Το θέμα της ασφάλειας των οδικών σηράγγων που πραγματεύεται η διδακτορική διατριβή απέκτησε ιδιαίτερο ενδιαφέρον μετά τα τραγικά ατυχήματα που συνέβησαν σε σήραγγες του Διευρωπαϊκού Οδικού Δικτύου, στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας (Mont Blanc, Tauern, St Gotthard). Τα παραπάνω ατυχήματα είχαν ως συνέπεια να ψηφιστεί η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2004/54/ΕΚ η οποία απαιτεί (άρθρο 3& 13) την εφαρμογή διαδικασιών αποτίμησης επικινδυνότητας (risk assessment) ως εργαλείο εκτίμησης του συνολικού επιπέδου ασφάλειας των κρίσιμων αυτών οδικών υποδομών. Εντούτοις, η Οδηγία δεν ορίζει μια συγκεκριμένη μέθοδο ούτε συγκεκριμένα εργαλεία για το σκοπό αυτό, με αποτέλεσμα οι μέθοδοι αποτίμησης επικινδυνότητας που χρησιμοποιούνται να διαφέρουν στα κράτη μέλη και να ποικίλουν από ποιοτικές σε ποσοτικές και από ντετερμινιστικές σε πιθανοκρατικές. Γεγονός όμως είναι ότι παρά τις όποιες διαφορές τους, η πλειοψηφία των υπαρχουσών μεθόδων βασίζεται στο ίδιο αιτιολογικό μοντέλο ανάλυσης ατυχημάτων μέσω αλυσίδας γεγονότων (chain-of-events accident model) το οποίο στοχεύει στην αποσύνθεση του συστήματος στα θεμελειώδη του στοιχεία και στην εξέταση πως το κάθενα από αυτά μπορεί να οδηγήσει σε ατύχημα.Με δεδομένο ότι κάθε μέθοδος αποτίμησης επικινδυνότητας «χτίζεται» πάνω σε ένα μοντέλο ανάλυσης ατυχημάτων, το ερώτημα που εύλογα προκύπτει είναι αν το μοντέλο αλυσίδας γεγονότων και ο αναγωγισμός στον οποίο στηρίζονται οι υπάρχουσες μέθοδοι αποτελεί την κατάλληλη θεώρηση για να αποτιμηθεί το συνολικό επίπεδο ασφάλειας. Για να απαντηθεί το ερώτημα, η διδακτορική διατριβή υπογραμμίζει τους παράγοντες εκείνους που επηρεάζουν την ασφάλεια του συστήματος των οδικών σηράγγων και αναφέρει τους περιορισμοί και τις αδυναμίες των υφιστάμενων μεθόδων αποτίμησης επικινδυνότητας να λάβουν υπόψη κρίσιμα στοιχεία του συστήματος όπως είναι: (1) ο ανθρώπινος παράγοντας, (2) τα οργανωσιακά θέματα, (3) το λογισμικό (3) τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ υπο-συστημάτων, και (4) την προσαρμογή του συστήματος (adaptation).Η διατριβή υιοθετεί την προσέγγιση (και αποδεικνύει) ότι οι οδικές σήραγγες είναι ένα πολύπλοκο κοινωνικοτεχνικό σύστημα, συνεπώς η όποια αναγωγιστική μέθοδος αποτίμησης της επικινδυνότητας του συστήματος έχει εκ προιμίου αδυναμίες για μια ολιστική αποτύπωση της ασφάλειας του. Ως εκ τούτου, η διατριβή προτείνει την αντιμετώπιση των κινδύνων των κρίσιμων οδικών υποδομών μέσα από μια εναλλακτική θεώρηση των πραγμάτων, την συστημική προσέγγιση. Πιο συγκεκριμένα, το συστημικό μοντέλο ανάλυσης ατυχημάτων Systems Theoretic Accident Model and Processes (STAMP) και το οργανωσιακό μοντέλο βιώσιμου συστήματος (Viable System Model) χρησιμοποιούνται για την δημιουργία μιας καινοτόμου συστημικής μεθόδου αποτίμησης ασφάλειας οδικών σηράγγων.
Studying Operator Behaviour During a Simple But Safety Critical Task
