Landscape accessibility in terms of Polish law. Can everyone use urban open spaces in Poland?

W artykule przedstawiono problematykę projektowania obiektów architektury krajobrazu (OAK) w kontekście ich dostępności dla różnych użytkowników. Przeanalizowano aspekty, jakie powinno uwzględniać się na etapie projektowania tak, aby przestrzeń stała się przede wszystkim dostępna i bezpieczna dla osób ze specjalnymi potrzebami. Omówiono także zagadnienia związane z zapisami prawnymi, które określają wytyczne projektowe poszczególnych elementów przestrzeni, oraz przeanalizowano je w odniesieniu do projektowania OAK. Poruszono także tematykę związaną ze wspieraniem osób niepełnosprawnych przez rząd w postaci programu „Dostępność Plus” czy też opracowania nowej ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Celem niniejszej publikacji jest również próba określenia ogólnego stanu dostępności OAK na terenie Polski na podstawie istniejących zapisów prawa. Niezobowiązujące projektantów do planowania dostępności regulacje prawne nie mogą zapewnić dostępności OAK. Przepisy prawne powinny być określone jako przejrzyste wytyczne. Obecnie polski rząd próbuje poprawić aktualną sytuację, ale zdaniem autora potrzebne są dalsze zmiany.

Phytotoxicity and phytogenotoxicity of municipal sewage sludge

Celem badań była ocena fitotoksyczności i fitogenotok-syczności warszawskich komunalnych osadów ściekowych zmieszanych z dwoma różnymi ro-dzajami gleb przy użyciu standardowych biote-stów roślinnych: Phytotoxkit i Allium cepa Root Tip Assay. Fitotoksyczność mieszanin osadów z glebami była zależna od koncentracji osadu i rodzaju gleby. W przypadku mieszaniny osadu z piaskiem już 3% koncentracja działała fitotok-sycznie, podczas gdy mieszanina z substratem torfowym wywoływała efekt fitotoksyczny dopie-ro przy 25-procentowym stężeniu osadu. Niestety przy tym, a także niższym (6%) stężeniu osadu w mieszaninie z substratem torfowym stwier-dzono silny efekt fitogenotoksyczny. Wydaje sięzatem, iż tak zwane biologiczne wykorzystanie badanego osadu ściekowego jest raczej ryzykow-ne dla roślin, szczególnie w przypadku gleb piasz-czystych, ale także organicznych.

Detection of Blueberry red ringspot virus in different stages of Parthenolecanium corni in Poland

Na plantacji borówki wysokiej (Vaccinium corym-bosum) znajdującej się w centralnej Polsce zaob-serwowano masowe pojawy szkodnika – misecz-nika śliwowego Parthenolecanium corni. Częśćroślin borówki była porażona przez wirus czer-wonej pierścieniowej plamistości borówki wy-sokiej (Blueberry red ringspot virus –BRRSV). Żadenwektor tego wirusa nie jest znany do tej pory wśród owadów, próbowano więc ustalić, czy podczas żerowania szkodliwy pluskwiak jest w stanie pobrać wirusa z sokiem porażonych roś-lin. Wirus został wykryty i zidentyfikowany przy użyciu technik PCR oraz DNA-DNA dot blot w prawie wszystkich badanych larwach (56/60) oraz w dorosłych samicach (18/20) P. corniże-rujących na porażonych przez BRRSV roślinach borówki wysokiej.

Selection for resistance to acequinocyl in Amblyseius andersoni(Chant) (Anactinotrichida: Phytoseiidae)

Większośćpestycydów stosowanych w zwalczaniu szkod-ników w sadach jest szkodliwa dla pożytecznych stawonogów. Wyselekcjonowanie drapieżców i parazytoidów odpornych na chemiczne środki ochrony roślin mogłoby przyczynić się do ich lepszego wykorzystania w uprawach, w których stosowanie pestycydów jest konieczne. Celem niniejszej pracy była selekcja linii drapieżnego roztocza Amblyseius andersoni odpornej na ace-kwinocyl – akarycyd należący do grupy inhibi-torów transportu elektronów w kompleksie III mitochondrialnego łańcucha oddechowego. Jako dawkę selekcyjną zastosowano stężenie pesty-cydu powodujące śmiertelność 55–65% zapłod-nionych samic drapieżcy. U wyselekcjonowanej laboratoryjnie linii odnotowano dziewięciokrotny wzrost oporności na acekwinocyl po dwóch cy-klach selekcyjnych i ponad 30-krotny wzrost po czterech cyklach. Wyselekcjonowana populacja A. andersoni rozwinęła również umiarkowanąoporność krzyżową na fenpiroksymat.

The use of tissue cultures in the mass production of Heuchera‘Silver Scrolls’

Żurawka (Heuchera sp.) to jedna z najważniej-szych bylin ozdobnych, mająca zastosowanie w nasadzeniach ogrodowych, miejskich i par-kowych. W ostatnich latach również zyskała na znaczeniu jako roślina do kompozycji w po-jemnikach oraz materiał florystyczny. Celem tej pracy jest przedstawienie skutecznego protokołu intensyfikacji produkcji Heuchera ‘Silver Scrolls’ w kulturach tkankowych. Sprawdzono wpływ składu makroelementów w trzech wybranych po-żywkach: MS (Murashige i Skoog), QL (Quoirin i Lepoivre) oraz DKW (Driver i Kuniyuki Wal-nut). Mikroelementy i witaminy we wszystkich kombinacjach dodano zgodnie ze składem MS. W kolejnych doświadczeniu oceniono wpływ czterech stężeń (0,1; 0,5; 1,0; 2,0 mg∙L–1) cyto-kinin: benzyloadeniny (BA) i meta-topoliny (mT) na liczbę i długość pędów. Określono równieżwpływ różnych stężeń auksyn: IBA (kwas indoli-lo-3-masłowy) lub NAA (kwas 1-naftylooctowy) na procent ukorzenionych sadzonek oraz liczbęi długość korzeni. Ostatnim etapem była aklima-tyzacja roślin w warunkach szklarniowych. Po-żywka i regulatory wzrostu znacząco wpływały na współczynnik namnażania żurawki. Najwięcej nowych pędów uzyskano na zmodyfikowanej pożywce QL z dodatkiem BA, a auksyna NAA wpływała lepiej na ukorzenianie niż IBA. Opty-malne warunki mikrorozmnażania pozwalają na uzyskanie ok. 10 000 roślin z jednego eksplantatu w trakcie trzech miesięcy prowadzenia kultury.

Assessment of spatial cohesion in suburban areas based on physical characteristics of buildings

Gwałtowna ekspansja budownictwa mieszkalnego na terenach pod-miejskich powoduje, że obszary te są obecnie miejscem szczególnie narażonym na degradacjęprzestrzenną, zanik tradycyjnych krajobrazów wiejskich, a także rozmaite problemy będące następstwem tych zjawisk. Brak spójności prze-strzennej tych terenów jest jednym z elementów pogłębiających nieład przestrzenny. Przedmiotem prezentowanych badań są fizyczne cechy form budynków, które poprzez swoją rolę w kształto-waniu kontekstu przestrzennego wpływają na ład przestrzenny. Autorzy badania postawili sobie za cel opracowanie metody monitoringu przestrzeni opierającej się na charakterystyce cech fizycz-nych budynków zlokalizowanych na danym ob-szarze. Wyniki badania mają dostarczyć w przy-stępny sposób dogłębnej informacji o zabudowie poszczególnych terenów oraz pozwolić na lepsze poznanie miejscowych form budynków uczest-nikom procesu budowlanego, a także podnieśćświadomość architektoniczną mieszkańców

The evaluation of infection caused by different fungi species of highbush blueberry plants grown on selected commercial plantations located in central Poland

W latach 2017–2018 prowadzono badania dotyczące wy-stępowania chorób powodowanych przez grzyby na czterech plantacjach borówki wysokiej zlo-kalizowanych w centralnej Polsce. Celem badańbyła izolacja i identyfikacja patogenów z pora-żonych organów krzewów borówki wysokiej. W badanym materiale roślinnym zidentyfikowano cztery gatunki grzybów. Na wszystkich lustrowa-nych plantacjach obserwowano Botrytis cinerea, Godronia cassandrae i Phomopsis vaccinii, a tyl-ko na jednej plantacji zidentyfikowano Valdensia heterodoxa. Grzyby identyfikowano na podstawie oznak etiologicznych obecnych na porażonych organach roślin, przy użyciu klasycznych metod. W ramach badań oceniono skuteczność siedmiu fungicydów w zwalczaniu choroby szara pleśńborówki wysokiej. Do badań wykorzystano za-równo preparaty powszechnie polecane w ochro-nie borówki wysokiej przed szarą pleśnią, jak i fungicydy dopuszczone do ochrony przed tą cho-robą upraw innych roślin jagodowych (truskawka i malina). Fungicydy Luna Experience 400 SC i Prolectus 50 WG mogą być rozważane jako uzu-pełnienie listy środków zalecanych do zwalczania choroby szara pleśń na plantacjach borówki wy-sokiej.

Use of Structural Soil as a Method for Increasing Flood Resilience in Praga Północ in Warsaw

Celem dociekań jest wykazanie skuteczności nieanalizowanych dotąd właściwości zastosowania podłoża strukturalnego do zwiększenia pojemności retencyjnej. Sposób przeprowadzenia badań obejmuje: przeliczenie powierzchni poszczególnych powierzchni występujących na terenie opracowania, przeliczenie objętości potencjalnego podłoża strukturalnego pod wszystkimi obszarami utwardzonymi (poza nawierzchniami asfaltowymi jezdni) przy uwzględnieniu porowatości tego podłoża, co pozwala na uzyskanie wartości objętości, w którą mogą wpłynąć wody deszczowe. Przyjmując parametry maksymalnego deszczu nawalnego notowanego dla zachodniej części Warszawy (stacja opadowa na Bielanch opad nawalny z 2013 roku – 38,9 mm, czas trwania 1,5 godziny) obliczono, że na analizowany obszar spadłoby łącznie około 6 502 m3 deszczu. Przy założeniu, że pod chodnikami i dziedzińcami znajduje się podłoże strukturalne o miąższości 10 cm i porowatości wynoszącej średnio 30%, uzyskalibyśmy ponad 2 218,5 m3. Wnioski sprowadzają się więc do stwierdzenia, że podłoże strukturalne zastosowane pod nawierzchniami pieszymi i dziedzińcami budynków znacząco poprawiło by zjawisko retencji wód opadowych na analizowanym fragmencie dzielnicy Praga Północ w Warszawie i znacząco zredukowałoby zjawisko lokalnych podtopień.

Designing gardens for hortitherapy

Hortiterapia jest pojęciem o szerokim spektrum rozumienia. W tym pojęciu mieszczą się działalności związane z pracą w ogrodzie czy twórczością wykorzystującą ogrodowe elementy. W artykule skupimy się na ogrodach dedykowanym terapii chorób neurodegeneratywnych i psychicznych. Rozważania o sposobach włączenia chorych w różne aktywności ogrodowe są bogatym źródłem informacji o funkcjonowaniu ogrodów terapeutycznych jednak uwagę zwraca marginalne traktowanie aspektów związanych z projektowaniem. Metodyka postępowania w projektowaniu ogrodu dla hortiterapii wynika z połączenia zasad projektowania przestrzeni z uwzględnieniem projektowania uniwersalnego oraz celowego stosowania rozwiązań odnoszących się do konkretnych dysfunkcji. W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono, że zasady projektowania dla hortiterapii nie są uniwersalne a zróżnicowanie w doborze elementów i ich form jest skorelowane z dysfunkcją. Projekt ogrodu dla hortiterapii w swej specyfice ukazuje możliwość takiej organizacji przestrzeni, aby stawała się ona miejscem szczególnym, ukierunkowanym na potrzeby chorych wynikające z ich dysfunkcji.

Application of PiCUS® Sonic Tomograph 3 in studies on the cultural heritage of the Lublin region – restoration of the Eastern Orthodox church of the Dormition of the Blessed Virgin Mary in Uhrusk

Uhrusk is a small town located in eastern Poland, in the Lublin region, along the border river, the Bug. The temple is situated on the outskirts of the village, on a low hill, where there was a castle founded by Prince Daniel Halicki in the Middle Ages. The Orthodox church existed here before 1220, and for the first decades of its functioning it had the status of a council. Today, the existing church building was erected in 1849 as a Greek Catholic temple founded by the owner of local estate, Laura Kirsztejnowa. In 1915, the church was abandoned when the Orthodox residents of Uhrusk became refugees. In the years 1920-1927, it was renovated, due to significant losses suffered during the First World War and the Polish-Bolshevik war. The building was open again from 1920 to 1947, after which it was closed following the deportation of Orthodox Ukrainians as part of the “Wisła” Operation. At the end of the 1950s, the Orthodox church was restored for liturgical use as a branch of the parish in Włodawa. The style of the building is defined as classicist-Byzantine with neo-Romanesque and neo-Gothic elements. In 2017, on the initiative of the Dialog Foundation in Lublin, a general renovation of the temple building and its surroundings began. Studies conducted with the use of specialized diagnostic equipment in the form of a Picus 3 sonic tomograph were important for the dendrological inventory. Within the boundaries of the property, 11 trees are growing, at different ages and in a healthy state. On the basis of the material collected, possible directions for the restoration of the Orthodox church’s surroundings were presented.