W sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej spółki partnerskiej adwokatów

Adwokat obowiązany jest do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu świadczonej pomocy prawnej. Ratio legis tego obowiązku stanowi wzgląd na ochronę interesu zarówno samego adwokata, jak i jego zleceniodawcy. Ustawodawca dopuszcza wykonywanie zawodu adwokata w różnych formach organizacyjno-prawnych, spośród których na pierwszy plan wysuwa się spółka partnerska. Wtakim przypadku stroną umowy o świadczenie pomocy prawnej jest spółka, a nie adwokat. Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania takiej umowy ponosi zatem wpierwszej kolejności spółka, a następnie – wwarunkach subsydiarności – adwokat. Umowa ubezpieczenia obowiązkowego od odpowiedzialności cywilnej adwokata nie obejmuje swym zakresem ochronnym roszczeń odszkodowawczych wywodzonych przez zleceniodawcę usługi wobec spółki. Wkonsekwencji uszczerbku doznaje zarówno sfera prawna adwokata, jak i zleceniodawcy. Wydaje się, że istnieje potrzeba interwencji ustawodawczej w kierunku objęcia obowiązkiem ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej – obok adwokata – także spółki partnerskiej, w ramach której wykonuje on swój zawód

Początek biegu trzyletniego terminu przedawnienia roszczenia przeciwko ubezpieczycielowi o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym

Artykuł podejmuje problematykę ustalenia momentu, od którego rozpoczyna bieg termin przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym, skierowanych przeciwko ubezpieczycielowi. Możliwość wystąpienia z powództwem bezpośrednio przeciwko ubezpieczycielowi, który z zawarł z podmiotem odpowiedzialnym umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, jest niekwestionowana w świetle art. 822 § 4 k.c. Problematyczne jest jednak określenie, czy trzyletni termin przedawnienia, o którym mowa w art. 4421 § 1 i 3 k.c., rozpoczyna swój bieg z chwilą dowiedzenia się o szkodzie i podmiocie odpowiedzialnym według przepisów o czynach niedozwolonych, czy też –dowiedzenia się o ubezpieczycielu obowiązanym do naprawienia takiej szkody. Autor uznaje za prawidłowe to drugie stanowisko i prezentuje niżej argumenty na jego poparcie.

Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 22 lipca 2020 roku, sygn. III CZP 31/19. Odszkodowanie z tytułu kosztów opieki sprawowanej nieodpłatnie przez osoby bliskie nad poszkodowanym, który doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia

Glosa odnosi się do uchwały Sądu Najwyższego z 22 lipca 2020 roku (III CZP 31/19), zgodnie z którą poszkodowany, który doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, może domagać się na podstawie art. 444 § 1 k.c. odszkodowania z tytułu kosztów opieki sprawowanej nad nim nieodpłatnie przez osoby bliskie. Autor glosy wyraża krytyczną ocenę względem uchwały, wskazując, że sama konieczność zapewnienia opieki – wbrew stanowisku Sądu Najwyższego – nie stanowi szkody majątkowej. Wobec braku straty w majątku poszkodowanego przyznanie odszkodowania w wysokości kosztów hipotetycznej opieki jest niezgodne z zasadą pełnego odszkodowania i prowadzi do wzbogacenia poszkodowanego. Zdaniem autora dla ustalenia należności odszkodowania istotne jest, kto poniósł koszt opieki i czy koszt ten w ogóle był poniesiony. Poszkodowany nie ma prawnego obowiązku rozliczenia się z osobą, która poniosła koszt podlegający kompensacie. Autor wskazuje również, że z samego faktu bycia poszkodowanym nie wynika uprawnienie do dochodzenia roszczeń przysługujących osobom trzecim (również bliskim). Autor wyraził pogląd, że pożądany systemowo skutek można uzyskać przy zastosowaniu przepisu art. 444 § 2 k.c. (renta).

Odszkodowanie kosztorysowe a nieosiągnięcie zamierzonego celu świadczenia

Przedmiotem niniejszego artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy kwota przyznana poszkodowanemu tytułem odszkodowania obliczanego ex ante (kosztorysowo) musi zostać przeznaczona na usunięcie skutków szkody (np. poprawienie usługi lub naprawę uszkodzonej rzeczy). Rozważania te zostały podjęte z uwagi na judykaturę austriacką, w szczególności orzeczenie austriackiego Sądu Najwyższego z dnia 29 sierpnia 2019 roku, sygn. akt 1 Ob 105/19a, zgodnie z którym ww. odszkodowanie powinno zostać przeznaczone na usunięcie skutków szkody, w przeciwnym razie możliwe jest wystąpienie bezpodstawnego wzbogacenia (§ 1435 austriackiego Kodeksu cywilnego).

Koszty nieodpłatnej opieki nad poszkodowanym a zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela za szkodę na osobie. Uwagi na tle uchwały 7 sędziów Sądu Najwyższego z 22 lipca 2020 roku (sygn. III CZP 31/19)

W niniejszym opracowaniu dokonano analizy stanowiska Sądu Najwyższego, zgodnie z którym koszty nieodpłatnej opieki sprawowanej nad poszkodowanym mieszczą się pojęciu kosztów wynikłych z doznania szkody na osobie. Autorka wskazuje na rozmaite stanowiska zajmowane przez sądy i doktrynę, dowodząc, że pogląd SN można co do zasady podzielić. Dodaje, że istnieją również argumenty przemawiające za tym, że fakt konieczności korzystania z pomocy osób trzecich nie tylko może być w konkretnej sprawie uznany za uszczerbek o charakterze majątkowym, ale także jako czynnik brany pod uwagę przy szacowaniu szkody niemajątkowej.

Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2019 roku (III CZP 84/18) w sprawie kosztów najmu pojazdu zastępczego [Glosa aprobująca]

Przedmiotem glosy jest uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2019 roku (sygn. III CZP 84/18) dotycząca odpowiedzialności ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego za celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, poniesione przez poszkodowanego na najem pojazdu zastępczego w okresie przedłużającej się naprawy uszkodzonego pojazdu. Zdaniem autora, glosowana uchwała Sądu Najwyższego jest prawidłowa i zasługuje na aprobatę, co zostanie szczegółowo uzasadnione w treści glosy.

Efektywność techniczna zakładów ubezpieczeń w dziale ubezpieczeń non-life

Rynek ubezpieczeń jest istotną częścią systemu finansowego, a działalność ubezpieczeniowa jest ważnym elementem w zarządzaniu ryzykiem i zarządzaniu zmiennością dochodów. Celem autorów było zbadanie efektywności kosztowej oraz efektywności zysków ubezpieczycieli oraz ich relacji, z wykorzystaniem metody stochastycznej analizy granicznej (SFA). Wopracowaniu wykorzystano metody statystyki opisowej oraz model SFA. Modele SFA należą do parametrycznych stochastycznych modeli granicznych, służących do oszacowania nieefektywności. Efektywności badanych ubezpieczycieli oszacowano na podstawie wyznaczonych wartości nieefektywności. Przedmiotem analizy były dane roczne 18 firm ubezpieczeniowych (spółek akcyjnych) w dziale ubezpieczeń non-life, w Polsce w latach 2011–2019. Wbadaniu wykazano, że przeciętna efektywność kosztów wyniosła 0,6958, a przeciętna efektywność zysków 0,8382. Wbadanym okresie wystąpiła relatywnie wyższa zmienność w efektywności kosztów niż w efektywności zysków oraz niska korelacja między wartościami tych efektywności. Dokonano też oceny struktury i rozwoju sektora ubezpieczeń non-life wPolsce z uwzględnieniem wybranych krajów UE.

Konsekwencje potencjalnej niezgodności Metodyki oceny odpowiedniości członków organów podmiotów nadzorowanych opublikowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego z prawem Unii Europejskiej

Opublikowana przez Komisję Nadzoru Finansowego Metodyka oceny odpowiedniości członków organów podmiotów nadzorowanych budzi daleko idące wątpliwości w obszarze zgodności tak z prawem krajowym, jak i z prawem Unii Europejskiej. Dokument ten, który w założeniach miał podsumowywać funkcjonujące w polskim porządku prawnym rozwiązania regulacyjne dotyczące kryteriów dokonywania oceny odpowiedniości członków organów korporacyjnych instytucji finansowych, w praktyce – jak się wydaje – znacząco wykracza poza zakres wiążących aktów prawa unijnego dotyczących tych kwestii, w szczególności w kontekście sektora ubezpieczeniowego. Podstawowym zarzutem, jaki można przedstawić wobec przygotowanego przez Komisję Nadzoru Finansowego dokumentu, jest zastosowanie wobec osób uwzględnianych w procesie wyboru na członków organów korporacyjnych zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji kryteriów odpowiedniości sformułowanych na poziomie mikro, które zgodnie z prawem Unii Europejskiej powinny być stosowane wyłącznie w kontekście sektora bankowego / kapitałowego, nie zaś ubezpieczeniowego. Prawo Unii Europejskiej w sektorze ubezpieczeniowym dopuszcza bowiem możliwość stosowania wyłącznie kryteriów odpowiedniości sformułowanych na poziomie makro. Opublikowanie przez Komisję Metodyki w zakresie oceny odpowiedniości członków organów korporacyjnych podmiotów nadzorowanych wydaje się być zatem działaniem nieuprawnionym i może zostać w konsekwencji uznane za niezgodne z prawem Unii Europejskiej.

Kwalifikacja obiektu budowlanego jako budynku wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o obowiązkowym ubezpieczeniu budynków rolniczych

Obowiązkowym ubezpieczeniem budynku wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych są objęte obiekty budowlane spełniające kryteria określone przez ustawodawcę. Jednym z nich jest kwalifikacja przedmiotowego obiektu jako budynku w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane. Wiąże się to z weryfikacją czterech cech, jakie powinien spełniać każdy budynek: trwałego związania z gruntem, wydzielenia z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, posiadania fundamentów oraz przykrycia dachem. Rozwój technik budowlanych, a także kreatywność inwestorów, powoduje, że coraz częściej kwalifikacja obiektu budowlanego jako budynku w rozumieniu przepisów przywołanej ustawy budzi wątpliwości. Wniniejszym artykule – odwołując się w szerokim zakresie do orzecznictwa sądów administracyjnych oraz poglądów doktryny – dokonano pogłębionej analizy wszystkich wskazanych cech budynku. Wskazano również przesłanki objęcia obiektu budowlanego obowiązkowym ubezpieczeniem budynku wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych.