Archaeological materials from caves in the south Caucasus recovered by Stefan Krukowski during his stay in Georgia 1916–1918

The Polish archaeologist Stefan Krukowski stayed in Georgia from 1916 to 1918. During that time, apart from carrying out a comprehensive excavation in Gvarjilas Klde Cave, he also performed test digs in other Caucasian cave sites, the materials from which are still stored in the Georgian National Museum in Tbilisi but have never been published. In this paper these inventories are analysed and presented as a side note to a recently published book on the results of Krukowski’s field research in Gvarjilas Klde.

Grave of the Corded Ware culture from Węgrzce, Kraków District

Grave 3/2016 from site 3 in Węgrzce, Comm. Zielonki, Kraków District was discovered during archaeological excavations preceding construction of a detached house. This was a niche grave, holding two burials: a male aged 38–47 years, and a child 4–5 years old. The recorded funeral rite is characteristic of a cluster of Corded Ware culture cemeteries on the lower Dłubnia River, near Kraków. A vessel recovered from the grave reveals local features characteristic of that cluster. One radiocarbon age determination was obtained for the burial, pointing to ca. 2470–2350 BC as the most likely range. Thus, the grave links with the younger phase of the Final Eneolithic in Lesser Poland.

Post-Neolithic occupation in Tunel Wielki Cave (southern Poland)

Post-Neolithic cave occupation in Poland remains insufficiently recognised. The purpose of this paper is to present the results of the analysis of pottery and metal objects discovered in Tunel Wielki Cave (Ojców area, SE Poland). The artefacts were collected during three fieldwork campaigns in 1967–68 and 2018. The results show that the cave was occupied at least several times. The most ephemeral settlement traces can be dated to the Early Bronze Age and these may be related to the Trzciniec culture. The site was more intensively used in the Late Bronze Age and Early Iron Age by communities representing the Lusatian culture. Roman Period artefacts are very scarce. Traces of most intensive use of the cave come from the Middle Ages. One can determine artefacts conditionally dated from the 11th to the 12th century, as well as younger objects, dated to the 13th − early 14th c. Single pieces of pottery can be attributed to the Modern period. The obtained results point to multiple short-term visits. The cave fill does not bear traces of permanent occupation during the Post-Neolithic period.

Historical and contemporary transformations of the hydrographic confluence at Sielpia

Making use of the cartographic-geomorphological method, a case study of the hydrographic confluence at Sielpia made it possible to identify changes in the river and hydrographic networks connected with the development and decline of the Old Polish Industrial District, whose functioning relied on the use of hydropower in iron metallurgy. The formation and disappearance of artificial industrial reservoirs and canals, the drainage networks, and the appearance of catastrophic flash floods as a result of failures of hydrotechnical structures have been reflected in cartographic materials, land relief, and sediments.

Grave of the Corded Ware culture from site 2 in Aleksandrowice, Kraków District

Graves from the Final Eneolithic period are very common in the loess uplands of western Lesser Poland (Małopolska). Their predominant form is a catacomb construction, related to the Kraków-Sandomierz group of the Corded Ware culture. A grave from Aleksandrowice, Kraków district, belongs to a smaller group of features known from the western border of this region. The grave goods are comprised of a stone battle-axe and a long blade knife, and the bones of the burial have not survived due to unfavourable soil conditions. The grave construction and the type of furnishing allow us to suppose that the grave was originally covered with a barrow. The faceted stone battle-axe with western stylistic connotations (Bohemia, Central Germany) is a unique find. It is the first find of this type in the western part of Lesser Poland. Based on the nature of the finds, the grave can be dated to around 2700–2500 BC, which means to the younger stage of the “barrow phase” of the Corded Ware culture.

Skład Chemiczny Osadów Bagiennych Z Doliny Rawki (Torfowisko Kopanicha, Równina Łowicko-Błońska)

AbstraktAnalizę geochemiczną przeprowadzono dla osadów organicznych z torfowiska Kopanicha w dolinie środkowej Rawki. Z profilu Kop-1, zlokalizowanego w centralnej części mokradła, pobrano do analiz geochemicznych 59 próbek osadów (do głębokości 3,1 m), reprezentujących 2,5-cm segmenty rdzenia. W próbkach tych oznaczono straty na prażeniu w temperaturze 550°C, informujące o zawartości materii organicznej oraz oznaczono pierwiastki o wymowie paleogeograficznej: Na, K, Mg, Ca, Fe, Mn i metale ciężkie: Cu, Zn i Pb. Stosując analizę skupień wydzielono siedem lokalnych poziomów geochemicznych (LGZ ), różniących się istotnie pod względem składu chemicznego osadów. Dla serii osadów torfowych określono również związki korelacyjne pomiędzy analizowanymi metalami, a także materią organiczną oraz obliczonymi wskaźnikami geochemicznymi: Ca/Mg, Na/K, Na+K+Mg/ Ca, Fe/Ca, Fe/Mn, Cu/Zn, pozwalającymi na rekonstrukcję warunków akumulacji analizowanych osadów. W toku analizy składowych głównych zidentyfikowano 10 głównych czynników, z których wybrano trzy pierwsze - PC 1, PC 2 i PC 3, wyjaśniające łącznie 78,98% wariancji. Do głównych czynników kształtujących skład chemiczny holoceńskich osadów organicznych w dolinie Rawki zaliczono sorpcję metali przez materię organiczną i uwodnione tlenki żelaza, zmienność akumulacji minerałów ilastych w środowisku sedymentacyjnym, warunki oksydacyjno-redukcyjne oraz działalność człowieka.

Skład Chemiczny Osadów Bagiennych z Doliny Luciąży (Torfowisko Bęczkowice na Równinie Piotrkowskiej)

AbstraktAnalizę geochemiczną przeprowadzono dla osadów organicznych z torfowiska Bęczkowice w środkowym biegu doliny rzeki Luciąża. Z profilu B-1, zlokalizowanego w południowej części doliny, pobrano do analiz geochemicznych 60 próbek osadów (do głębokości 3,00 m), reprezentujących 5-cm segmenty rdzenia. W próbkach tych oznaczono straty na prażeniu w temperaturze 550°C, informujące o zawartości materii organicznej oraz oznaczono pierwiastki o wymowie paleogeograficznej: Na, K, Mg, Ca, Fe, Mn i metale ciężkie: Cu, Zn i Pb. Stosując analizę skupień wydzielono sześć lokalnych poziomów geochemicznych (LGZ), różniących się istotnie pod względem składu chemicznego osadów. Dla serii osadów torfowych określono również związki korelacyjne pomiędzy analizowanymi metalami, a także materią organiczną oraz obliczonymi wskaźnikami geochemicznymi: Ca/Mg, Na/K, Na+K+Mg/ Ca, Fe/Ca, Fe/Mn, Cu/Zn, pozwalającymi na rekonstrukcję warunków akumulacji analizowanych osadów. W toku analizy składowych głównych zidentyfikowano 10 głównych czynników, z których wybrano trzy pierwsze PC1, PC2 i PC3, wyjaśniające łącznie 84,4% wariancji. Do czynników kształtujących skład chemiczny holoceńskich osadów organicznych w środkowej części doliny Luciąży zaliczono produktywność biologiczną ekosystemu torfowego, procesy denudacji chemicznej i mechanicznej w zlewni (zwłaszcza dostawę allochtonicznej materii mineralnej), wzrost udziału wód opadowych w bilansie wodnym torfowiska oraz działalność człowieka.