Idea niniejszej książki powstała wokół refleksji nad nowymi, bardzo aktualnymi, czasami dramatycznymi wyzwaniami i zagrożeniami, pojawiającymi się w szczególności w końcu ostatniej dekady XXI wieku. Obecnie, większość polskich ekonomistów zapewne zgodziłaby się z Autorem, iż epidemia koronawirusa stanowi dla całego świata nie tylko problem medyczny. Skala zagrożenia, które wywołał wirus sprawia, że stał się nie tylko wyzwaniem o charakterze medycznym, ale problemem politycznym, gospodarczym i społecznym w skali całego globu. Autor w wielu prezentowanych rozdziałach tej publikacji próbuje odpowiedzieć na pytanie: dlaczego – biorąc nawet pod uwagę obecny stan pandemiczny – koronawirus tak dramatycznie paraliżuje wszystkie kraje nim dotknięte, nawet te najbogatsze. Jest przekonany, iż warto kontynuować analizę w kwestii zasadniczej i rozważyć, czy być może jest coś nie tak z wolnorynkową gospodarką kapitalistyczną i systemami ochrony zdrowia oraz opieki społecznej w większości rozwiniętych krajach świata. Nie chodzi o podważenie także wielu zalet gospodarki rynkowej. Autorowi tej książki raczej idzie o powrót do głębszej i pozbawionej ideologicznych stereotypów roli i miejsca państwa w kreowaniu polityki gospodarczej i społecznej. W szczególności, kiedy rola państwa w gospodarce i model społeczeństwa XXI wieku zasadniczo zostały oparte na czterech filarach globalizacji gospodarczej: prywatyzacji, liberalizacji, deregulacji i integracji. Jak się wydaje, Autorowi tej publikacji bliski jest pogląd, iż rola państwa w gospodarce i model społeczeństwa XXI wieku nie może wyłącznie zależeć od dominujących tendencji na rynkach światowych. Jak podkreśla wzrost nierówności społecznych jest w dużej mierze wynikiem działania samonakręcającej się finansyzacji gospodarki światowej. Dzisiaj to rozwinięta społeczna gospodarka rynkowa wydaje się być najbardziej pożądanym modelem rozwojowym. Choć z drugiej strony określanie celów strategicznych państwa, czy ich realizacja nie może całkowicie abstrahować od realiów gospodarki światowej. Nie idzie więc o to, aby rachunek ekonomiczny odstawić na bok, a kategorię zysku wyrzucić na śmietnik historii gospodarczej. Natomiast nie można zignorować konsekwencji i doświadczeń wynikających także z obecnej pandemii. W jednym z kluczowych rozdziałów publikacji Wyzwania w czasie i po pandemii Covid-19. Kapitalizm do korekty, pojawia się konkluzja Autora: „W kwestiach systemowych, obecny model kapitalizmu jest daleki od ideału, trzeba go zrewidować i naprawić. Może być i cudowny, i okropny. Potrzebuje więcej etyki, uczciwych zasad i dobrych praktyk. Jeżeli chcemy go poprawić, to musimy rozwijać firmy oparte na wartościach. A w rozwiązaniach systemowych powinniśmy skorzystać w większym stopniu z dorobku zarówno Johna Maynarda Keynesa, jak i Josepha Aloisa Schumpetera”. Po raz pierwszy w historii, Polska ma taki sam lub bardzo podobny problem rozwojowy jak duża grupa wysoko rozwiniętych krajów Zachodu. Jak, i za sprawą jakiej polityki ekonomicznej i społecznej przezwyciężyć wielorakie negatywne skutki pandemii, między innymi ograniczenie produkcji i konsumpcji, załamanie aktywności społecznej i gospodarczej i jak spowodować, aby możliwie najszybciej powrócić na ścieżkę odbudowy własnego potencjału gospodarczego i społecznego. Ma to istotne konsekwencje dla perspektyw dalszego rozwoju ekonomicznego, społecznego i cywilizacyjnego naszego kraju – doganiania rozwiniętych krajów Zachodu. W tej kwestii poglądy Autora publikacji są wyraziste, będące rezultatem Jego badań naukowych i analiz, podjętych w szczególności w drugiej dekadzie XXI wieku. Polska gospodarka w ostatniej dekadzie rozwija się dynamicznie na tle całej Unii Europejskiej. Istnieją dobre perspektywy dla dalszego szybkiego i stabilnego jej rozwoju, bowiem coraz lepsze efekty przynosi Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, realizowana przez polski rząd. Co może okazać się decydujące dla sukcesu modernizacyjnego Polski? Szansę na ten sukces należy upatrywać przede wszystkim w innowacyjności polskiej gospodarki. Profesor Alojzy Z. Nowak pisze, iż rozwój gospodarczy powinien dokonywać się raczej poprzez wchodzenie na wyższe poziomy w łańcuchu tworzenia wartości dodanej produktu oraz dzięki szybszej zamianie struktury gospodarki, w której coraz większy udział miałyby sektory o większej produktywności i unikalności. Z tego punktu widzenia Autor publikacji przywiązuje dużą wagę do kontynuacji polityki strukturalnej w polskiej gospodarce. I w ogóle znaczenia aktywnej polityki strukturalnej w modelu rozwojowym dla Polski. Te poglądy bliskie są Autorowi koncepcji teoretycznej Nowej Ekonomii Strukturalnej, profesorowi Uniwersytetu Pekińskiego, w latach 2008−2012 głównemu ekonomiście i wiceprezesowi Banku Światowego, Justinowi Yifu Linowi. Od roku 2017 Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, w okresie kiedy Profesor Alojzy Z. Nowak pełnił funkcję dziekana, podjął współpracę naukową i publikacyjną z Profesorem Linem, czego rezultatem były dwie monografie, wydane przez Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego: „New Structural Economics for Less Advanced Countries” i „Nowa polityka strukturalna w warunkach otwartej gospodarki rynkowej”. Niniejsza publikacja jest aktualizacją i rozwinięciem wielu analiz prezentowanych we wcześniejszych publikacjach Autora. Teksty większości rozdziałów (w trzech przypadkach w formie współautorstwa) były również publikowane w różnych wydawnictwach, zarówno książkowych, jak i na użytek czasopism polskich i zagranicznych. Wielką zaletą i wartością tej książki pt. Polskie dylematy rozwojowe. W poszukiwaniu konkurencyjności strukturalnej jest integralny charakter refleksji naukowej Autora oraz Jego wyraziste poglądy na tematy nurtujące dziś środowisko ekonomistów i badaczy nauk społecznych. Wydaje się, że najnowsza książka Autora, obecnie Rektora Uniwersytetu Warszawskiego, powinna stanowić dobrą sposobność do dyskusji naukowej i rozważań na tematy tak bardzo nurtujące, zresztą nie tylko, środowiska naukowe.
New Structural Economic Analysis of Anti-COVID-19 Pandemic Model of BEST Region
