Realizowanie harmonijnej pasji jako działanie autokreacyjne

Poszukiwanie drogi spełnienia u każdej jednostki przebiega inaczej i dotyczy różnych aspektów życia. Jedną ze ścieżek realizacji własnego potencjału rozwojowego może być harmonijna pasja. Podjęte w tekście analizy miały na celu rozpoznanie wspólnych dla pasji i autokreacji kategorii oraz uzasadnienie tezy, że urzeczywistnianie pasji można postrzegać jako działanie autokreacyjne. Dokonano charakterystyki pasji i autokreacji, a następnie wyróżniono wspólne dla nich kategorie, tj. rozwój, wartości, twórczość oraz transgresję. Przeprowadzone analizy dały podstawę do sformułowania dwóch wniosków. Po pierwsze, pasja może stanowić jedną z dróg autokreacji. Po drugie, pasja może dać początek autokreacyjnym dążeniom podmiotu. Rozważania zakończono konstatacją, że proces urzeczywistniania harmonijnej pasji, w perspektywie samorealizacji jednostki, można określić mianem działania autokreacyjnego.

Uniwersytety ludowe wobec wyzwań antropocenu – o rezultatach projektu „Uczenie podstaw ekologii w grundtvigiańskim stylu”

Przedmiotem analiz i refleksji są rezultaty projektu „Uczenie podstaw ekologii w grundtvigiańskim stylu”, który był realizowany w latach 2017–2020 ze środków programu Erasmus+ przez Stowarzyszenie Ekologiczno-Kulturalne „Ziarno” we współpracy z 6 partnerami z: Polski, Bułgarii, Szwajcarii, Niemiec i Danii. Celem projektu było zastosowanie pedagogiki grundtvigiańskiej we współczesnej edukacji dorosłych w kontekście wyzwań antropocenu. W wyniku przeprowadzonych działań okazało się, że uniwersytety ludowe mogą mieć wkład w przywracanie utraconych ekosystemów i przyczynić się do rewizji priorytetów i wartości leżących u podstaw cywilizacji XXI wieku.

Typy podejścia do uważności młodych dorosłych w świetle wyników badań własnych

W związku z coraz większym zainteresowaniem uważnością (uważną obecnością) w wielu obszarach funkcjonowania człowieka autorka przedstawia wyniki badań jakościowych dotyczących rozumienia pojęcia uważności i jej praktykowania przez osoby w okresie wczesnej dorosłości. Uwzględniając aspekty teoretyczne i pragmatyczne uważności, autorka tworzy typy podejścia do uważności: Typ A – potrafi określić, czym jest uważność, i ją praktykuje, Typ B – potrafi określić, czym jest uważność, ale jej nie praktykuje, Typ C – nie potrafi określić, czym jest uważność, ale ją praktykuje, Typ D – nie potrafi określić, czym jest uważność, i jej nie praktykuje.

Przygotowanie do pełnienia roli rodzica – zaniedbany obszar edukacji dorosłych

W badaniach Polaków przeprowadzonych przez CBOS w 2019 roku rodzinie nadal przypisywana jest wysoka pozycja w ich systemie wartości. Nie oznacza to jednak, że rodzina dobrze spełnia swoje funkcje. Podstawą prowadzonych w artykule rozważań jest systemowe ujęcie rodziny, w którym zmiany zachodzące w jednym elemencie mają wpływ na pozostałe elementy, jak również na cały system. Gotowość prawie połowy badanych Polaków do powielania wzorców wyniesionych z rodziny generacyjnej może być niepokojąca w świetle innych badań dotyczących zaburzeń funkcjonowania rodziny. W artykule przyjęto założenie, że w życiu dorosłego człowieka najczęściej istnieją dwa obszary istotne dla jego funkcjonowania i zaspokajania potrzeb – obszar życia rodzinnego i zawodowego. Wskazano na ogromną dysproporcję między przygotowaniem do ról zawodowych i rodzinnych – na niekorzyść tych ostatnich. W związku z zagrożeniami funkcjonowania rodziny współczesnej i pełnienia przez nią zwłaszcza funkcji wychowawczej, zaproponowano upowszechnienie na gruncie pedagogiki rodziny i andragogiki pojęcia „dziedziczenia deprywacji życia rodzinnego”. Całość podjętych w artykule rozważań zmierza do wskazania pilnej potrzeby diagnozowania współczesnej rodziny i opracowania spójnego, wielowymiarowego, wolnego od ideologii systemu edukacji rodzinnej, a szczególnie przygotowania do pełnienia ról rodzicielskich.

Zachowania makro- i mikroadaptacyjne nauczycieli nauczycieli jako reakcja na złożoność sytuacji dydaktycznej

W związku z wielką zmiennością rzeczywistości edukacyjnej od nauczycieli wymaga się ciągłego modyfikowania praktyki dydaktycznej w zależności od potrzeb i możliwości osób uczących się oraz niespodziewanych wydarzeń. Zachowania adaptacyjne zapewniają nauczycielowi swoisty trening przygotowujący go do sytuacji skrajnie trudnej, jak nauczanie w dobie pandemii. Zawarte w artykule rozważania teoretyczne zostały wzbogacone badaniami prowadzonymi w formie wywiadów wśród 14 nauczycieli nauczycieli. Ich wypowiedzi pozwalają na eksplorację dwóch typów zachowań nauczycieli: makro- i mikroadaptacyjnych

Coworki, (akademickie) inkubatory przedsiębiorczości i startupy – nowe środowiska pracy i uczenia się dorosłych

Celem artykułu jest scharakteryzowanie nowych środowisk pracy takich jak coworki, inkubatory przedsiębiorczości (w tym akademickie inkubatory przedsiębiorczości) i startupy oraz próba ukazania ich edukacyjnego potencjału. Środowiska te mają stosunkowo krótką historię, ale znacząco odmieniły myślenie o edukacyjnym wymiarze życia zawodowego. Na ich edukacyjny potencjał rozumiany jako możliwości nieformalnego i pozaformalnego uczenia się składają się m.in. współpraca z uczelniami i biznesem, praktykowanie przedsiębiorczości, konsultacje z ekspertami i doradcami, feedback, demokratyczne zarządzanie, dyfuzja, absorpcja i transfer wiedzy, kierowanie się ideą work-life balance oraz prenumeraty czasopism, konferencje, szkolenia, mentoring i coaching. Te edukacyjne możliwości wyznaczają nowe, perspektywiczne pole andragogicznych badań.

Konferencje organizatorów edukacji dorosłych w Polsce lat międzywojennych

W strukturze Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego odrodzonego w 1918 r. państwa polskiego stworzono w 1919 r. Wydział Oświaty Pozaszkolnej. Był on centralnym organem koordynującym w kraju oświatę dorosłych rozproszoną po różnych jego regionach. Strategią tej koordynacji stały się ogólnopolskie konferencje oświaty dorosłych. W latach 1920–1930 Wydział zorganizował ich czternaście. Każdą na inny temat, np. nauka w szkołach dla dorosłych, uniwersytety ludowe, czytelnictwo, działalność domów społecznych i ludowych, wychowanie poprzez kulturę (chóry i teatry) oraz in. Gromadziły one wytrawnych działaczy kulturalno-oświatowych z całego kraju. Ich organizowanie sprzyjało integracji systemu kształcenia dorosłych oraz wyraźnie wpłynęło na poprawę jej jakości. W drugiej połowie dwudziestolecia międzywojennego (tj. w latach 30. XX w.) Wydział Oświaty Pozaszkolnej MWRiOP zrezygnował z organizowania tych konferencji. Ich miejsce zajęły konferencje poświęcone dokształcaniu i doskonaleniu zawodowemu etatowych instruktorów oświaty dorosłych zatrudnionych w kuratoriach okręgów szkolnych i inspektoratach szkolnych w powiatach. Ta zmiana to niewątpliwie posiew dokonującej się wtedy profesjonalizacji i etatyzacji, a także zmiany pokoleniowej kadr zatrudnionych w zarządzaniu systemem kształcenia dorosłych.

Pedagogika i andragogika w służbie zdrowia

Artykuł jest refleksją pedagoga skupioną wokół problemu utrzymania zdrowia człowieka na kanwie tekstów ze zbioru Człowiek w sytuacji zagrożenia zdrowia z perspektywy psychosomatyki. Człowiek utrzymuje swoje zdrowie, żyjąc w stanie dynamicznej (nie)równowagi, godząc zabieganie o zaspokojenie swoich potrzeb, walkę o swoje wartości i dążenie do sensownej wolności w swoim życiu z wymogami współżycia społecznego. Znaczącymi czynnikami chorobotwórczymi są dysfunkcje funkcjonowania społecznego, jak trudne relacje społeczne czy przeżywanie silnych frustracji. A także wewnętrzny stres spowodowany problemami egzystencjalnymi, poczuciem niepewności dotyczącym sensu własnego życia czy czynnikami noetycznymi w osobowości. W związku z tym należy przypuszczać, że o zdrowiu człowieka decyduje proces wychowania, równolegle z czynnikami biomedycznymi.

Selected results of the analysis of educational needs in the target professional group

The paper focuses on the issue of adult continuing professional development and the management of educational institutions. The objective of the paper is to present the selected results of the survey, which aimed at identifying and analyzing the educational needs of the target group for which a particular educational institution has been providing long-term educational activities. The survey was conducted at the end of 2019 through a questionnaire. 158 respondents from the application sphere related to the professional profile of a public university in the Czech Republic took part in it. The results provided practical suggestions for the organization and implementation of lifelong learning programs at the university. The results presented in this paper focus mainly on the preferences of respondents from the target group in the field of continuing professional development and also their general attitudes to the profession.

Doświadczanie szoku kulturowego przez cudzoziemców i cudzoziemki w przelotnych i rutynowych kontaktach z Polkami i Polakami przedstawiane w filmach na portalu YouTube. Wideoblogi jako użyteczne medium w międzykulturowym uczeniu się dorosłych

Problematyka szoku kulturowego, ujmowanego w modelu chorobowym lub rozwojowym, staje się obecnie bardzo popularna w polskiej literaturze naukowej. Powodem tego zainteresowania jest zarówno rosnąca świadomość zachodzenia tego zjawiska społecznego, jak i zwiększająca się z roku na rok liczba obcokrajowców i obcokrajowczyń w Polsce. Celem niniejszego tekstu jest prezentacja wyników badań własnych dotyczących doświadczania szoku kulturowego przez cudzoziemców i cudzoziemki w przelotnych i rutynowych kontaktach z Polakami/Polkami. Badania prowadzone były w podejściu jakościowym na materiale filmowym gromadzonym na portalu YouTube. Do analizy zakwalifikowanych zostało 30 filmów autorstwa młodych dorosłych opublikowanych w latach 2017–2020 w języku polskim lub angielskim lub posiadających napisy w jednym z tych języków. Przeprowadzone badania potwierdzają ustalenia innych badaczy, którzy donosili o negatywnym odbiorze nastawień Polaków i Polek do imigrantów i imigrantek, jednocześnie pozwoliły zdobyć większy wgląd w przeżywane skrępowanie i niezręczności czy wręcz poczucie odrzucenia w kontaktach z tubylcami. W tekście podjęta została również kwestia znaczenia filmów dostępnych na portalu YouTube w międzykulturowym uczeniu się dorosłych.