Análisis bibliométrico de las funciones ejecutivas de adultos mayores en  Iberoamérica

Marco Cossio-Bolaños; Ruben Vidal-Espinoza; Luis Felipe Castelli Correia de Campos; Yasna Acevedo-Cabrera; Maria Jose Orostica-Navarro; Pia Maria Oyarce-Méndez; Rossana Gomez-Campos

doi:10.20453/rnp.v84i2.3996

Análisis bibliométrico de las funciones ejecutivas de adultos mayores en Iberoamérica

Revista de Neuro-Psiquiatria ◽

10.20453/rnp.v84i2.3996 ◽

2021 ◽

Vol 84 (2) ◽

pp. 94-102

Author(s):

Marco Cossio-Bolaños ◽

Ruben Vidal-Espinoza ◽

Luis Felipe Castelli Correia de Campos ◽

Yasna Acevedo-Cabrera ◽

Maria Jose Orostica-Navarro ◽

...

Keyword(s):

Trail Making Test ◽

Frontal Assessment Battery ◽

Assessment Battery ◽

Palabras Clave ◽

Trail Making

Objetivos: a) Verificar la cantidad de estudios efectuados en Iberoamérica sobre función ejecutiva (FE) en adultos mayores; b) Identificar los instrumentos utilizados para medir las FE en adultos mayores durante los años 2009-2018. Material y métodos: Se efectuó un estudio bibliométrico sobre las FE en adultos mayores de Iberoamérica. La búsqueda de información se hizo en las base de datos Scopus y Scielo. Se consideraron estudios iberoamericanos publicados en idioma español y portugués, utilizándose ocho palabras clave y cinco indicadores registrados. Resultados: Se identificaron un total de 12 investigaciones originales en seis países iberoamericanos (España, Argentina, Chile, Colombia, Cuba, y Perú). La mayor cantidad de investigaciones relacionadas con FE en asultos mayores tuvo lugar en los periodos 2009-2010 y 2013-2014. En estos estudios, se han utilizado varios instrumentos con el Trail Making Test (TMT) y la Frontal Assessment Battery (FAB) como los de uso más frecuente. Conclusiones: Parece existir un interés limitado por investigar las FE en adultos mayores de Iberoamérica. La mayoría de los estudios idntificados en esta indagación utilizaron como tests cognitivos el TMT y la FAB.

Download Full-text

Efecto de un programa de intervención en atención para pacientes con trauma craneoencefálico moderado

Diversitas ◽

10.15332/s1794-9998.2009.0002.11 ◽

2009 ◽

Vol 5 (2) ◽

pp. 361

Author(s):

María Teresa Cuervo Cuesta ◽

Adriana Rincón Castillo ◽

María Cristina Quijano Martínez

Keyword(s):

Stroop Test ◽

Trail Making Test ◽

Palabras Clave ◽

Trail Making

El trauma craneoencefálico [TCE] es la causa más frecuente de daño cerebral, cuyas secuelas a nivel cognitivo conllevan a alteraciones en la atención. El estudio tuvo como objetivo evaluar los efectos de un programa de intervención en la atención en pacientes con TCE Moderado. El programa se aplicó a 3 hombres con escolaridad promedio de 9 años, con una media de 31,6 años de edad y un Glasgow entre 9-12 puntos; sin antecedentes neurológicos o psiquiátricos. Se incluyeron paciente con una media de 100 en la Evaluación Neuropsicológica Breve en Español [Neuropsi]; que tenían fallas en tareas de atención, memoria y funciones motoras. Para la evaluación pre y post de la atención, se aplicó el test de clasificación de tarjetas del Wisconsin [WCST], el Trail Making Test A y B [TMTA-TMTB], Stroop Test [STROOP], y el Test de Cancelación de Letras [Letter CancelationTest]. Fue un estudio cuasi - experimental con un diseño Pre y Post para un sólo grupo; el efecto de la intervención fue evaluado por la diferencia entre las medidas Pre y Post. Se encontraron cambios estadísticamente significativos en el WCST en un paciente. Sin embargo, cualitativamente todos los pacientes mejoraron los tiempos de reacción e implementaron herramientas cognitivas como la planificación, la categorización y la clasificación.Palabras clave: atención, programa de intervención, trauma craneoencefálico, rehabilitación cognoscitiva.

Download Full-text

Λειτουργία του μετωπιαίου λοβού και γενετικοί πολυμορφισμοί στην νόσο του Parkinson

10.12681/eadd/28524 ◽

2012 ◽

Author(s):

Γεωργία Κουρτέση

Keyword(s):

Rating Scale ◽

Trail Making Test ◽

Frontal Assessment Battery ◽

Verbal Intelligence ◽

Card Sorting ◽

Word Fluency ◽

Mao B ◽

Mattis Dementia Rating Scale ◽

Trail Making ◽

Sorting Test

Η νόσος του Πάρκινσον είναι μία συχνή νευροεκφυλιστική νόσος αγνώστου αιτιολογίας. Η νόσος χαρακτηρίζεται από κινητικά και μη κινητικά συμπτώματα. Η διαταραχή της γνωστικής λειτουργίας και ειδικότερα του μετωπιαίου λοβού είναι αρκετά συχνή στους ασθενείς με νόσο του Πάρκινσον. Υπάρχει μεγάλη ετερογένεια στους ασθενείς τόσο σε σχέση με τα κινητικά τους συμπτώματα όσο και με την βαρύτητα και τον τύπο της γνωστικής διαταραχής. Η προσπάθεια συσχέτισης των κλινικών χαρακτηριστικών της νόσου ή απάντησης στην θεραπεία με ειδικούς γονοτύπους έδωσε μέχρι σήμερα αντικρουόμενα αποτελέσματα. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η αναζήτηση συσχέτισης μεταξύ γενετικών πολυμορφισμών της COMT και ΜΑΟ–Β και της μετωπιαίας λειτουργίας στη νόσο του Πάρκινσον. Μελετήθηκαν 130 ασθενείς (77 άνδρες και 53 γυναίκες) με μέση ηλικία 60.58±9.51 έτη και 130 φυσιολογικά άτομα και 130 φυσιολογικά άτομα. Με την αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR) προσδιορίσθηκε ο πολυμορφισμός Val158Met της COMT και ο πολυμορφισμός Α644G στο ιντρόνιο 13. Η μετωπιαία λειτουργία των ασθενών ελέγχθηκε με τις παρακάτω δοκιμασίες : Mattis Dementia Rating Scale (DRS), Test of Non Verbal Intelligence (TONI-2), Wisconcin Card Sorting Test (WCST), Frontal Assessment Battery (FAB), δοκιμασία μνήμης εργασίας, δοκιμασία λεκτικής ευφράδειας (Word Fluency) και δοκιμασία οπτικονοητικής ιχνηλάτισης (Trail Making Test A & B). Ο γενετικός έλεγχος έδωσε τα παρακάτω αποτελέσματα: Α) Οι συχνότητες των τριών γονότυπων της COMT στους παρκινσονικούς ασθενείς ήταν: υψηλής δραστικότητας COMT (Η/Η) 45.7%, μέσης δραστικότητας (H/L) 37.2% και χαμηλής δραστικότητας COMT (L/L) 17.05%. Στα φυσιολογικά άτομα οι τρείς γονότυποι είχαν τις εξής συχνότητες: υψηλής δραστικότητας COMT (Η/Η) 31.7%, μέσης δραστικότητας (H/L) 39.7% και χαμηλής δραστικότητας COMT (L/L) 28.6%. Η διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων ήταν στατιστικά σημαντική (p=0.030). Β) Οι συχνότητες των γονοτύπων της ΜΑΟ-Β στους ασθενείς ήταν: Α/Α 34.88%, Α/G 22.48%. G/G 42.64%. Στους φυσιολογικούς μάρτυρες οι ίδιοι γονότυποι είχαν συχνότητα Α/Α 7.7%, Α/G 54.8%, G/G 37.5%. Η διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων ήταν στατιστικά σημαντική (p=0.000). Στη διερεύνηση της σχέσης μεταξύ γενικής νοητικής λειτουργίας (DRS και TONI-2) και των τριών γονοτύπων της COMT βρήκαμε μία διαφοροποίηση σε μία υποκλίμακα του DRS, την υποκλίμακα της κατασκευαστικής ικανότητας. Όλες οι άλλες συγκρίσεις δεν ήταν στατιστικά σημαντικές. Στις συσχετίσεις μεταξύ των τριών πολυμορφισμών της COMT και των ειδικών δοκιμασιών ελέγχου της μετωπιαίας λειτουργίας βρέθηκε μία διαφοροποίηση με την κλίμακα ικανότητα αναστολής στο FAB και με το σύνολο των σωστών απαντήσεων στο WCST. Δεν βρέθηκε καμιά συσχέτιση μεταξύ των τριών γονοτύπων της ΜΑΟ-Β και των κλινικών παραμέτρων της νόσου, της νοητικής ικανότητας και της μετωπιαίας λειτουργίας. Τέλος, η αναζήτηση σχέσης μεταξύ γνωστικής λειτουργίας και γονοτυπικής διαφοροποίησης ως προς τα γονίδια της COMT και της MAO-B αθροιστικά δεν έδωσε καμιά συσχέτιση. Συμπερασματικά η μελέτη μας έδειξε μία διαφορά στη συχνότητα εμφάνισης των γονοτύπων της COMT και της ΜΑΟ-Β στους παρκινσονικούς ασθενείς σε σχέση με τους μάρτυρες. Η γενική γνωστική ικανότητα και η μετωπιαία λειτουργία είχαν μία μικρή μόνο συσχέτιση με τους γονότυπους της COMT και της ΜΑΟ-Β γεγονός που υποδηλώνει ότι η γνωστική λειτουργία στη νόσο του Πάρκινσον δεν μπορεί να εξαρτάται άμεσα από αυτούς τους γενετικούς παράγοντες.

Download Full-text

Schlafqualität und deren Beziehung zu attentional-exekutiven Funktionsleistungen bei unipolar depressiven Patienten

Zeitschrift für Neuropsychologie ◽

10.1024/1016-264x/a000190 ◽

2016 ◽

Vol 27 (4) ◽

pp. 231-243 ◽

Cited By ~ 1

Author(s):

Bernd Kundermann ◽

Stanislava Fockenberg ◽

Nicole Cabanel ◽

Matthias J. Müller

Keyword(s):

Sleep Quality ◽

Trail Making Test ◽

Trail Making

Zusammenfassung. Die Beziehung zwischen kognitiven Defiziten und Schlafstörungen depressiver Patienten wurde bisher wenig untersucht. Stationär behandelte depressive Patienten beantworteten Fragebögen zur Depressivität und Schlafqualität (Pittsburgh Sleep Quality Inventory, PSQI), gefolgt von neuropsychologischen Untersuchungen zu attentional-exekutiven Funktionsleistungen (Trail Making Test: TMT-A, TMT-B) an Tag 1 (abends) und Tag 2 (morgens). Patienten mit schweren Schlafstörungen (PSQI > 10, n = 8) erbrachten gegenüber Patienten mit maximal moderat ausgeprägten Schlafstörungen (PSQI ≤ 10, n = 8) signifikant geringere Leistungen im Rahmen des TMT-A und TMT-B. Signifikante positive Korrelationen zwischen dem Globalwert des PSQI und der TMT-B-Bearbeitungszeit blieben auch unter statistischer Berücksichtigung von Kovariaten erhalten. Diese Ergebnisse unterstreichen die enge Beziehung zwischen kognitiven Dysfunktionen und Schlafstörungen bei depressiven Patienten. Mögliche therapeutische Implikationen werden diskutiert.

Download Full-text

Die Standardabweichung der Reaktionszeiten als ein Maß für negative Antwortverzerrungen

Zeitschrift für Neuropsychologie ◽

10.1024/1016-264x/a000123 ◽

2014 ◽

Vol 25 (2) ◽

pp. 89-97 ◽

Cited By ~ 3

Author(s):

Sebastian Bodenburg

Keyword(s):

Trail Making Test ◽

Memory Tests ◽

Wechsler Memory Scale ◽

Word Memory ◽

Trail Making ◽

Negative Antwortverzerrungen

Negative Antwortverzerrungen werden quantitativ mit expliziten Beschwerdenvalidierungstests oder mit eingebetteten Parametern untersucht. Es wird die Kriteriumsvalidität der Standardabweichung von Reaktionszeiten als eingebetteter Parameter zur Untersuchung negativer Antwortverzerrungen überprüft. In die Studie wurden 26 Frauen und 65 Männer mit Schädelhirnverletzungen einbezogen. Abhängige Variable war die Standardabweichung der Reaktionszeiten (Untertest Alertness, Testbatterie zur Aufmerksamkeitsprüfung). Prädiktorvariablen in der multivariaten Kovarianzanalyse waren das Alter der Probanden und folgende Testrohwerte: Trail Making Test (Formen A und B), Parameter GSI der Symptomcheckliste, Untertest Zahlennachsprechen vorwärts aus der Wechsler Memory Scale, Strukturierter Fragebogen Simulierter Symptome, der mittlere Wert der in Prozentzahlen ausgedrückten richtigen Antworten der Parameter IR, DR und CNS des Word Memory Tests (WMT), das Geschlecht der Probanden sowie die dichotomisierte Gruppierung von Patienten mit oder ohne klinisch fassbaren Auffälligkeiten der Aufmerksamkeit. Von den Prädiktorvariablen stellte sich allein der mittlere Wert der in Prozent ausgedrückten richtigen Antworten des WMT als signifikant heraus. Probanden mit einer geringen Anzahl richtiger Antworten im WMT zeigten größere Standardabweichungen. Alle weiteren einbezogenen Prädiktoren – insbesondere beide Aufmerksamkeitsparameter – hatten in Bezug auf die Standardabweichungen keinen signifikanten Einfluss.

Download Full-text

Querschnittsuntersuchung von Bewohnern einer stationären Eingliederungsmaßnahme mit der Diagnose einer Psychose aus dem schizophrenen Formenkreis

Zeitschrift für Kinder- und Jugendpsychiatrie und Psychotherapie ◽

10.1024/1422-4917/a000581 ◽

2018 ◽

Vol 46 (6) ◽

pp. 505-515

Author(s):

Micha Werner ◽

Maike Hofsaess ◽

Anina Burgbacher ◽

Katarina Müller ◽

Matthias Martin ◽

...

Keyword(s):

Trail Making Test ◽

Kognitive Leistungsfähigkeit ◽

Adult Intelligence ◽

Intelligence Score ◽

Trail Making ◽

Wechsler Adult Intelligence

Zusammenfassung. Fragestellung: Das Ziel der vorliegenden Untersuchung ist es, das neuropsychologische Funktionsniveau, die Behandlungszufriedenheit und die Medikation bei Kindern und Jugendlichen zu evaluieren, die an einer Psychose aus dem schizophrenen Formenkreis erkrankt sind und zum Zeitpunkt der Untersuchung an einer stationären Eingliederungsmaßnahme in dem Kinder- und Jugendwohnheim Leppermühle teilnahmen. Zusätzlich sollen bekannte Prädiktoren auf ihren Einfluss auf verschiedene Verlaufsvariablen hin untersucht werden. Methodik: Es konnten 42 Patienten (37.2 %) der insgesamt 113 Bewohner des Kinder- und Jugendwohnheims mit einer entsprechenden Diagnose untersucht werden. Ergebnisse: Die Patienten waren bei Erkrankungsbeginn durchschnittlich 14.5 Jahre alt und zum Zeitpunkt der Untersuchung waren sie im Mittel 20.0 Jahre alt. Für den Gesamtintelligenzquotient lag der Wert bei 87.0 Punkten, für den Trail Making Test Teil A (TMT-A) bei 73.1 Punkten und für den Trail Making Test Teil B (TMT-B) bei 75.6 Punkten. Die Behandlungszufriedenheit lag in allen Skalen und Subskalen des Fragebogens zur Beurteilung der Behandlung (FBB) bei 2.50 bis 3.50 Punkten, was einer guten Bewertung entspricht. Die Medikation entsprach nicht in allen Punkten den Leitlinien. Als Prädiktoren für das neuropsychologische Funktionsniveau konnte nur die prämorbide kognitive Leistungsfähigkeit bestätigt werden. Schlussfolgerungen: Die gefundenen Ergebnisse im Wechsler Adult Intelligence Score IV (WAIS-IV) und im TMT-A/B sprechen für eine deutliche Beeinträchtigung der Patienten im neuropsychologischen Funktionsniveau und decken sich überwiegend mit den Werten bisher durchgeführter Studien.

Download Full-text