Αρχικά οι Έλληνες και στη συνέχεια οι Ρωμαίοι, πίστευαν ότι είναι πολλοί οι παράγοντες που βοηθούν την ψυχή να επιταχύνει την ολοκλήρωση της κάθαρσης στην μετά θάνατον ζωή ώστε να καταφέρει να ταξιδέψει σύντομα και με ασφάλεια στον ουρανό. Όπως το νερό εξαγνίζει το σώμα, εκείνοι σκέπτονταν και έναν παρόμοιο τρόπο εξαγνισμού της ψυχής. Οι βασικοί παράγοντες κάθαρσης υπήρξαν αρχικά η φωτιά και στη συνέχεια η μουσική. Ενώ όμως η καύση του σώματος των νεκρών δεν χρησιμοποιούνταν σε όλες τις περιπτώσεις και δεν ήταν διαδεδομένη σε όλες τις κοινωνίες, η μουσική θεωρήθηκε ένα μέσο αέναης ανάβασης προς τον ουρανό και την αιωνιότητα, κοντά στις Μούσες.Τόσο οι Έλληνες όσο και οι Ρωμαίοι έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη μουσική. Και οι δύο πολιτισμοί χρησιμοποίησαν τη μουσική σε διαφορετικά πεδία δραστηριοτήτων. Για παράδειγμα, ο Σόλων, ο νομοθέτης της Αθήνας, απαίτησε να προσφέρονται μουσικές γνώσεις στους νέους. Επίσης, απαγόρεψε στους σκλάβους να παίζουν μουσική καθώς η μουσική θεωρείτο προνόμιο των ευγενών και των «ελεύθερων» Αθηναίων. Ο Πλάτωνας, στην Πολιτεία, τόνισε ότι η γνώση της μουσικής δεν πρέπει να ακολουθεί τη διδασκαλία της φυσικής αγωγής αλλά να προηγείται αυτής. Συμβούλευε επίσης ανθρώπους από διάφορες ηλικιακές ομάδες να παίζουν μουσική. Η απαγγελία ύμνων και ποιημάτων, τα τραγούδια, η εξύμνηση των θεών και των ηρώων γίνονταν υπό τον ήχο μουσικών οργάνων.Παρά την σημασία του ρόλου της μουσικής στις θρησκευτικές και νεκρώσιμες τελετές, οι λογοτεχνικές και αρχαιολογικές έρευνες πάνω σε αυτό το ζήτημα είναι περιορισμένες, με εξαίρεση λίγες μελέτες. Σε αυτή την εργασία, επικεντρωθήκαμε στη μελέτη της παρουσίας της μουσικής στις ελληνικές και ρωμαϊκές επιμνημόσυνες τελετές αλλά και στις τέχνες. Από τη μία πλευρά, η μελέτη αυτή αποσκοπεί στην εξέταση της θεραπευτικής επίδρασης της μουσικής στις Ορφικές-Πυθαγόρειες συνοδείες. Από την άλλη, η μελέτη επιδιώκει να δείξει πως η εξαγνιστική χρήση της μουσικής υπήρξε αποτέλεσμα των μυστηρίων των ανατολικών θρησκειών που υπήρξαν διαδεδομένες σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους στο Ρωμαϊκό κόσμο. Σε αυτές τις νέες θρησκείες ο θάνατος διαδραμάτιζε κεντρικό ρόλο και η και η χρήση της μουσικής στις επιμνημόσυνες τελετές ήταν εξαιρετικής σημασίας. Επίσης, ο θάνατος (αλλά και η μουσική) ήταν συνδεδεμένα με πρόσωπα όπως η Κυβέλεια Μήτηρ και η θεά Ίσιδα.