Ποιότητα Αδελφικής Σχέσης και Προσαρμογή Τυπικώς Αναπτυσσόμενων Παιδιών και Εφήβων με Αδελφό/-ή με Διανοητική Αναπτυξιακή Διαταραχή: Βιβλιογραφική Ανασκόπηση

Η ποιότητα της σχέσης ανάμεσα στα αδέλφια, αναμφίβολα, συμβάλλει στην προσαρμογή των Τυπικώς Αναπτυσσόμενων (ΤΑ) παιδιών/εφήβων. Εντούτοις δεν έχει διερευνηθεί επαρκώς η ποιότητα της σχέσης ΤΑ παιδιών/εφήβων με αδελφό/ή με Διανοητική Αναπτυξιακή Διαταραχή (ΔΑΔ) και η επίδρασή της στην προσαρμογή τους. Η παρούσα βιβλιογραφική ανασκόπηση στοχεύει στο να συνθέσει την υπάρχουσα βιβλιογραφία και να επισημάνει καίρια ζητήματα που ανακύπτουν για τη μελλοντική έρευνα. Η ηλεκτρονική αναζήτηση δημοσιευμένων εμπειρικών ερευνών από το 1980 και εφεξής ανέδειξε 52 μελέτες οι οποίες συμπεριλήφθηκαν στην παρούσα ανασκόπηση. Από τα πορίσματα των ερευνών συμπεραίνεται πως η αδελφική σχέση μπορεί να χαρακτηρίζεται από Θαλπωρή/Εγγύτητα και ταυτόχρονα από συγκρούσεις και αντιπαλότητα. Η προσαρμογή των ΤΑ παιδιών/εφήβων μπορεί να επηρεαστεί θετικά ή αρνητικά, είτε να μη διαφοροποιείται συγκριτικά με τα ΤΑ παιδιά/εφήβους χωρίς αδελφό/ή με ΔΑΔ. Τα διαφορετικά πορίσματα των ερευνών μελετώνται στη βάση μεθοδολογικών επιλογών, όπως των ερευνητικών εργαλείων που χρησιμοποιήθηκαν, του αριθμού των συμμετεχόντων, της συμμετοχής ή όχι ομάδας ελέγχου, καθώς και της συμπερίληψης και των δύο γονέων στην έρευνα. Τέλος, συζητούνται οι μεθοδολογικοί περιορισμοί των ερευνών με σκοπό να συνεισφέρουν στην περαιτέρω προαγωγή της σχετικής έρευνας.

Εκπαιδευτικές πρακτικές και δυσκολίες κατανόησης χρονικών εννοιών στο πλαίσιο ανάπτυξης του τελετουργικού των ημερολογίων στο νηπιαγωγείο. Μια μελέτη περίπτωσης

Το άρθρο αυτό εστιάζει στις εκπαιδευτικές πρακτικές μιας νηπιαγωγού για τη διδασκαλία χρονικών εννοιών και στις δυσκολίες των νηπίων, όπως εκδηλώνονται στο πλαίσιο του τελετουργικού των ημερολογίων, με μια προσέγγιση που προτάσσει τόσο τη δράση τους όσο και το πλαίσιο της μαθησιακής κατάστασης. Πρόκειται για μελέτη περίπτωσης, που σκοπό έχει την κατανόηση και την εξήγηση των πρακτικών της νηπιαγωγού (λεκτικών και μη) στη πολυπλοκότητά τους, και των δυσκολιών των παιδιών, λαμβάνοντας υπόψη τόσο την ιδιαιτερότητα των διδασκομένων χρονικών εννοιών όσο και αυτήν του υλικού περιβάλλοντος, μέσα από μια κοινωνικο-οικοδομιστική λογική. Η ανάλυση των δεδομένων είναι ποιοτική, η συλλογή τους έγινε με παρατήρηση με χρήση κάμερας, σε μια αίθουσα νηπιαγωγείου με 22 παιδιά ηλικίας 4-6 ετών, και συμπληρώθηκε με συνεντεύξεις με τη νηπιαγωγό. Τα συμπεράσματα δείχνουν ότι οι εκπαιδευτικές πρακτικές δεν έλαβαν υπόψη τα γεγονότα ζωής των παιδιών που συνδέονται με τις έννοιες του χρόνου, ότι ήταν προσανατολισμένες στην αναγνώριση των λέξεων και των συμβόλων των χρονικών εννοιών και όχι στην κατανόησή τους. Κατά συνέπεια, οι δυσκολίες των παιδιών εντοπίζονται στο γνωστικό πεδίο της Γλώσσας και όχι της έννοιας του χρόνου, δυσκολία που ενέτεινε η συλλογική και τελετουργική διαδικασία των ημερολογίων.

Η συμμετοχή εκπαιδευτικών σε προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και η αμφίδρομη σχέση της με τη συγκρότηση της επαγγελματικής τους ταυτότητας

Η περιβαλλοντική εκπαίδευση (Π.Ε.) έχει εισαχθεί στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα από το 1991. Λειτουργεί με τη πραγματοποίηση προγραμμάτων στα οποία η συμμετοχή τόσο των μαθητών όσο και των εκπαιδευτικών είναι εθελοντική. Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται τα ευρήματα ποιοτικής έρευνας, η οποία μελέτησε τις ιδιαίτερες λογικές που κινητοποιούν εκπαιδευτικούς της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για να συμμετάσχουν σε προγράμματα Π. Ε. Σε αντίθεση με έρευνες ανίχνευσης κινήτρων, που εστιάζουν κάθε φορά σε συγκεκριμένους μεμονωμένους παράγοντες, οι οποίοι εμφανίζονται να ωθούν το άτομο για την ανάληψη της μιας ή της άλλης δράσης, στην παρούσα έρευνα υιοθετήθηκε μια ολιστική προσέγγιση της κινητοποίησης προς δράση (της ανάληψης πρωτοβουλίας στο πλαίσιο περιβαλλοντικών προγραμμάτων), η οποία θέτει στο επίκεντρο την προβληματική της ταυτότητας. Για τις ανάγκες της έρευνας διενεργήθηκαν 14 ημι-δομημένες συνεντεύξεις με εκπαιδευτικούς, οι οποίοι υπηρετούν σε τέσσερα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης νομού της Κρήτης και έχουν οργανώσει προγράμματα Π.Ε. Από τη (θεματική) ανάλυση του υλικού προέκυψε μια τυπολογία διαφορετικών λογικών συμμετοχής των εκπαιδευτικών στα προγράμματα αυτά. Η διαφοροποίηση των λογικών αυτών εδράζεται στους διαφορετικούς τρόπους εγκιβωτισμού τους στο πλαίσιο των διαμορφούμενων επαγγελματικών ταυτοτήτων. Η έρευνα κατέδειξε, επίσης, ότι η σχέση μεταξύ της διαδικασίας διαμόρφωσης της επαγγελματικής ταυτότητας των εκπαιδευτικών και της συμμετοχής τους σε προγράμματα Π.Ε. είναι αμφίδρομη.