Στη συντήρηση έργων ζωγραφικής, το στάδιο του χημικού καθαρισμού του οξειδωμένου βερνικιού είναι πολύ σημαντικό και από τον βαθμό της επιτυχίας του κρίνεται όχι μόνο η αισθητική παρουσίαση του έργου, αλλά και η καλή κατάσταση διατήρησης της ζωγραφικής στο μέλλον. Στην παρούσα διδακτορική διατριβή παρουσιάζονται αρχικά οι παράγοντες φθοράς και ο μηχανισμός γήρανσης των φυσικών ρητινών που έχουν χρησιμοποιηθεί ως βερνίκια των Βυζαντινών εικόνων. Πριν από τις επεμβάσεις συντήρησης, απαιτείται ο προσδιορισμός της παθολογίας των εικόνων και η ταυτοποίηση των συστατικών των στρωμάτων τους, κάτι που συμβάλλει στην κατάρτιση της μεθοδολογίας συντήρησης. Ερευνήθηκε η διαστρωμάτωση των εικόνων, που αποτελούν αντικείμενα μελέτης της διατριβής και έγινε ταυτοποίηση των υλικών τους.Στο πλαίσιο της προληπτικής συντήρησης, για την ασφάλεια των οργανικών χρωστικών κατά τον καθαρισμό του βερνικιού, απαιτείται να γίνεται πρώτα υπολογισμός των παραμέτρων διαλυτότητας. Για το σκοπό αυτό μελετήθηκε πειραματικά η διαλυτότητα οργανικών χρωστικών και έγιναν υπολογισμοί των Μερικών Παραμέτρων Διαλυτότητας (Partial Solvation Parameters - PSP).Προκειμένου να προταθεί αποτελεσματική μέθοδος καθαρισμού του βερνικιού μελετήθηκε η χρήση του PVA-b, αυτούσιου, χωρίς τη φόρτωσή του με διαλύτες, σε εύρος θερμοκρασιών από 20-60oC. Αξιοποιήθηκε το νερό του συστήματος ως διαλύτης. Η εφαρμογή του μελετήθηκε σε φρέσκα και γηρασμένα δοκίμια καθώς και σε εικόνες. Στη συνέχεια, αυτή η εφαρμογή αξιολογήθηκε. Η έρευνα εστίασε στην ασφαλή και αποτελεσματική αφαίρεση του βερνικιού, στον έλεγχο του καθαρισμού και στην παρακολούθησή του σε πραγματικό χρόνο, στην αφαίρεση χρωστικής καθώς και στο υπόλειμμα του PVA-b. Έγινε χαρακτηρισμός των επιφανειών εφαρμογής του PVA-b στα διάφορα στάδια της κατεργασίας και μελετήθηκαν η οξύτητα, η υδροφοβικότητα και η τραχύτητα.Αναπτύχθηκε μέθοδος καθαρισμού ενός βήματος κατά την οποία το PVA-b εφαρμόζεται και στη συνέχεια αφαιρείται με απλό τράβηγμα με λαβίδα (peel off) και δυο βημάτων κατά τη οποία ακολουθείται η διαδικασία που προαναφέρθηκε και επιπλέον χρησιμοποιείται μπατονέτα βαμβακιού για την αφαίρεση διογκωμένου βερνικιού και τυχόν υπολείμματος. Επίσης, προτάθηκαν άλλες χρήσεις του PVA-b ως δειγματολήπτης βερνικιού και ως δειγματοφορέας. Προτάθηκε επίσης ο μηχανισμός δράσης του καθαρισμού με PVA-b.Συμπερασματικά, αναφέρεται ότι ο καθαρισμός οξειδωμένων βερνικιών με PVA-b είναι μια απλή, καινοτόμα, πράσινη μέθοδος καθαρισμού, εύκολη στην εφαρμογή της, φιλική στο περιβάλλον και στον συντηρητή.