scholarly journals Complexo Habitacional Bulevar Artigas, Uruguai: proposta de cidade a partir da crítica do segundo pós-guerra a

2021 ◽  
Vol 24 (1) ◽  
Author(s):  
Carolina Ritter ◽  
Celia Castro-Gonsales
Keyword(s):  

Inserido essencialmente no campo conceitual e projetual das cooperativas habitacionais uruguaias, este artigo tem como objetivo verificar de que modo e com que intensidade estão presentes as propostas do cenário crítico internacional dos anos 1950 e 1960, em relação à cidade funcionalista, nas estratégias projetuais do Complexo Habitacional Bulevar Artigas. Para este estudo, o cenário é protagonizado principalmente pelos grupos Team 10 e Metabolistas, e defende-se aqui que, em um contexto inicialmente positivo dado pelo sistema cooperativo, as reverberações dos princípios desses grupos foram de grande contribuição para o êxito desse conjunto em termos de apropriação dos espaços pelos moradores e de uma compreensão geral, por parte desses, de seu habitat. Os limites e potencialidades dessas propostas teóricas, assim como seu diálogo com a vida contemporânea, pôde ser verificado por meio da observação da “realidade” do conjunto habitacional, por parte das autoras.

2017 ◽  
Vol 18 (9) ◽  
pp. 1211-1220 ◽  
Author(s):  
Marloes G M Derks ◽  
Erik J Blok ◽  
Caroline Seynaeve ◽  
Johan W R Nortier ◽  
Elma Meershoek-Klein Kranenbarg ◽  
...  

Author(s):  
Jaime J. Ferrer Forés

Invitado a participar en la reunión del Team 10 en Royaumont (1962), Francisco Javier Sáenz de Oíza (Cáseda 1918 - Madrid 2000) construye en Mallorca Ciudad Blanca (1961-1963) que ilustra la asimilación de las ideas del Team 10 y la revisión crítica del Movimiento Moderno. El proyecto de Ciudad Blanca indaga en los planteamientos tratados en la reunión del Team 10 en Royaumont: Urban infrastructure and building-group concept. Redactado en colaboración con Juan Daniel Fullaondo, el proyecto de ordenación concibe un extenso desarrollo turístico frente a la bahía de Alcudia del que se construye únicamente un bloque escalonado de 100 apartamentos y una torre. La misma respuesta formal basada en la modulación y el escalonamiento se asocia a las diversas escalas, el bloque, la torre y el conjunto de la urbanización. Como revisión crítica del sistema racional de la Carta de Atenas, el bloque aislado moderno se escalona y se modela. Esta evolución formal muestra, en la trayectoria de Oíza, el tránsito de las formas compactas de los bloques aislados de vivienda colectiva a las formas articuladas y escalonadas de Ciudad Blanca; desde el orden espacial y la diversidad de la composición de los bloques autónomos de las viviendas sociales de Fuencarral A (1953) o Entrevías (1956), a una estructura arquitectónica dinámica y continua en Alcudia.


2018 ◽  
Author(s):  
Μαριάννα Χαριτωνίδου

H διατριβή δομείται σε τέσσερα μέρη που αντιστοιχούν σε τέσσερις γενιές αρχιτεκτόνων, αναδεικνύοντας τα εννοιολογικά εργαλεία και τις μεθόδους προβληματοθεσίας που βρίσκονται στο επίκεντρο του αρχιτεκτονικού λόγου και της συνθετικής διαδικασίας κάθε ιστορική στιγμή. Διερευνάται ο μετασχηματισμός της αλλαγής του αντικειμένου της αρχιτεκτονικής μέσα από την ανάλυση των μεταλλαγών των μέσων αναπαράστασης που βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος σε κάθε γενιά που εξετάζεται και του στόχου απεύθυνσής τους. Στο πρώτο μέρος της διατριβής αναδεικνύεται ότι αυτό που ήταν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος ήταν ο ατομικός και αστικός χαρακτήρας του αποδέκτη της αρχιτεκτονικής και η αρχιτεκτονική συμβολίζει την αξία της κατοχής της από τον αποδέκτη. Εξετάζονται οι λόγοι για τους οποίους οι αρχιτέκτονες Ludwig Mies van der Rohe και Le Corbusier προσδίδουν ιδιαίτερη σημασία στη χρήση της προοπτικής αναπαράστασης. Στο δεύτερο μέρος της διατριβής, που εστιάζει στο έργο των το έργο των Ludovico Quaroni, Ernesto Nathan Rogers και Team 10, εξετάζεται η εντατικοποίηση του ενδιαφέροντος για την έννοια του χρήστη και η επίδραση της τυποποίησης της αρχιτεκτονικής στη διαμόρφωση της έννοιας του μαζικού χρήστη. Στο τρίτο μέρος της διατριβής, που εστιάζει στο έργο των Peter Eisenman, John Hejduk, Aldo Rossi και Oswald Mathias Ungers, εξετάζεται η μεταστροφή από την κατανόηση του αποδέκτη της αρχιτεκτονικής ως χρήστη προς την κατανόηση του αποδέκτη της αρχιτεκτονικής ως υποκειμένου. Παράλληλα, αναδεικνύεται πως η μετάβαση από την κατανόηση του αποδέκτη της αρχιτεκτονικής ως χρήστη στην αντίληψή του ως υποκειμένου υποδηλώνει ότι η σημασιοδότηση της αρχιτεκτονικής συν-διαμορφώνεται από τον αρχιτέκτονα και τον αποδέκτη. Επιχειρείται μια διεξοδική διερεύνηση των επιστημολογικών μεταλλαγών που συνοδεύουν τον παραπάνω αναπροσανατολισμό της κατανόησης της έννοιας του αποδέκτη της αρχιτεκτονικής. Στο τέταρτο μέρος της διατριβής εξετάζονται οι διαδικασίες μέσω των οποίων οι αρχιτέκτονες Rem Koolhaas και Bernard Tschumi μετατρέπουν την έννοια του προγράμματος της αρχιτεκτονικής σε μηχανισμό αρχιτεκτονικής σύνθεσης, λαμβάνοντας ως σημείο εκκίνησης της σχεδιαστικής διαδικασίας τον δυναμικό χαρακτήρα των αστικών συνθηκών. Αναδεικνύεται ότι οι προσεγγίσεις των παραπάνω αρχιτεκτόνων και η σημασία που προσδίδουν στην κιναισθητική εμπειρία της αρχιτεκτονικής βασίζεται στην παραδοχή ότι εντός του ίδιου υποκειμένου υπάρχουν αντιμαχόμενες μεταξύ τους τάσεις και δυνάμεις. Στα πλαίσια της διατριβής, παρουσιάζονται τα κύρια σημεία του μετασχηματισμού του αντικειμένου της αρχιτεκτονικής, που ακολουθούσε τον μετασχηματισμό αυτού στον οποίον απευθύνεται η αρχιτεκτονική σε κάθε εποχή. Η επιλογή να διερευνηθεί ένα ειδικό μέσο για την αρχιτεκτονική, όπως οι τρόποι λειτουργίας της αναπαράστασης, έγινε προκειμένου να διαγνωσθούν οι μεταλλάξεις του τρόπου με τον οποίο η αρχιτεκτονική ενσωματώνει ή ανταποκρίνεται σε καταστάσεις που ανήκουν σε ευρύτερες σφαίρες, όπως οι κοινωνικοί και πολιτικοί τομείς, οι αρθρώσεις μεταξύ της ειδικότητας της αρχιτεκτονικής και του κοινωνικού και θεσμικού πλαισίου της. Επίσης, αναδεικνύεται ότι οι σχέσεις μεταξύ των μέσων της αρχιτεκτονικής και της ευρύτερης σφαίρας μπορούν να γίνουν κατανοητές όταν η ανάλυση έχει ως αφετηρία την εξέταση του τι διακυβεύεται σε συγκεκριμένα αρχιτεκτονικά έργα. Η διατριβή συστήνει ένα μεθοδολογικό εργαλείο κατανόησης των επάλληλων μετασχηματισμών του αντικειμένου του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού μέσα από τον πραγματικό και φαντασιωτικό μετασχηματισμό αυτού στον οποίον απευθύνεται. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στην ανάλυση των μεταλλαγών των μεθόδων διδασκαλίας στις σχολές αρχιτεκτονικής που εξετάζονται και στη σχέση των μεταλλαγών αυτών με τους μετασχηματισμούς του επιστημολογικού αντικειμένου της αρχιτεκτονικής. Παράλληλα, διερευνάται η εξέλιξη της σχέσης της φιλοσοφίας με την αρχιτεκτονική κατά τον 20ο και 21ο αιώνα.


2014 ◽  
Vol 29 (4) ◽  
pp. 577-579
Author(s):  
Adam Kaasa
Keyword(s):  

ZARCH ◽  
2018 ◽  
pp. 62-73
Author(s):  
Jose Fernández-Llebrez Muñoz
Keyword(s):  
Team 10 ◽  

El presente artículo aborda una temática clave dentro de la crítica desarrollada por la denominada Tercera Generación sobre la arquitectura del Movimiento Moderno: la desconsideración de las raíces culturales específicas en la configuración arquitectónica del hábitat humano y la desvinculación emocional del usuario provocada por el consecuente empobrecimiento del proyecto de arquitectura. En este sentido, a la vez que representa una de las voces y actitudes más sólidas al respecto dentro del contexto del Team 10, Aldo van Eyck aporta un enfoque tan singular como interesante a partir de un comprometido proceso de investigación personal desarrollado a lo largo de toda su trayectoria. Así, su aproximación a las culturas primitivas todavía existentes en nuestros días supone no sólo una fuente de aprendizaje útil e inspiradora, sino la rúbrica de que muchas de las reflexiones que caracterizaron aquella convicción por reivindicar las raíces culturales específicas y diferenciadas en el proyecto de arquitectura tenían un referente y refuerzo en la génesis configurativa de los asentamientos humanos primarios.


2017 ◽  
Author(s):  
Αλέξανδρος-Θεοχάρης Βαζάκας
Keyword(s):  

Η διατριβή έχει ως αφετηρία την υπόθεση ότι υφίσταται μια συλλογική νοημοσύνη στην αρχιτεκτονική, δηλαδή η δυνατότητα να προκύπτουν μορφές εξαιρετικής αισθητικής και πολυπλοκότητας χωρίς αυτές να ελέγχονται από έναν και μόνο παράγοντα. Τέτοιες μορφές συναντάμε συχνά στη φύση αλλά και στην ανώνυμη αρχιτεκτονική. Πραγματεύεται τις σχέσεις μεταξύ αρχιτεκτόνων, φορέων και κοινού από τη στιγμή που αυτές συνιστούν αφ’ ενός μια πολιτική πράξη δημοκρατικής διαχείρισης του χώρου, μια διαδικασία εκπαιδευτική και συνεπώς μεταμορφωτική και αφ’ ετέρου μια αρχιτεκτονική πράξη με δημιουργική αξία και αισθητικές ποιότητες. Ως προς το πολιτικό σκέλος, ο σχεδιασμένος χώρος, ο οποίος συνήθως θεωρείται εκφραστής κοινωνικών σχέσεων, μελετάται μέσα από τη διαδικασία παραγωγής του ως δημιουργός κοινωνικών σχέσεων, καθώς χρησιμοποιεί δομές οι οποίες στοχεύουν στον άνθρωπο και στην εκπαίδευσή του στη δημοκρατία. Ως προς το αισθητικό σκέλος, αναζητείται η αξιοποίηση της συλλογικής νοημοσύνης με αισθητικά κριτήρια, καθώς και ο νέος ρόλος για τον αρχιτέκτονα – δημιουργό στη συνθήκη αυτή, όπου ισορροπούν ο περιορισμός των εξουσιών του και η ταυτόχρονη διαφύλαξη της δημιουργικής του υπόστασης. Θεωρώντας την διαλογική διαδικασία ως κρίσιμη, η έρευνα εστιάζει στην επικοινωνία μεταξύ των διαφορετικών και συνήθως ανισοβαρών μερών που λαμβάνουν μέρος σε αυτήν και διακρίνει τρία επικοινωνιακά εργαλεία: Το παιχνίδι που αποσκοπεί στη συλλογική ενέργεια, το σύστημα που αποσκοπεί στην ατομική ενέργεια σε συλλογικό πλαίσιο και τέλος στη σωματική (somatics) που αποσκοπεί στη βιωματική πρόσληψη χωρικών ποιοτήτων σε μια συνθήκη όπου δεν εμπλέκονται το πολιτιστικό και κοινωνικό υπόβαθρο των συμμετεχόντων. Η διατριβή στοχεύει στην συγκέντρωση και συστηματοποίηση της θεωρίας και πρακτικής για το συμμετοχικό σχεδιασμό στο πεδίο της αρχιτεκτονικής, με σκοπό τη δημιουργία ενός πλαισίου για την ανάπτυξη σύγχρονων εργαλείων συλλογικής αρχιτεκτονικής δημιουργίας και διαχείρισης του χώρου. Δομείται σε τρία κεφάλαια:Στο πρώτο κεφάλαιο συγκροτείται μια γενεαλογία του αρχιτεκτονικού συμμετοχικού σχεδιασμού. Οι πολιτικές του ρίζες εντοπίζονται στο διαφωτισμό και στις αποκαλούμενες «κλασσικές» θεωρίες της δημοκρατίας όπως αυτές εκφράστηκαν στον «συντεχνιακό σοσιαλισμό» του G.D.H. Cole. Η κηπούπολη, όπως αυτή αρχικά υλοποιήθηκε δανειζόμενη στοιχεία από το συνεταιριστικό κίνημα, φέρει τις αρχές της συμμετοχικής αρχιτεκτονικής, τα χαρακτηριστικά της οποίας διατηρούνται σε λανθάνουσα μορφή μέσω του τύπου της συλλογικής κατοικίας στο μοντερνισμό. Με άξονα τις θεματικές της ανώνυμης αρχιτεκτονικής και της έννοιας του «μεγάλου αριθμού», του «ανοικτού σχεδιασμού» και της αισθητικής του «συνηθισμένου» μελετάται ο ύστερος μοντερνισμός μέσω του Team 10. Ξεχωρίζουν τρία πρωτότυπα συμμετοχικού σχεδιασμού: Το Byker στο Newcastle του Ralph Erskine (1968-1981), το Villagio Matteotti στο Τerni του Giancarlo De Carlo (1969- 1974) και το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου των Κανδύλη/Josic/Woods (1962-1970). Στο δεύτερο κεφάλαιο αναλύεται η διαλογική διαδικασία του αρχιτεκτονικού συμμετοχικού σχεδιασμού τόσο ως προς το «έλλογο» μέρος της, τα στοιχεία της δηλαδή που θεωρούνται «αντικειμενικά» όσο και ως προς το δημιουργικό της μέρος.Το τρίτο κεφάλαιο εστιάζει στα τρία επικοινωνιακά εργαλεία. Εξετάζονται διαφορετικά είδη παιχνιδιού καθώς και η αναλογία του παιχνιδιού για τη διερεύνηση των μηχανισμών του δομημένου περιβάλλοντος από το J.N. Habraken. Το σύστημα εξετάζεται ως μέθοδος σύλληψης κυρίως μέσα από τα διαγράμματα (μοτίβα) του C. Alexander, αλλά και ως μέθοδος κατασκευής με μια αξιολόγηση από τα πιο «κλειστά» στα περισσότερο «ανοικτά» συστήματα. Η σωματική εξετάζεται μέσα από τη έννοια της απτικής και διαισθητικής γνώσης: η πρώτη αφορά στην εμβύθιση, επέκταση και ενσωμάτωση στοιχείων του περιβάλλοντος, και η δεύτερη στη βιωματική κατασκευαστική εμπειρία.


Sign in / Sign up

Export Citation Format

Share Document