Kluby jeździeckie – oferta elitarna czy dostępna dla wszystkich?

Tematem artykułu jest rozważenie uwarunkowań rozwoju jeździectwa w aglomeracji warszawskiej. Omówiono w nim uwarunkowania rozwoju, potencjały i najistotniejsze bariery, a także możliwości znoszenia ograniczeń oraz działania na rzecz upowszechnienia sportu i rekreacji jeździeckiej. Jest to jeden z wątków tematycznych badań przeprowadzonych w wybranych ośrodkach jeździeckich w aglomeracji warszawskiej, w ramach dwóch kolejnych statutowych projektów badawczych, finansowanych grantem Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego ds-114 oraz ds-144. Na podstawie zgromadzonego materiału została przygotowana i obroniona na Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie rozprawa doktorska dr Natalii Łukasik Społeczne i kulturowe uwarunkowania rozwoju jeździectwa w Warszawie i gminach sąsiednich (promotor: prof. dr hab. inż. arch. Anna Pawlikowska-Piechotka). Niniejszy artykuł prezentuje zarys założeń badań, uzyskane rezultaty na podstawie analizy uporządkowanego materiału badań oraz wysunięte syntetyczne wnioski końcowe.

The impact of smog on the design of sports facilities

The smog phenomenon and its health consequences seem to be nowadays a real problem for many societies, including Poland. In addition, the question arises as to what impact it may have on urban planning and architectural design. Scientists believe that there are only three methods to avoid the dangerous smog pollution: trying to stay indoors during smog alerts, avoiding outdoor exercise and using special masks. However, using masks during exercising is unhealthy due to the reduction of the body's oxygenation. Special attention should be paid to the location of open sports areas for young citizens. Air-conditioned sports halls would be the best option for those who want to be physically active during smog alerts.

Dziedzictwo wielokulturowości jako podstawa zrównoważonego rozwoju turystyki miejskiej w Warszawie – czas pandemii COVID-19

Wprowadzenie: znaczenie wielokulturowości dla rozwoju turystyki, podkreślane konsekwentnie w literaturze przedmiotu, świadczy o popularności tej formy turystyki. Polska historycznie była krajem przejściowym między Wschodem a Zachodem, krajem, w którym obok siebie istniały różne kultury: polska, niemiecka, żydowska i rosyjska. Polska przez wieki była miejscem spotkań różnych religii i kultur, a dzisiejszy krajobraz wciąż na to wskazuje. Katastrofa II wojny światowej przyniosła unicestwienie społeczeństwa wielokulturowego i stworzyła niespotykaną dotąd w naszej historii jednorodność. Dziedzictwo żydowskie i miejska turystyka kulturowa: w swojej prawie 2000-letniej diasporze Żydzi byli obecni w Polsce od ośmiuset lat: od wczesnego średniowiecza do Holokaustu, do Zagłady w okresie II wojny światowej. Od innych grup społecznych Żydów wyróżniała religia, język, zwyczaje, sztuka i architektura. W okresie międzywojennym XX w. Polska była domem największej społeczności żydowskiej w Europie, wyróżniającej się ogromną żywotnością kulturową i intelektualną. Zachowane ślady, materialne i niematerialne wielokulturowości w Warszawie stały się podstawą rozwoju turystyki kulturowej. Czas pandemii a turystyka miejska: wybuch pandemii COVID-19 silnie uderzył w sektor turystyczny: obowiązują ograniczenia w podróżowaniu i zwiedzaniu obiektów. Dlatego konieczna jest weryfikacja prognoz i przygotowanie nowych rekomendacji dla kierunków turystyki kulturowej w czasie pandemii i w okresie po jej zakończeniu. Podsumowanie i wnioski: zainteresowanie dziedzictwem żydowskim jest silne od kilku dekad i wielu turystów, zarówno krajowych, jak i zagranicznych chce zgłębiać kulturę żydowską i zabytki przeszłości. Pomimo ograniczeń sanitarnych nawet w czasie pandemii jest to możliwe, jednak potrzebne jest wypracowanie racjonalnych procedur, aby zarówno zapewnić reżim sanitarny, jak i odbudować zaufanie konsumentów.

Jubileusz 65 lat działalności pływalni w Pałacu Młodzieży w Warszawie

Pałac Młodzieży w Warszawie został oddany do użytku 65 lat temu, w kwietniu 1955 r., jako część gmachu Pałacu Kultury i Nauki, wzniesionego w stylu socrealizmu. Był wówczas niezwykłą atrakcją, oferując dzieciom nieosiągalne gdzie indziej możliwości rozwoju pasji i zainteresowań. Na przykład, kryta pływalnia w Pałacu Młodzieży była i jest nadal jedyną pływalnią w województwie mazowieckim, na której jest możliwe uprawianie skoków do wody. Jest to jednocześnie jedna z kilku pływalni w Polsce, na której można uprawiać tę dyscyplinę w pełnym zakresie konkurencji przez cały rok. W 2007 r. wpisano Pałac Kultury i Nauki wraz z otoczeniem (Plac Defilad) do rejestru zabytków. Pra- ce modernizacyjne, które miały miejsce w Pałacu Młodzieży, w tym na pływalni PM-PKiN, musiały uwzględnić bardzo restrykcyjne i szczegółowe rekomendacje programu konserwatorskiego, narzucają- cego zachowanie historycznych walorów stylu architektonicznego pływalni. Oddana w 2016 r. ponownie do użytku po zabiegach renowacyjnych pływalnia w PM-PKiN służy obec- nie sekcji pływackiej (zajęcia: piłka wodna, skoki do wody, pływanie, aerobik).

Kurpiowszczyzna w kulturze ludowej Cykl: Kurpiowszczyzna. Przekształcenia krajobrazu osadniczego do czasu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej

Kurpiowszczyzna to jeden z ciekawszych regionów etnograficznych, z ośrodkiem oryginalnej, świetnie zachowanej i pieczołowicie kultywowanej kultury ludowej Kurpiów. Obraz wsi kurpiowskiej jest wynikiem wielowiekowych działań człowieka. Na przestrzeni stuleci następowały przekształcenia krajobrazu, oparte na przystosowywaniu środowiska przyrodniczego do uprawy ziemi i stopniowym zakładaniu siedzib ludzkich, które dały obraz współczesny. Tradycyjna kultura ludowa kurpiowskiej grupy etnograficznej oraz wysoka wartość środowiska przyrodniczego były inspiracją do podjęcia badań z zakresu transformacji otwartego krajobrazu osadniczego regionu kurpiowskiego. Celem pracy było zbadanie procesów decydujących o przekształceniach krajobrazu naturalnego i kulturowego Kurpiowszczyzny. Zakres terytorialny pracy obejmuje obszar Kurpiowszczyzny położony między Omulwią i Szkwą, który w XV w. znalazł się w powiecie ostrołęckim i w nim pozostał. Zakres czasowy badania obejmuje okres od pierwszych wzmianek o zasiedlaniu obszaru do czasu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Przyjęte zostały następujące metody badawcze: analizy bibliograficznej i piśmiennictwa dotyczącego tematu pracy, analizy historycznej obejmującej rozwój osadnictwa na badanym terenie, analizy kartograficznej porównawczej w zakresie osadnictwa i przekształcania krajobrazu, analizy statystycznej w zakresie infrastruktury społecznej i technicznej. W pracy posługiwano się także inwentaryzacją krajobrazową i urbanistyczno-ruralistyczną. Struktura cyklu, zawarta w siedmiu artykułach, obejmuje zagadnienia związane z kształtowaniem i rozwojem osadnictwa na obszarze Kurpiowszczyzny: 1) Kurpiowszczyzna w badaniach naukowych, 2) Kurpiowszczyzna w kulturze ludowej, 3) Kurpiowszczyzna – zarys kształtowania funkcji osadniczo-rolniczych i krajobrazu, 4) Kurpiowszczyzna – charakterystyka krajobrazu osadniczego, 5) Kurpiowszczyzna – dominujące zmiany w krajobrazie pod wpływem czynników społeczno-ekonomicznych w okresie 45-lecia powojennego, 6) Kurpiowszczyzna – dominujące zmiany w krajobrazie pod wpływem czynników społeczno-ekonomicznych w okresie transformacji ustrojowej. Cykl zamyka artykuł dotyczący współczesności: 7) Kurpiowszczyzna – 18 lat od wstąpienia Polski do Unii Europejskiej (publikacja w 2022).

The Rehn-Meidner model and its role in the Swedish economic policy

This paper aims to describe the Swedish Rehn-Meidner model, the cause of its creation, its features and the reasons for changes in the Swedish economic policy over several decades. The model was developed by two Swedish economists in 1951 and it impacted the economic policy over the following decades. It was intended to facilitate achieving the goals of full employment, price stability, economic growth and equality in a redistribution of income through the policies of solidarity wage, restrictive economy, active labour market and marginal employment. The model was designed as a solution to the "overheating" of the Swedish economy in the 1950s. The implementation of the model initially proved to be successful. However, in the 1970s the economic policy began to be more influenced by trade unions, acting mainly in their own interest. Due to the growing globalisation other external factors, such as oil crises and negative demand shocks, started to have an increasing impact on Sweden. It was when economic decisions started to shift away from the recommendations of the model, and the "golden age" of the 1950s and 1960s came to an end. The following analysis intends to explain what was the model characterisation, how it influenced Sweden's development, and why the country economic policy has changed over time. It also states that despite changes in the economy, certain elements of the model have remained valid until today.

Kształtowanie przestrzeni – sprawny system czy chaos? Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – parametry zabudowy

Artykuł jest kolejnym z serii artykułów o systemie kształtowania przestrzeni w Polsce i ostatnim z trzech dotyczących zakresu stanowienia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Jest uzupełnieniem i rozszerzeniem artykułu pt. Kształtowanie przestrzeni – sprawny system czy chaos? Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – zakres stanowienia. W artykule odniesiono się do wybranych parametrów zabudowy, o których mowa w przepisie art. 15 ust. 2 pkt 6 ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Wskazano na wieloznaczność użytych w tym przepisie pojęć oraz samego pojęcia zabudowa, co utrudnia sporządzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Świadomie powtórzono niektóre fragmenty artykułu pt. Kształtowanie przestrzeni – sprawny system czy chaos? Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – zakres stanowienia. Osobom, które go nie czytały, ułatwi to zrozumienie zagadnień omawianych w niniejszym artykule. Dla zachowania precyzji wypowiedzi posłużono się szeregiem cytatów. Artykuł oparto na przepisach prawa obowiązujących na koniec października 2021 r.

Kryzysy jako impulsy zmian systemów społeczno-gospodarczych

Przedstawione w tym eseju analizy ukierunkowane są na identyfikowanie potencjalnych, kierunków racjonalizacji systemów społeczno-gospodarczych, służących nie tylko przeciwdziałaniu kryzysowym destrukcjom, lecz przede wszystkim charakterystycznej obecnie globalnej kryzysogenności. O koniecz- ności poszukiwań racjonalizujących rozwiązań przekonuje nie tylko kryzys, jaki ogarnia świat w związ- ku z pandemią COVID-19 i który obnaża systemowe dysfunkcje gospodarki globalnej. Przekonuje o tym także charakterystyczna dla współczesnego świata i występująca już przed pandemią, multiplikacja kry- zysowa, czyli nakładanie się na siebie różnych kryzysów, co tworzy specyficzną, zagęszczającą się kryzy- sową sieć. Intensyfikują się w związku z tym dyskusje i pytania, dotyczące możliwych przyszłych kierun- ków zmian w systemach społeczno-gospodarczych. Pytania te są tym bardziej istotne, że wciąż utrzymują się neoliberalne tzw. zombi-idee, czyli idee, które, mimo że rzeczywistość absolutnie nie potwierdza ich zasadności, sztucznie i w interesie wąskich grup społecznych podtrzymywane są przy życiu, stanowiąc barierę przywracania ładu w wymiarze lokalnym i globalnym. W tym kontekście, w niniejszym eseju, analizowane są odmienne od neoliberalnych koncepcje, w tym koncepcja ekonomii obwarzanka autor- stwa brytyjskiej ekonomistki Kate Rawarth. Ekonomistka ta wykazuje, że im bardziej wzrost gospodar- czy nie jest zharmonizowany z postępem społecznym i ekologicznym, tym większa dziura w rzeczonym obwarzanku. Dziura ta zaś jest metaforą destrukcji i zaniedbań społecznych. Natomiast pole samego obwarzanka stanowi metaforę bezpiecznego i sprawiedliwego modelu społeczno-gospodarczego, elimi- nującego ubóstwo z jednej strony oraz niszczącą naszą planetę, konsumpcjonistyczną przesadę i nadmiar, z drugiej. Wewnętrzna, dolna krawędź obwarzanka obrazuje cele sprawiedliwości społecznej i dobroby- tu, które powinny być rozszerzane, zmniejszając rzeczoną dziurę. Zewnętrzna zaś krawędź wyznacza nieprzekraczalne granice obciążeń środowiska naturalnego. Analizowane są związki tej koncepcji z ordo- liberalnym modelem społecznej gospodarki rynkowej. To model ustroju z definicji ukierunkowany na ład społeczno-gospodarczy, model mający w krajach Unii Europejskiej traktatowo-konstytucyjną rangę. Ordo bowiem znaczy ład. Jednak formalne umocowanie tego modelu nie przekłada się w pełni na społeczno- -gospodarczą rzeczywistość. Dlatego też model ten wymaga wzmocnienia i dostosowania do wymogów czwartej rewolucji przemysłowej, ogarniającej obecnie świat. Przedstawione w tym eseju analizy wska- zują, że wzmocnieniu temu mogłoby służyć synergicznie połączenie intelektualnego potencjału modelu SGR i ekonomii obwarzanka. Obydwie te koncepcje łączy bowiem ich prospołeczne ukierunkowanie, harmonizujące cele gospodarcze, społeczne i ekologiczne, bilansujące system społeczno-gospodarczy, co przeciwdziała występowaniu asymetrii szkodliwych dla społeczno-gospodarczego rozwoju.