PERSPEKTİVLİ PAMBIQ SORTLARININ BİOMORFOLOJİ XÜSUSİYYƏTLƏRİ VƏ TƏSƏRRÜFAT QİYMƏTLİ ƏLAMƏTLƏRİNİN ÖYRƏNİLMƏSİ

Seleksiya prosesində toplanmış zəngin başlanğıc seleksiya materialları intensiv tipli pambıq sortları yaradılmasına imkan verir. Seleksiya prosesinin bütün mərhələləri üzrə hibrid, seleksiya və sortluq materiallar kompleks təsərrüfat göstəricilərinə, viltə və quraqlığa davamlılığına, toxumda yağın miqdarına, botaniki morfoloji əlamətlərə, fenotipdə eynilik dərəcəsinə görə orqanoloji qiymətləndirilib və hər cürə ekstremal şəraitə davamlı, öz sələflərindən daha potensiallı yeni pambıq sortları yaratmaq istiqamətində geniş axtarışlar aparılır. İstiqamətli seleksiya işi nəticəsində yaradılmış yüksək məhsuldarlığa və lif çıxımına, vilt xəstəliyinə davamlı, tezyetişən və yüksək texnoloji lif keyfiyyətinə malik perspektivli pambıq sortları olan Gəncə-205, Gəncə-242 və Gəncə-256 sortları “Bitki sortlarının qeydiyyatı və Toxum Nəzarəti üzrə Dövlət Xidməti”nə təqdim edilmişdir. Açar sözlər: pambıq, sort, qoza, lif çıxımı, seleksiya, vilt

Fövqəladə hallarda ilk tibbi yardım

First aid is a set of measures aimed at maintaining human life and health, used before the provision of specialized medical care to victims of accidents, injuries, poisoning and other conditions and diseases, threatening their life and health, used by participants in the provision of first aid. Anyone who is close to the victim can become a participant in the first aid. Keywords: poisoning, suffocation, first aid, causes, emergencies

Calculating of demand nutrituous food of cattle-breeding in Ganja-Qazakh zones and learning of food regime composition

Tədqiqat işi Şəmkir rayonunda yerləşən “Süleyman” kəndli fermer təsərrüfatında, “Zoomühəndislik fakültəsinin” “Heyvandarlıq məhsullarının istehsalı texnologiyası” kafedra-sının laboratoriyasında aparılmışdır. Tədqiqat zamanı Gəncə-Qazax zonasında iri buynuzlu heyvanların qidalı maddələrə olan tələbatının hesablanması və yem rasionunun tərtibinin öyrənilməsi, elmi tədqiqat işlərinin istifadə edilməsinin əhəmiyyəti və keyfiyyəti göstərilmişdir. Heyvanların böyüməsi, inkişafı, məhsuldarlığı iri buynuzlu heyvanların damazlıq keyfiyyətinin təkmilləşdirilməsi xeyli dərəcədə tam qiymətli yemləmədən asılıdır. İri buynuzlu heyvanların tam dəyərli yem rasionu ilə yemləndirilməsi nəinki çəki artımının yüksəlməsinə, həmçinin yemlərin və yem payının tərkibində olan qida maddələrinin orqanizm tərəfindən yaxşı mənimsənilməsinə müsbət təsir göstərir. Açar sözlər: inək, qidalı maddələr, yem rasionu, saxlayıcı yem, məhsuldar yem, reproduktiv yem, Ca, P, NaCl, karotin

Reactive oxygen species. Their physiological and pathological role

Məqalədə müasir elmi tədqiqatlara və araşdırmalara əsaslanaraq, oksigenin reaktiv formalarının hüceyrədə fizioloji və patoloji rolu, növləri, bioloji xüsusiyyətləri, antioksidant sistemin fəaliyyəti kimi məqamlar öz əksini tapmışdır. Oksigenin reaktiv formaları aerob tənəffüs zamanı, elektron nəqliyyat zəncirinin ara məhsulları olaraq sintez olunur. ORF-ı hüceyrədəki konsentrasiyasından, sintez və parçalanma səviyyəsindən, hüceyrə komponentlərinə təsir müddətindən asılı olaraq həm fizioloji həm də patoloji proseslərdə iştirak edirlər. Açar sözlər: oksigenin reaktiv formaları (ORF), elektron nəqliyyat zənciri, antioksidant, oksidativ stress, aerob tənəffüs

Complications of endoscopic stenting in patients with esophageal cancer

Tədqiqat işində qida borusunun xərçəngi xəstələrində yaranan mənfəz daralmaların aradan qaldırılmasında özüaçılan metalik stentlərlə endoskopik stentləşmə üsulu zamanı baş verən erkən və gecikmiş ağırlaşmalar təhlil edilmiş və onların korreksiya üsulları təqdim edilmişdir. Tədqiqata 2017-2018-ci illər ərzində Milli Onkologiya Mərkəzinin endoskopiya şöbəsində müayinə və müalicə alan 44 nəfər stenozla müşayiət olunan qida borusunun xərçəngi xəstələri daxil edilmişdir. Stendləşmənin icrası zamanı ağırlaşmlara 4 xəstədə (9,1%), müdaxilədən sonra erkən ağırlaşmalar 10 xəstədə (22,7%), gecikmiş ağırlaşmalar isə 5 xəstədə (11,4%) qeydə alınmışdır. Bu zaman xəstələrə restentləşmə aparılmışdır. Nəticə. Özüaçılan metalik stentlərlə endoskopik stentləşmə - qida borusunun keçməməzliyini aradan qaldıran və minimal ağırlaşmalarla müşahidə olunan az invaziv üsuldur. Açar sözlər: qida borusunun xərçəngi, özüaçılan metallik stentlər, erkən və geçikmiş ağırlaşmalar

DİSFUNKSİONAL UŞAQLIQ QANAXMALARININ DİFFERESASİYASI

Uşaqlıq qanaxmaları menstruasiya ilə müqayisədə uzun müddətli olması, qan itkisinin həcmi və qatılığı ilə fərqlənən anormal ifrazatlardır. Uşaqlıq qanaxmaları follikulların persistensiyası və atreziyası fonunda əmələ gəlir. Bu zaman estrogenlərin sabit, monoton ifrazı təmin edilir. Yəni, ovulyasiya olmur, sarı cism əmələ gəlmir, estrogenlərin uzun müddətli təsiri nəticəsində isə endometriyada hədsiz miqdarda proliferasiya baş verir. Bu da endometriyanın ayrıca hissələrə bölünməsinə səbəb olur və qanaxmaların müddəti uzanır. Qadının həyatının müxtəlif yaş dövrlərində anormal uşaqlıq qanaxmalarının diaqnostik meyarları, müasir müayinə üsulları haqqında biliklər vaxtında diaqnoz qoymağa və müvafiq müalicəyə imkan verir. Açar sözlər: uşaqlıq, qanaxam, menstruasiya, qan itkisi, yaş dövrləri, diaqnostika, müalicə

ВЛИЯНИЕ ОРГАНОМИНЕРАЛЬНЫХ УДОБРЕНИЙ НА КАЧЕСТВО СТОЛОВОГО ВИНОГРАДА

Нами установлено, что качество винограда зависит от применении органоминеральных удобрении. При внесении N90P90K220+10 т. птичий помост производится качественный виноград для свежего потребления пригодным для хранении и транспортировки. При среднем урожай 100ц/га виноград расходует на построении своих органов примерно следующее количество элементов минерального питания: кальция 90-100 кг, калия 60-70 кг, азота 60-70 кг, фосфора 25-30 кг. Если потеря минеральных веществ не возмещается, то плодородие почвы и урожайность винограда с годом убывают. Поэтому ежегодно необходимо вносить в почву органоминеральных удобрений. Ключевые слова: удобрение, качества столового винограда, свежего потреблении, хранение и транспортировки

ÜRƏK-DAMAR XƏSTƏLİKLƏRİ İLƏ MÜBARİZƏ SAHƏSİNDƏ DƏRMAN PREPARATLARININ İSTİFADƏSİ VƏ XALQ TƏBABƏTİ ÜSULLARININ ƏHƏMİYYƏTİ

Xülasə Məlumdur ki, ürəyin işemik xəstəliyi geniş yayılmış xəstəlikdir. Bu, bütün dünyada ölüm, daimi və müvəqqəti əlillik və əlilliyin əsas səbəbidir. Ürək-damar xəstəlikləri ölüm siyahısında birinci yeri tutur, burada işemik ürək xəstəliyinin payı təxminən yüzdə 40-dır. İndiki vaxtda ürəyin işemik xəstəliyi bizim taleyimiz deyil, uzun illər həyatımızı xilas etməyə kömək edəcək optimal müalicə taktikasını seçmək hərəkətin esas dogru sebebi olar. Açar sözlər: kardiologiya, faktorlar, miokard infarktı, simptomları

Ali əsəb fəaliyyəti və onun uşaqların və yeniyyətlərin inkişaf, tərbiyə və təlim prosesinə təsiri

Sinir sistemi - orqanizmin önəmli fizioloji sistemidir. Bu sistemsiz çoxsaylı hüceyrələrin, toxumaların, orqanların birgə fəaliyyət göstərməyi mümkün deyil. Beləliklə, sinir sisteminin fəaliyyəti nəticəsində insanlar ətraf mühitlə əlaqəli olaraq onun mükəmməllikliyinə valehdirlər və onun sirrini öyrənməyə qabildirlər. Nəhayət, sinir sisteminin fəaliyyəti sayəsində insan ətraf təbiətə aktiv təsir edərək, onu lazımı şəkildə dəyişdirə bilər. Açar sözlər: sinir sistemi, refleks, 2 siqnal sistemi, nitq

TREATMENT OF ORAL LICHEN PLANUS LICHEN PLANUS WITH PHOTODYNAMIC THERAPY

Ağız boşluğunda yastı dəmirovun meydana gəlməsi ilə bağlı irəli sürülən bir sıra nəzəriyyələrə baxmayaraq, bu növ allergiya polietioloji hesab olunur.Ağız boşluğunun qırmızı yastı dəmirovu bir insandan digərinə keçə bilməz. Xəstəlik immun sisteminin naməlum səbəblərdən ağızın selikli qişasında hüceyrələrin strukturunun pozulması nəticəsində baş verir. Simptomlar adətən müalicə olunur, lakin ağızda qırmızı yastı dəmirovu olan insanlar mütəmadi həkim konsultasiyasına ehtiyac duyurlar. Açar sözlər: ağız boşluğunun qırmızı yastı dəmirovu, fotodinamik terapiya, metilen abısı