The Anaphora of Mar Theodore

In this article, Fr. Francis Pittappillil critically analyses the structure, content and theology of the Qudasha (Anaphora) of Mar Theodore. According to the East Syrian tradition, the Second Qudasha is celebrated from the first Sunday of the period of Annunciation to the Palm Sunday. Although the theological thoughts of Mar Theodore were viewed with suspicion in the past, the opinion of modern theologians is that they are orthodox in theology and doctrine. The Second Order Qudasha is notable for its Semitic character, biblical usages, and developed theological ideas. Since this Qudasha contains typical East Syrian theological and liturgical elements, we can conclude that Qudasha of Mar Theodore is an East Syrian in origin and content. The special characteristic of this Qudasha is its developed theological reflection and structural organization. The Christological, ecclesiological, pneumatological and Eucharistic ideas in the Qudasha of Mar Theodore are very faithful to the teachings of the Sacred Scripture. Fr. Francis Pittappillil affirms that the Second Qudasha, being a theologically well developed Eucharistic prayer, is very helpful for the proclamation of the faith.

Paride de Grassi papieski ceremoniarz i dyplomata doby renesansu

Paride de Grassi, któremu w całości został poświęcony artykuł, wpisuje się w poczet najznamienitszych mistrzów ceremonii papieskich XVI w. (obok m.in. Piccolominiego i Burckhard). Mianowany przez Juliusza II pierwszym ceremoniarzem, wywarł ogromny wpływ zarówno na liturgię Kościoła Katolickiego jak i dyplomację papieską. Podobnie jak pozostali renesansowi ceremoniarze, pozostawił po sobie liczne dzieła takie jak pamiętniki (diariusze), ceremoniały, notatki, ordines. Jego zapiski stanowią cenne źródło zarówno dla historyków, jak i liturgistów, filologów klasycznych oraz specjalistów od protokołu dyplomatycznego. Artykuł w którym zostały zebrane i porównane informacje dotyczące bolońskiego mistrza, stanowi punkt wyjścia do dalszych badań nad jego życiem i pozostawionymi dziełami. Ukazuje ponadto zależności jakie zachodzą pomiędzy liturgią Kościoła Katolickiego a protokołem dyplomatycznym, w sposób szczególny wybrzmiewające w życiu papieskiego dworu - Où tout est cérémonie.

Kantor Chrystusa eucharystycznego - św. Tomasz z Akwiu, w przepowiadaniu do dzieci z okazji uroczystości Pierwszej Komunii Świętej.

Jan Paweł II w encyklice Ecclesia de Eucharistia wspomina św. Tomasza z Akwinu jako doskonałego teologa i zarazem gorliwego kantora Chrystusa eucharystycznego. To określenie „kantor” poetycko, przenośnie oddaje całą pobożność eucharystyczną Tomasza z Akwinu. Na tę Jego pobożność eucharystyczną składają się: świadectwo życia eucharystycznego, zawarty w Sumie teologicznej: Traktat o Eucharystii, słowa pieśni eucharystycznych i modlitwy związane z Eucharystią. Od wielu lat w parafii św. Józefa Robotnika w Opolu-Wrzoskach realizuje się projekt, w którym tradycyjna uroczystość Pierwszej Komunii świętej jest proponowana w nowej formie. Tematykę uroczystości przede wszystkim wyznacza historia Eucharystii. W tej historii ważne miejsce zajmuje św. Tomasz z Akwinu. W Kościele w Polsce na rok duszpasterski 2019/2020 zaproponowano hasło: Wielka Tajemnica Wiary. Św. Tomasz bardzo dobrze wpisuje się w poznawanie tej tajemnicy jako kantor Chrystusa eucharystycznego. Ta dysertacja najpierw prezentuje wyżej wymienione składowe pobożności eucharystycznej św. Tomasza z Akwinu i jest to część teoretyczna rozważań. Po niej następuje część praktyczna, w której następuje „przeniesienie” teoretycznych rozważań do uroczystości pierwszokomunijnej, która jest jednym wielkim przepowiadaniem. Cała sztuka skutecznego przepowiadania z okazji Pierwszej komunii świętej polega na obrazowym, prostym, zrozumiałym przekazie, tego co zostało przekazane w języku teologicznym i poetyckim. Bogactwo zaprezentowanej myśli teologicznej odnośnie do Eucharystii, której dostarcza osoba św. Tomasza, mogłoby stać się inspiracją dla wielu uroczystości pierwszokomunijnych. W tym artykule w jednej uroczystości, próbuje się oddać całe to bogactwo, z akcentem na słowa pieśni autorstwa św. Tomasza: „Mylą się, o Boże, w Tobie wzrok i smak, kto się im poddaje, temu wiary brak”.

Liturgia w Liber Pontificalis The liturgy in “Liber Pontificalis”

Artykuł Liturgia w „Liber Pontificalis” rozpoczyna się od ukazania historii Liber Pontificalis, która pokazuje, że nie można mówić o jednym autorze tej księgi. Opracowanie jest podzielone na pięć części: 1. Msza Święta; 2. Sakrament święceń; 3. Rok liturgiczny; 4. Przestrzeń; 5. Inne przejawy związane z liturgią. Cztery części zawierają zagadnienia, które są w nich pogrupowane tematycznie, ponieważ dają pewną całość. Natomiast ostatnia część obejmuje problematykę występującą w pojedynczych zapisach. Krytyczne podejście do Liber Pontificalis, w zestawieniu biogramów z innymi źródłami historycznymi, ukazuje, że nie wszystkie normy przypisywane niektórym papieżom są wiarygodne. Te anachronizmy wynikają z faktu, że księga nie pochodzi od jednego autora, a szczególnie początkowe pontyfikaty były spisywane dużo później. Poza tym w tym dziele oprócz liturgii znajdują się informacje dotyczące innych dziedzin, które nie były przedmiotem badań tego opracowania.

Przyczynek do dziejów działalności kapeli bernardyńskiej w Budsławiu

Kultura muzyczna oo. Bernardynów stanowi ciągle zagadnienie nowe w polskich badaniach muzykologicznych. W większości swoich klasztorów wykonywali oni w XVIII i XIX w. repertuar jednogłosowy, a niekiedy również wielogłosowy oparty na równoległych tercjach i sekstach (tzw. śpiewy pseudochorałowe). Na tym tle wyróżnia się więc klasztor w Budsławiu (obecna Białoruś), w którym w 1756 r. Barbara Skorulska ufundowała kapelę muzyczną. Zespół działał na zasadzie bursy muzycznej, a jego liczebność w różnych latach wynosiła pomiędzy 12 a 20 uczniów-muzyków wywodzących się z okolicznych ubogich rodzin szlacheckich. Jest to jednocześnie unikalny jak dotychczas przykład takiej formy muzykowania w klasztorach bernardyńskich.

"...Kościół tak niezwykle zły, że zdaje się być oborą", czyli jak przekonać luteranów do wizyty w brzydkim kościele.

"...Kościół tak niezwykle zły, że zdaje się być oborą", czyli jak przekonać luteranów do wizyty w brzydkim kościele. Problem wyglądu i lokalizacji świątyni w kazaniu konsekracyjnym pielgrzymkowego kościoła granicznego w Cigacicach (1655, wyd. 1665). Artykuł poświęcony jest problemowi niedogodnej lokalizacji kościoła i jego brzydoty jako czynników potencjalnie zniechęcających wiernych do jego odwiedzania, oraz próbom ich dyskursywnego przezwyciężenia. Podstawą źródłową artykułu jest opublikowane w 1665 r. kazanie pastora Zachariasa Textora na okazję poświęcenia granicznego kościoła pielgrzymkowego położonego w odludnym Lesie Cigacickim w Marchii Brandenburskiej. Wedle słów kaznodziei była to budowla tak skromna, że pielgrzymom – luteranom z sąsiedniego księstwa głogowskiego, gdzie ich kult był zakazany – przypominała ona raczej oborę niż kościół. Artykuł zawiera rekonstrukcję wykładu Textora mającego na celu pozytywną reinterpretację negatywnych cech świątyni, przeprowadzoną w oparciu o historię biblijnego Jakuba (Rdz 28). Analiza wywodu Textora pozwala lepiej zrozumieć znaczenie budowli kościelnej i jej wyposażenia w specyficznej kulturze pielgrzymkowej śląskich luteranów, kształtującej się po wojnie trzydziestoletniej, dając podstawy do pełniejszej interpretacji związanych z nią dzieł architektury i sztuki. Artykuł wzbogacają liczne cytaty z kazania, w tym obszerne fragmenty unikatowego opisu nieistniejącej od stuleci prowizorycznej świątyni.

Obrzęd konsekracji dziewic i sakrament małżeństwa – różne, a jednak bliskie rzeczywistości. Analiza syntetyczna

Sakrament małżeństwa i obrzęd konsekracji dziewic to celebracje należące do dwóch światów, które wydawać się by mogło nie mają punków stycznych. Sama konsekracja dziewic jawi się jako coś starożytnego i egzotycznego jednocześnie, a zainteresowanie jej znaczeniem jest nadal nikłe. Niniejszy artykuł to syntetyczne przedstawienie badań, jakie zakończyły się w kwietniu 2021 r., czego efektem jest praca zatytułowana: Nupcjalny charakter sakramentu małżeństwa i konsekracji dziewic. Studium analityczno – porównawcze. Dostrzeżenie owej oblubieńczości badanych obrzędów, tak w całości, jak w ich poszczególnych elementach, przy jednoczesnym komentarzu dokumentów Stolicy Apostolskiej oraz Ojców Kościoła, dobitnie przemawia za tym, że te rzeczywistości są sobie bardzo bliskie, a nawet wzajemnie się uzupełniają. Słowa kluczowe: sakrament małżeństwa, obrzęd konsekracji dziewic, nupcjalność, przymierze, oblubieńczość.

Idea participatio actuosa Soboru Watykańskiego II w dobie pandemii

Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi, jak soborowa idea participatio actuosa mogła być realizowana w warunkach pandemii Covid-19. Uczestnictwo w liturgii zakłada jedność czasu i miejsca. Możliwości oferowane przez współczesne media spełniają zasadniczo warunek uczestnictwa co do jedności czasu. Znacznie większy problem dotyczy jedności miejsca, co pociąga za sobą ograniczenia uczestnictwa w liturgii rozumianej jako świat osób i relacji. Niewątpliwie, nawet tak ograniczony sposób uczestniczenia nie musi automatycznie narzucać ograniczeń co do skuteczności w porządku łaski. Kwestie te były już podnoszone podczas obrad Soboru Trydenckiego. Oznacza to, że nawet ograniczenia narzucone przez pandemię nie wykluczają całkowicie z włączania się człowieka w opus Dei. Obok analizy dokumentów poświęconych liturgii, artykuł uwzględnia badania socjologiczne religijności Polaków w dobie pandemii.