Wybrane instrumenty wsparcia mieszkaniowego w Republice Czeskiej. Studium przypadku Brna i Ostrawy

Artykuł dotyczy implementacji koncepcji mieszkalnictwa społecznego w Republice Czeskiej (uwarunkowania powstania koncepcji i jej rozwoju, przyjęte zasady oraz skutki wdrożenia w życie). Koncepcja mieszkalnictwa społecznego Republiki Czeskiej na lata 2015– 2025 jest dokumentem ramowym określającym kierunek tworzenia systemu mieszkalnictwa społecznego dla osób potrzebujących mieszkań w Republice Czeskiej. Celem koncepcji mieszkalnictwa społecznego w Republice Czeskiej jest stworzenie nowego systemu, który powinien opierać się na obecnym systemie interwencji państwa, regionów i gmin w zakresie mieszkalnictwa, usług społecznych oraz świadczeń socjalnych. Wsparcie w zakresie mieszkalnictwa występuje nie tylko w formie materialnego dostarczania zasobu mieszkaniowego, lecz również w formie zasiłków wypłacanych przez Urząd Pracy Republiki Czeskiej. Państwo czeskie wspiera grupy społeczne o niskich dochodach w pokrywaniu ich kosztów mieszkaniowych. Do podstawowych subsydiów mieszkaniowych w Republice Czeskiej należą zasiłek mieszkaniowy (příspěvek na bydleni) oraz dodatek mieszkaniowy (doplatek na bydleni). Celem opracowania jest ocena skuteczności wybranych programów wsparcia mieszkalnictwa w miastach Brnie oraz Ostrawie. W artykule pojęcie „skuteczność” dotyczy realizowanych lokalnych polityk mieszkaniowych badanych miast, natomiast pojęcie „efektywność” odnosi się do instrumentów wsparcia mieszkaniowego Brna i Ostrawy. Lokalne programy pomocy mieszkaniowej oraz subsydiów mieszkaniowych badanych miast są często określane w sposób bardzo ogólny, co w połączeniu z brakiem danych statystycznych o wysokości tych świadczeń i ich liczbie utrudnia przeprowadzenie skutecznej analizy porównawczej. Z tego powodu wybór programów poddanych empirycznej i ilościowej porównawczej analizie efektywności został ograniczony do następujących subsydiów: zasiłek mieszkaniowy (příspěvek na bydleni) oraz dodatek mieszkaniowy (doplatek na bydleni). Problem badawczy sformułowano następująco: czy analizowane subsydia mieszkaniowe – zasiłek mieszkaniowy (příspěvek na bydleni) oraz dodatek mieszkaniowy (doplatek na bydleni) – zmniejszają obciążenie finansowe kosztami mieszkaniowymi osób, których dochody nie wystarczają na pokrycie tych kosztów? Badane miasta poddano porównawczej analizie ze względu na różne instrumenty wsparcia mieszkaniowego. W pracy empirycznej oraz ilościowej ocenie skuteczności zostały poddane wybrane instrumenty polityki mieszkaniowej, które zostały oparte na liczbie i wysokości wypłat poszczególnych analizowanych subsydiów mieszkaniowych. Zastosowaną metodą badawczą jest krytyczna analiza danych literaturowych, a także wyników porównawczych analiz ilościowych i analiz komparatywnych. Dokonana ocena skuteczności wybranych programów wsparcia mieszkalnictwa w miastach Brno i Ostrawa wykazała następujące zależności: w przeciwieństwie do innych ocenianych instrumentów pomocy mieszkaniowej zasiłek mieszkaniowy (příspěvek na bydleni) oraz dodatek mieszkaniowy (doplatek na bydleni) są świadczeniami uzależnionymi od dochodów, a odsetek gospodarstw domowych uprawnionych do tych świadczeń jest wyraźnie najwyższy wśród gospodarstw domowych o najniższych dochodach. Przeprowadzona analiza porównawcza wykazała, że oba subsydia mieszkaniowe, tj. zasiłek mieszkaniowy (příspěvek na bydleni) oraz dodatek mieszkaniowy (doplatek na bydleni), przyczyniają się do zmniejszenia poziomu nierówności dochodowych w czeskim społeczeństwie.

Predykcja upadłości przedsiębiorstw – przykład Monnari Trade S.A.

W artykule przedstawiono zjawisko upadłości oraz bankructwa przedsiębiorstw. Za bankruta jest uznawane przedsiębiorstwo, które nie posiada wystarczającej wartości środków finansowych umożliwiających spłatę powstałych zobowiązań. W literaturze przedmiotu upatruje się wielu przyczyn tego zjawiska. Jedną z nich jest pogorszenie sytuacji finansowej podmiotu gospodarczego, co skutkuje brakiem wypłacalności. Pojawiające się symptomy świadczące o pogarszającej się sytuacji przedsiębiorstwa należy analizować. Wczesne dostrzeżenie niepokojących sygnałów oraz wprowadzenie działań naprawczych może zapobiec upadłości przedsiębiorstwa. W oparciu o wieloletnie badania stworzono specjalne narzędzia określające upadłość danego podmiotu – modele predykcji upadłości. Celem artykułu jest weryfikacja skuteczności wybranych polskich modeli predykcji upadłości przedsiębiorstwa w procesie prognozowania upadłości spółki Monnari Trade S.A. Analizy tej dokonano na podstawie danych pozyskanych z bazy danych EMIS – Standard MSSF dla przedsiębiorstw niefinansowych. Wartości funkcji zostały obliczone za pomocą programu MS Excel. Hipoteza badawcza brzmi: modele prognozowania upadłości przedsiębiorstwa Hadasik, Hołdy, Prusaka, Hamrola, Czajki i Piechockiego służą odpowiednio wczesnemu zaalarmowaniu o zagrożeniu upadłością badanego podmiotu gospodarczego. Na podstawie uzyskanych wartości modeli wskazano, czy (i na ile) są one skuteczne.

Centra usług wspólnych jako optymalny model biznesowy dla korporacji o zasięgu globalnym

W świecie globalnych korporacji outsourcing części usług biznesowych zyskał na popularności na przestrzeni ostatnich 20 lat. W obszarze zarządzania finansami dominują ograniczenia legislacyjne, za którymi korporacje globalne bezwzględnie muszą podążać, co generuje wysokie koszty obsługi finansowo-księgowej. Wydaje się, że umiejętność zarządzania strategicznego pozwoli globalnym gigantom pozostać konkurencyjnymi pomimo rosnących regulacji, a za tym rosnących kosztów. Nowy model biznesowy jest zdeterminowany znaczącym ograniczeniem kosztów z jednej strony oraz wysoką jakością usług z zakresu finansów i księgowości z drugiej strony; co jest możliwe dzięki określonym zmianom w strukturze organizacji o globalnym zasięgu. Celem niniejszego artykułu jest wskazanie jak określony, przyjęty przez organizację model biznesowy determinuje zarządzanie korporacyjnymi finansami oraz jak powyższe wpływa na zmianę struktury organizacyjnej korporacji o zasięgu globalnym. Artykuł ten jest próbą uchwycenia nowego trendu wśród korporacji międzynarodowych, polegającego na tworzeniu prawnie odrębnych, ale powiązanych kapitałowo jednostek organizacyjnych dla celów związanych z zarządzaniem finansami i rachunkowością.

Rzeczywista liczba dzieci i młodzieży przebywających w instytucjonalnych formach opieki całkowitej w Polsce a wyzwania procesu deinstytucjonalizacji

Celem artykułu jest zaspokojenie zapotrzebowania na dane dotyczące liczby dzieci i młodzieży przebywających w instytucjonalnych formach opieki całkowitej w Polsce. Dane te są konieczne do ustalenia skali niezbędnych do podjęcia działań, aby możliwe stało się przejście od opieki instytucjonalnej do opieki rodzinnej, świadczonej w środowisku lokalnym. Głównym problemem związanym z analizowaniem uwarunkowań deinstytucjonalizacji w zakresie wspierania dzieci i młodzieży oraz z planowaniem tego procesu jest całkowite pomijanie – zarówno w profesjonalnym dyskursie, jak i w statystykach – osób przebywających w instytucjach długoterminowej opieki całkowitej nienależących do systemu pieczy zastępczej. W artykule przedstawiono konsekwencje takiego podejścia oraz zaprezentowano wyniki oszacowania liczby osób w wieku 0–24 lat przebywających w instytucjach świadczących długoterminową opiekę w systemach pomocy społecznej, edukacji i zdrowia. Z przeprowadzonych badań wynika, że skala instytucjonalizacji dzieci i młodzieży w Polsce jest znacznie niedoszacowana, gdyż w 2019 r. w zależności od przyjętych kryteriów kwalifikacji instytucji, co do typu świadczonej opieki, znajdujące się w nich dzieci i młodzież stanowiły 20–35% wszystkich osób umieszczonych poza rodzinami pochodzenia. Dolną granicę tego oszacowania wyznacza udział dzieci i młodzieży umieszczonych w placówkach systemu pieczy zastępczej (blisko 17 tys. osób), a górną – suma wszystkich osób w wieku 0–24 lat przebywających w instytucjach opieki całkowitej, w tym m.in. w domach pomocy społecznej czy instytucjach opiekuńczo-leczniczych (niemal 30 tys.).

Konkurencyjność Andyjskiego Wspólnego Rynku (CAN) w handlu zagranicznym kawą i jej substytutami

Celem artykułu jest ocenienie konkurencyjności krajów Andyjskiego Wspólnego Rynku – CAN (Kolumbia, Peru, Ekwador, Boliwia) w odniesieniu do handlu zagranicznego kawą i jej substytutami na rynku międzynarodowym w 1995 i 2019 r. W badaniu wykorzystano metodę analizy ilościowych wskaźników międzynarodowej pozycji konkurencyjnej ex post: RCA, IPR, RTA, LFI. Analiza wykazała, że w 1995 r. wszystkie kraje CAN miały silną przewagę komparatywną w handlu zagranicznym kawą i jej substytutami, przy czym relatywnie najwyższy poziom konkurencyjności na rynku międzynarodowym osiągnęła Kolumbia (wysokie indeksy RTA: 17,92 i LFI: 25,28). W 2019 r. przewagę komparatywną utraciły Boliwia (niski indeks RTA: –0,56) i Ekwador (RTA: –0,21). Tendencję zniżkową zaobserwowano w przypadku każdego z członków wspólnoty (spadek indeksów RCA, RTA, LFI, wzrost indeksu IPR).

Możliwości eksportowania przez polskie przedsiębiorstwa na rynki wybranych krajów Afryki Subsaharyjskiej

W artykule podjęto próbę przybliżenia możliwości, przed jakimi stoją polskie przedsiębiorstwa planujące ekspansję zagraniczną i eksport na rynki krajów Afryki Subsaharyjskiej. Z analizy wybranych obszarów gospodarczo-społecznych krajów subsaharyjskich wynika, że mimo dużego zróżnicowania oraz utrzymującej się niestabilności politycznej, społecznej i gospodarczej rozwój gospodarczy tego regionu postępuje w szybkim tempie. Zdaniem ekspertów rynki ASS to rynki obiecujące, które w ciągu dekady staną się atrakcyjnym pod względem gospodarczym regionem świata, a w niedalekiej przyszłości wyprzedzą gospodarki BRICS i będą napędzać wzrost gospodarczy na świecie. Po przeanalizowaniu polskiego eksportu do krajów ASS można stwierdzić, że polskie przedsiębiorstwa nie wykorzystują potencjału eksportowego na rynki tego regionu. Autorki tekstu wskazują główne przyczyny takiego stanu rzeczy oraz formułują zalecenia dotyczące eksportu do krajów ASS. W zaleceniach zwrócono szczególną uwagę na konieczność odpowiedniego przygotowania strategii eksportowej, a następnie procesu eksportowego ze szczególnym uwzględnieniem różnic kulturowych. Ponadto scharakteryzowano obszary obarczone największym ryzykiem, będące jednocześnie obszarami kluczowymi, stanowiącymi o powodzeniu ekspansji eksportowej na rynki Afryki Subsaharyjskiej.

Branżowe prognozy popytu na pracę do 2050 r. w obliczu zmian demograficznych

Głównym celem artykułu jest określenie popytu na pracę w poszczególnych sekcjach PKD 2007 do roku 2050. Celem dodatkowym jest sprawdzenie, czy suma prognoz dotycząca poszczególnych sekcji tworzących popyt na pracę w polskiej gospodarce jest zbieżna z prognozowaną podażą pracy. Prognozy popytu na pracę obejmują dwa etapy odpowiadające dwóm perspektywom czasowym: 2019–2030 oraz 2031–2050. Z prognoz na rok 2030 wynika, że nastąpi niewielki spadek liczby pracujących – do 16 286 tys. osób (w porównaniu z 16 484 w 2018 r.). Przewidywana liczba pracujących w roku 2050 to 16 100 tys. osób. Te stosunkowo wysokie wartości wynikają m.in. z optymistycznych przewidywań Ministerstwa Finansów (z 2019 r.) co do przyszłego tempa wzrostu PKB oraz ostrożnościowego założenia o stosunkowo niskich tempach wzrostu TFP w latach 2031–2050. Prognozy popytu na pracę zestawiono z prognozami jej podaży, uwzględniając trzy scenariusze dotyczące aktywności zawodowej Polaków w roku 2050: (1) na poziomie wartości polskich z 2019 r.; (2) na poziomie średnich wartości w UE 27 z 2019 r.; (3) na poziomie wartości maksymalnych w poszczególnych grupach wiekowych w krajach UE 27 w 2019 r. Tylko trzecia symulacja gwarantuje, że prognozowany na 2050 r. popyt na pracę, wynoszący 16 100 tys. osób, zostanie zaspokojony przez odpowiednią liczbę osób zdolnych tę pracę zaoferować. Symulacja ta zakłada wzrost aktywności zawodowej Polaków w poszczególnych grupach wiekowych do poziomów maksymalnych notowanych w 2019 r. w krajach UE 27, co oznacza znaczne zmobilizowanie roczników, które – zgodnie z dzisiejszą polską definicją – nie należą do grupy osób w wieku produkcyjnym.

Urban public transport as a tool of sustainable mobility policy – the example of Poland

The assumptions and goals of sustainable urban mob ility are defined in global and national documents, for example, the United Nations 2030 Agenda and in the Transport Policy of the State of Poland for 2006–2025. Achieving these goals is a long process. Tools and actions have been identified that play a fundamental role in achieving sustainable mobility, and various methods of measuring the effectiveness of these activities have been presented and compared. The article presents the following research hypotheses: achieving the goals of sustainable mobility through the development of the public transport offer requires the use of modern management methods, it is necessary to identify the main attributes of public transport that determine the use of this type of transport and to finance those elements of the transport offer that correspond to these attributes. The aim of the article is to assess the role of public transport as an element of sustainable mobility and to explain the reasons for unsatisfactory policy effects in Poland. Analysing the effectiveness of actions and tools used in Polish cities in achieving the goals of sustainable mobility, the processes of management in public transport and shaping the attributes of transport services and technical solutions were selected for the analysis. The analysis was carried out on the example of selected Polish cities. On the basis of the conducted research, the authors formulated conclusions: the idea of sustainable mobility development is an element of the transport policy of modern European cities, achieving sustainable development requires changes in the structure of urban transport, effective implementation of a sustainable mobility policy leads to changes in transport behaviour, the condition for increasing the share of public transport is to increase the attractiveness of its services. Detailed conclusions were defined in relation to selected Polish cities, in particular Gdańsk and Gdynia. The use of public transport by people who can travel by car can be increase by affecting the freedom to use passenger cars in cities through traffic and parking restrictions. The most effective tool that limits the use of private cars turns out to be parking fees in the city. Conclusions from the conducted research allowed us to confirm the research hypotheses of the article.

Wpływ stopnia ryzyka na wysokość cen transferowych w przypadku pożyczek między podmiotami powiązanymi

Jednym z instrumentów, jakie mogą wykorzystywać podmioty gospodarcze do obniżania ciężarów podatkowych, są ceny transferowe, stosowane zarówno w obrocie międzynarodowym, jak i w transakcjach w obrębie jednego kraju. Mogą one wystąpić nie tylko przy transakcjach sprzedaży, lecz również udzielania pożyczek. Celem artykułu jest ocena wpływu stopnia ryzyka ponoszonego przez pożyczkodawcę na cenę udzielanej pożyczki przy ustalaniu ceny transferowej w przypadku transakcji pożyczki między podmiotami powiązanymi. W artykule postawiono następującą hipotezę: stopień ryzyka ponoszonego przez pożyczkodawcę jest istotnym czynnikiem wpływającym na cenę udzielanej pożyczki i powinien być uwzględniany przy szacowaniu ceny transferowej w przypadku pożyczek między podmiotami powiązanymi. W części teoretycznej zastosowane metody naukowe to krytyczny przegląd literatury, analiza krajowych aktów prawnych oraz wytycznych OECD. W części empirycznej przedstawiono wyznaczanie rynkowego poziomu cen pożyczek, bazując na zbiorze rzeczywiście udzielonych kredytów oraz danych statystycznych Narodowego Banku Polskiego, co było przedmiotem przygotowanej przez autorów dokumentacji cen transferowych. Badanie nie dało podstaw do odrzucenia hipotezy, wobec czego sformułowano wniosek, że stopień ryzyka ponoszonego przez pożyczkodawcę jest istotnym czynnikiem wpływającym na cenę udzielanej pożyczki i powinien być uwzględniany przy wyznaczaniu ceny transferowej w przypadku pożyczek między podmiotami powiązanymi. Badanie pokazało, że ustalanie rynkowego poziomu cen pożyczek przez samo porównanie ich z cenami innego finansowania dłużnego, bez uwzględnienia ryzyka, jest niewystarczające. Ten aspekt, wzbogacony empiryczną analizą wpływu ryzyka na ceny kapitału dłużnego, oraz sformułowanie zaleceń dotyczących właściwego sporządzania dokumentacji cen transferowych w przypadku transakcji pożyczek, to oryginalny wkład autorów.

Lojalność konsumentów wobec wybranych marek smartfonów

Celem niniejszego artykułu jest ocenienie poziomu lojalności polskich użytkowników smartfonów wobec dwóch marek – Samsunga oraz Huawei. Artykuł zawiera przegląd głównych pojęć i zagadnień związanych z lojalnością nabywców, ze szczególnym uwzględnieniem mocno zarysowanego w literaturze przedmiotu podziału na lojalność behawioralną oraz lojalność emocjonalną. W zależności od powtarzalności zakupów oraz względnego stosunku do marki (lojalności emocjonalnej) wyróżnić można cztery postawy: brak lojalności, lojalność bierną, lojalność ukrytą oraz lojalność prawdziwą. W artykule przedstawiono najważniejsze dane statystyczne dotyczące rynku smartfonów zarówno w Polsce, jak i na świecie. Aby ocenić lojalność użytkowników smartfonów, porównano dwie marki, Samsung oraz Huawei, które są wiodącymi koncernami technologicznymi i zarazem największymi sprzedawcami telefonów komórkowych na świecie. Zasadniczą część artykułu stanowi analiza wyników badania przeprowadzonego w marcu 2020 r. na próbie 1200 polskich respondentów, z których 329 było użytkownikami smartfonów marki Samsung, a 304 – Huawei. Analizie poddano zarówno lojalność behawioralną, jak i emocjonalną. Zidentyfikowano istotne różnice w ocenie lojalności wobec obu marek wynikające z behawioralnych, demograficznych oraz geograficznych kryteriów segmentacji.