Στην παρούσα διδακτορική διατριβή, τα πειράματα της οποίας πραγματοποιήθηκαν κατά τα έτη 2012 – 2017, μελετήθηκαν στοιχεία της βιολογίας και οικολογίας του αρπακτικού ακάρεως Amblydromalus limonicus Garman and McGregor (Acari: Phytoseiidae) καθώς και ο ρόλος της γύρης ως εναλλακτικής / συμπληρωματικής τροφής του αρπακτικού στο πλαίσιο ενός προγράμματος ολοκληρωμένης διαχείρισης. Ειδικότερα, διερευνήθηκαν: α) η διατροφική αξία της γύρης επιλεγμένων φυτικών ειδών ως εναλλακτικής / συμπληρωματικής τροφής του αρπακτικού, β) η ενδοσυντεχνιακή θήρευση και ο ρόλος της γύρης στην ιδιαίτερη αυτή μορφή αλληλεπίδρασης μεταξύ του A. limonicus και τριών ενδημικών ειδών αρπακτικών ακάρεων Phytoseiidae και γ) η δυνατότητα αξιοποίησης της γύρης (ως συμπληρωματικής τροφής) με στόχο τον περιορισμό της έντασης των υποθανατηφόρων επιδράσεων έκθεσης του A. limonicus σε νωπά υπολείμματα ψεκασμού του εντομοκτόνου flonicamid.Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων διαπιστώθηκε ότι μεταξύ των διαφορετικών ειδών γύρης που αξιολογήθηκαν, η γύρη του φυτού Typha latifolia παρουσίασε την υψηλότερη διατροφική αξία ως εναλλακτική τροφή του A. limonicus. Ως υψηλής, ενδιάμεσης και χαμηλής, αντιστοίχως διατροφικής αξίας χαρακτηρίστηκαν η γύρη του αραβοσίτου, της ελιάς και του πεύκου.Διαπιστώθηκε ότι η παροχή γύρης υψηλής διατροφικής αξίας ως συμπληρωματικής τροφής του αρπακτικού ακάρεως A. limonicus προκαλεί σημαντική μείωση της κατανάλωσης προνυμφών θρίπα η οποία ωστόσο, αντισταθμίζεται σε σημαντικό βαθμό μέσω της αριθμητικής απόκρισης (αύξηση ωοπαραγωγής) του θηρευτή, ενισχύοντας τελικά την αποτελεσματικότητά του ως παράγοντα βιολογικής καταπολέμησης. Αντίθετα, η παροχή γύρης χαμηλής διατροφικής αξίας (γύρη πεύκου) είχε ως αποτέλεσμα την περιορισμένη, αν και στατιστικώς σημαντική, μείωση της θήρευσης χωρίς επιπλέον ισχυρή ενίσχυση της αριθμητικής απόκρισης του αρπακτικού. Συμπερασματικά, η παροχή γύρης ως συμπληρωματικής τροφής του A. limonicus μπορεί να έχει ως συνέπεια τον σημαντικό περιορισμό της κατανάλωσης λείας. Ωστόσο, στην περίπτωση της υψηλής διατροφικής αξίας γύρης Typha angustifolia η αύξηση της αριθμητικής απόκρισης του αρπακτικού μπορεί τελικά να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα της βιολογικής καταπολέμησης.Η παροχή γύρης ως εναλλακτικής τροφής επηρέασε σημαντικά την ένταση της ενδοσυντεχνιακής θήρευσης μεταξύ του A. limonicus και των ενδημικών ειδών Euseius finlandicus, Euseius stipulatus και Iphiseius degenerans. Σε συνθήκες απουσίας λείας ή εναλλακτικής τροφής (γύρης), το A. limonicus φαίνεται ότι είναι ισχυρότερος ενδοσυντεχνιακός θηρευτής σε σχέση με τα E. finlandicus και E. stipulatus, υποδεέστερος ωστόσο του I. degenerans. Η παροχή γύρης μείωσε την ένταση της ενδοσυντεχνιακής θήρευσης. Ωστόσο, το A. limonicus παρέμεινε ανταγωνιστικά υπέρτερο των ενδημικών ειδών E. finlandicus και E. stipulatus.Τέλος η παροχή γύρης ως συμπληρωματικής τροφής του A. limonicus περιόρισε σημαντικά τις αρνητικές υποθανατηφόρες επιδράσεις της έκθεσης του αρπακτικού σε νωπά υπολείμματα ψεκασμού του εντομοκτόνου flonicamid. Η συχνή παροχή μικρών ποσοτήτων του εμπορικά διαθέσιμου σκευάσματος γύρης (NutrimiteTM, Biobest N.V.) του φυτού T. angustifolia μετά από την εφαρμογή ενός εντομοκτόνου μέτριας τοξικότητας μπορεί να αποτελέσει ένα αποτελεσματικό διαχειριστικό εργαλείο ενίσχυσης της χρήσης του A. limonicus και σε προγράμματα ολοκληρωμένης διαχείρισης συνδυαστικά με τη χημική καταπολέμηση.Συμπερασματικά, το αρπακτικό άκαρι A. limonicus μπορεί να αναπτύσσεται και να αναπαράγεται με επιτυχία σε γύρεις διαφορετικών φυτικών ειδών. Η παροχή γύρης ως συμπληρωματικής τροφής (συνδυασμένη κατανάλωση γύρης και λείας) μπορεί να ενισχύει περαιτέρω τη δυναμική αύξησης του πληθυσμού του ακάρεως, ιδιαίτερα στην περίπτωση της γύρης του T. latifolia. Η συχνή παροχή μικρών ποσοτήτων γύρης (T. angustifolia) ως συμπληρωματικής τροφής μπορεί να εξαλείψει τις υποθανατηφόρες επιδράσεις της έκθεσης σε υπολείμματα ψεκασμού ενός εντομοκτόνου μέτριας τοξικότητας. Ως εναλλακτική τροφή (απουσία λείας), η παροχή γύρης μειώνει την ένταση της ενδοσυντεχνιακής θήρευσης μεταξύ του A. limonicus και των τριών ενδημικών ειδών αρπακτικών ακάρεων E. finlandicus, E. stipulatus και I. degenerans. Ωστόσο, ακόμα και στην περίπτωση αυτή, το εξωτικό είδος ως ανταγωνιστικά υπέρτερο, μπορεί να συνεχίσει να αποτελεί κίνδυνο για τα ενδημικά είδη του γένους Euseius. Τα παραπάνω ευρήματα διευρύνουν τις γνώσεις μας σχετικά με τη βιολογία του A. limonicus και τις δυνατοτήτες αξιοποίησης της γύρης επιλεγμένων φυτικών ειδών ως μέσου ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας αρπακτικών ακάρεων σε προγράμματα ολοκληρωμένης διαχείρισης ή βιολογικής καταπολέμησης εχθρών των καλλιεργειών.
Μελέτη της βιολογίας - οικολογίας του θηρευτικού ακάρεως amblydromalus limonicus (acari: phytoseiidae)
