwa, a zatem relatywizm moralny jest destruktywny dla kultury i porządku społecznego. Druga część artykuły przedstawiono znaczenie ciała ludzkiego, jego konsekwencje dla ludzkiego życia indywidualnego i społecznego, przekształceń społeczno-kulturowych i ekonomicznych powiązanych z pojmowaniem cielesności. W ostatniej części zaprezentowano socjologię ludzkiej aktywności fizycznej powiązanej ze sportem i turystyką. J. Szymczyk analizował w swojej socjologii strukturę i polimorficzność sportu, ale także przede wszystkim podstawowe wartości aktywności sportowej: ekonomiczne, biologiczno-witalne, etyczne, estetyczne i polityczne. Występował także przeciw dewiacjom w sporcie wyczynowym zorientowanym na bicie rekordów. Współcześnie sport jest często powiązany z posiadającymi wiele wartości turystyką i odpoczynkiem.