Jak troszczyć się o życie? Antyszczepionkowe narracje spiskowe w czasie pandemii COVID-19

Celem niniejszego artykułu jest zrelacjonowanie postaw społecznych przyjmowanych przez przedstawicieli ruchu antyszczepionkowego w odpowiedzi na zagrożenie spowodowane pandemią wirusa SARS-CoV-2. Dzięki krytycznej analizie dyskursu, zastosowanej do tekstów reprodukujących się w przestrzeni wirtualnej, wskazane zostały charakterystyczne cechy narracji antyszczepionkowców, które ukształtowały się w odpowiedzi na informacje o konieczności opracowania i dostarczenia szczepionki przeciwko koronawirusowi. Analizie zostały poddane przede wszystkim teksty zamieszczone w alternatywnym portalu informacyjnym „Wolne media”, gdzie autorka dotarła do najpopularniejszych teorii o charakterze spiskowym, bezpośrednio odwołujących się do światopoglądu przeciwników szczepionek.

Antropologiczne implikacje kategorii noc i ciemność w opowiadaniach fantastycznych

W artykule zaprezentowano antropologiczne implikacje kategorii nocy i ciemności, które są obecne w opowiadaniach fantastycznych. Do literatury fantastycznej zalicza się między innymi gatunki takie jak horror, fantasy oraz science fiction. W każdym z nich występują kategorie nocy i ciemności i są ściśle związane z ich antropologicznym interpretowaniem w kulturze i społeczeństwie. Proces symbolizacji tych kategorii jest obecny w kulturze popularnej. Kulturowe konotacje w literaturze fantastycznej zasadzają się z jednej strony na naturalnym dla ludzi strachu przed nocą i ciemnością, z drugiej zaś na narracji zgodnej z kompetencjami kulturowymi i społecznymi odbiorców.

Media Web 2.0 a edukacja „ku mediom”

Celem artkułu jest wskazanie najważniejszych kwestii, jakie powinny zostać podjęte w ramach współczesnej edukacji medialnej. Punktem wyjścia dla tych uwag są rozpoznania amerykańskiego medioznawcy i teoretyka komunikacji, Paula Levinsona dotyczące zjawiska nowych nowych mediów oraz zaistniałych dzięki nim przesunięć komunikacyjnych, implikujących istotne zmiany we wszystkich obszarach aktywności ludzkiej. Autor artykułu zwraca uwagę na rolę doświadczenia nabywanego w trakcie owych nowych działań, w czasie zanurzenia w sieciowym świecie oraz na szczególne miejsce przypadające w tym procesie ludziom młodym, których sposób widzenia świata staje się poprzez Internet i w Internecie dominujący. Przywołuje rozpoznania badaczy, kim jest użytkownik nowych nowych mediów, czym charakteryzuje się Człowiek 2.0, na czym polega Demokracja 2.0. Za najistotniejsze zadanie współczesnej edukacji – za Tadeuszem Miczką – uważa edukację „ku mediom”, której celem byłoby kształtowanie optymalnych (właściwych) zachowań komunikacyjnych, związanych z odpowiedzialnym użytkowaniem nowych nowych mediów.

Sabat czarownic jako figura demonizująca noc

Zloty czarownic, znane jako sabaty, stanowią konstrukt znaczeniowy obejmujący kompleks wyimaginowanych zachowań o znamionach rytualno-magicznych. Kojarzone z nimi kobiety – rzekome czarownice – miały wyzbywać się wszelkich ograniczeń, którym podporządkowani byli inni śmiertelnicy w swej codziennej egzystencji. Wizja destrukturalizacji świata następującej na „łysych górach” musiała budzić lęk, potęgowany dodatkowo przez poczucie dezorientacji towarzyszące nocy. Niepewność wywoływana przez błądzenie w ciemności, w zestawieniu z brakiem taksonomicznych reguł czarcich biesiad oraz z bezkrytyczną wiarą w tego rodzaju spotkania sprawiły, iż kategoria nocy została na trwale połączona z figurą czarownicy.

Czas w kulturze Maghrebu. Noc jako odwrócenie

W artykule przedstawiono praktykowane przez wyznawców islamu w krajach Maghrebu wydarzenia znamienne dla ramadanu, dziewiątego miesiąca kalendarza muzułmańskiego, miesiąca postu. Ramadan wprowadza inwersję dnia i nocy. Podjęty temat narzucił rozważania o istocie czasu, a zwłaszcza o specyfice rozumienia czasu, jak również o nocy w islamie. Sposób świętowania ramadanu został ukazany poprzez zachowania mieszkańców Maghrebu w przestrzeni prywatnej i publicznej. Zwrócono uwagę na czas przerwania postu, spożywane pokarmy, świętowanie nie tylko w domu, ale i na ulicy, w kawiarniach, a także mocne przeżywanie religijne.

Cerowanie tradycji. Stroje Lachów Sądeckich jako wyraz tożsamości i przynależności regionalnej

Prowadzona do tej pory analiza ubioru dawnej Sądecczyzny pomijała jego wariantowość. Powielana zarówno przez badaczy jak i lokalnych regionalistów idea jednego wariantu stroju została skutecznie utrwalona w świadomości grupy identyfikowanej jako Lachy Sądeckie, a hermetycznie zamknięty obszar, całkowicie odporny na transformację stał się wyłącznym obszarem jego występowania. Proces użytkowania tradycyjnych strojów lachowskich jest istotnym elementem dyskursu społecznego, a jego analiza pobudza do kolejnych rozważań: czy nowa kreacja/rekompozycja to kontynuacja zjawisk folkloru, folkloryzmu, czy zupełnie inne zjawisko w kontekście autofolkloryzacji.

Ekspansja ludyczności w kulturze współczesnej

The process of the carnivalization of urban space is aided by contemporary media, which, in popularizing myriad events, amplifies community activities ranging from festivals to mass public shows connected with historical events. Contemporary fascination with such phenomena finds its sources in ritualized models of paratheatrical activity rooted in the traditions of peasant culture, as well as in forms of mass folk protest. As a result, we can observe the rapidly-developing ability of citydwellers to occupy public space while creating emotional communities that extend into virtual, and other, realms, with the aim of realizing political goals.

Medicine Masks of the Iroquois People as Revealed by the False Faces Society

Present-day Iroquois are seeking to preserve traditional healing methods. Members of the False Faces Society routinely perform cleansing rituals using Hodo masks. The spiritual significance and proceedings of the rituals were conveyed by the employees of the Iroquois community center (Longhouse) and the fellow tribesmen gathered around these centers. The participants provided information on the ways of acquiring, crafting, invoking, storage, and honoring the sanctified, animated artifact – the mask. The author of the article confronts the current position of the Onondaga Reserve and the Grand River Reserve Iroquois with historical teachings. The elder generation of Indians has maintained their faith in the mystical power of the rituals, while the secularized new generation approaches them with a strong skepticism.

Socialism and the Jewish Community in Slovakia

This study is based on data acquired by the oral history method and discusses the reflections of two generations of Jews in relation to the socialist regime in Czechoslovakia (1948–1989). The first generation is represented by people who had survived the Holocaust. The second generation is represented by the ‘children of the Holocaust’ (born 1945–1965). They grew up at a time when the political realm was completely dominated by theCommunist Party. Their attitudes only changed with the invasion of Czechoslovakia in August 1968. This probe suggests differences which stem from contrasting life experiences.