Η αλληλεπίδραση του πεδίου της λογοτεχνίας και του πεδίου του κινηματογράφου στο έργο του Θανάση Βαλτινού
Η παρούσα διδακτορική διατριβή θα εξετάσει τη συνύπαρξη της κινηματογραφικής γραφής και λογοτεχνικής αφήγησης στην λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού και τη διαθεματική συνάφειά της με κινηματογραφικές μεταφορές έργων του και θα προχωρήσει στην συγκριτολογική προσέγγισή τους με αναφορά στη θεωρία του Gerard Genette και του Rolande Barthes για τη σχέση του οπτικού και λογοτεχνικού κειμένου και τους όρους που αυτή εκδηλώνεται αλλά και τη θεωρητική τοποθέτηση του Seymur Chatman για τη σχέση κινηματογραφικής και λογοτεχνικής αφήγησης. Έχει διαπιστωθεί από την πρόσφατη κατεύθυνση των κινηματογραφικών αλλά και των λογοτεχνικών σπουδών η ισχυρή παρουσία της κινηματογραφικής γλώσσας μέσα στη λογοτεχνική γραφή και η πνευματική όσμωση των δύο πολιτισμικών προϊόντων αλλά και η έλλειψη συστηματικής μελέτης και διερεύνησης της οργανικής τους σχέσης, ιδιαιτέρως σε περιπτώσεις όπως του Βαλτινού στον ελλαδικό χώρο πλην σύντομων άρθρων εισηγήσεων.Σκοπός της παρούσας διδακτορική εργασίαςείναι να αναδείξει τα κινηματογραφικά γνωρίσματα της γραφής στο έργο του Βαλτινού, να διαπιστώσει την αξιοποίηση της λογοτεχνικής ιδιότητας του δημιουργού ως σεναριακού συντελεστή στα κινηματογραφικά κείμενα που συνέθεσε αλλά και να εξετάσει την διαθεματικότητα των κινηματογραφικών διασκευών των κειμένων του συγγραφέα. Η ελληνική βιβλιογραφία σε επίπεδο εκτεταμένης ανάλυσης των παραπάνω θεματικών παρουσιάζει ιδιαίτερη έλλειψη ανάλογης έρευνας και χρειάζεται την ενίσχυση της συγκεκριμένης ερευνητικής κατεύθυνσης. Πιο συγκεκριμένα στο 1ο Κεφάλαιο, η εν λόγω εργασία θα αναφερθεί στην ανάπτυξη των θεωρητικών αναζητήσεων που συγκρότησαν την έρευνα της σχέσης κινηματογράφου και λογοτεχνίας, στην ιδιαίτερη σημασία που δόθηκε στους όρους υπό τους οποίους ένα λογοτεχνικό κείμενο μεταμορφώνεται σε οπτική ύλη, δηλαδή ποια στοιχεία της λογοτεχνικότητας διασώζονται και ποια τροποποιούνται κατά την μεταμόρφωσή του, ποια στοιχεία της κινηματογραφικής γλώσσας έχουν καταλήξει να θεωρούνται ότι αποτελούν συστατικό της λογοτεχνικής γραφής και αποδεικνύουν ότι η σχέση των δύο πεδίων είναι αμφίδρομη και δυναμική, παρόλες τις ενστάσεις που εκφράζονται κατά καιρούς από δημιουργούς, ιδίως της λογοτεχνίας ότι οι δύο μορφές τέχνης είναι ασύμβατες.Στο 2ο Κεφάλαιο θα αποτελέσει αντικείμενο μελέτης η κινηματογραφική χρήση του χώρου στα έργα του Βαλτινού και θα απαντηθεί το ερώτημα ποια γνωρίσματα των κινηματογραφικών πλάνων εντοπίζονται στα αντίστοιχα κείμενα.Στο 3ο Κεφάλαιο θα εξεταστεί η χρήση του χρόνου και το κατά πόσο υλοποιείται η κινηματογραφική αντιμετώπισή του από το συγγραφέα. Στο 4ο Κεφάλαιο θα διερευνηθεί αν ο τύπος της κινηματογραφικής αφήγησης επιδρά και σε ποιο βαθμό στο έργο του Βαλτινού και θα αναδειχθούν τα τεκμήρια που επαληθεύουν τον ισχυρισμό αυτόν.Στο 5ο Κεφάλαιο θα εξεταστεί η τεχνική του μοντάζ και του editing στη σύνθεση των πεζογραφημάτων του Βαλτινού και πώς αυτή ρυθμίζει την ταυτότητα τους.Στο 6ο Κεφάλαιο θα αναζητηθούν πιθανές ενσωματώσεις δύο βασικών τεχνικών του κινηματογράφου, της χρήσης του φωτός και του ήχου στο αισθητικό αποτέλεσμα του λογοτεχνικού έργου του Βαλτινού.Στο 7ο Κεφάλαιο θα εξεταστούν στοιχεία διακειμενικής λειτουργίας στην κινηματογραφική μεταφορά του Χρήστου Σιωπαχά, Η κάθοδος των εννιά σε αναφορά με τη νουβέλα του Βαλτινού, Η κάθοδος των εννιά.Στο 8ο Κεφάλαιο θα μελετηθούν περιπτώσεις κινηματογραφικών σεναρίων που συνέγραψε ο συγγραφέας για ταινίες του Θόδωρου Αγγελόπουλου και πώς αυτές συνδέονται διακειμενικά με το λογοτεχνικό σώμα του.Στο 9ο Κεφάλαιο θα ακολουθήσουν συμπεράσματα για την ερευνητική πορεία της εργασίας. Η διδακτορική εργασία θα ολοκληρωθεί με την παράθεση του παραρτήματος που θα περιέχει μια συνέντευξη του υποψηφίου διδάκτορα με τον συγγραφέα στο ίδρυμα Πέτρος Χάρης τον Οκτώβριο του 2018.