Od chrześcijańskiego racjonalizmu do racjonalistycznego ateizmu - francuska myśl oświeceniowa.

CEL NAUKOWY: Artykuł ma na celu wykazanie, że antychrześcijańskie treści, obecne we francuskiej filozofii podziemnej XVIII wieku (philosophie clandestins), libertynów erudycyjnych związanych z środowiskiem akademii: Académie des Sciences, Académie française, a zwłaszcza Académie des Inscriptions et Belles Lettres (tzw. Małej Akademii), miały wpływ na formowanie się idei laickości zaproponowanej przez ideowych ojców rewolucji 1789 roku dla Francji ery porewolucyjnej. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Głównym analizowanym problemem badawczym jest podejście do zagadnienia religii i wiary w ideach podziemnych filozofów, niekojarzonych z refleksją polityczną, związanych bowiem ze światem literackim epoki, zapisanych na kartach manuscrits philosophiques clandestins. Zastosowano metody badawcze właściwe dla nauk społecznych i humanistycznych, w tym analizę krytyczną, badania porównawcze i metodologię teorii literatury. PROCES WYWODU: Na podstawie treści tajnych manuskryptów, w szczególności: N. Fréreta, J.L. de Burigny’ego i Du Marsais, zaprezentowano ślady przejścia z chrześcijańskiego racjonalizmu – idei wiodącej okresu absolutyzmu oświeconego we Francji – w koncepcję racjonalistycznego ateizmu, który stał się wyróżnikiem francuskiego oświecenia i ery porewolucyjnej. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Filozofia potajemna przyczyniła się do skruszenia Ancien régime’u. Libertyni erudycyjni wywodzący się ze świata literatury, niekojarzeni z refleksją polityczną ani prawną, zakwestionowali istnienie boga, traktując religie jako systemy etyczne służące kontroli społecznych postaw. Idee niegroźne, jako obserwacja naukowo-badawcza, przełożone do sfery ustrojowo-politycznej ukonstytuowały rdzeń ideowy wyniesiony przez encyklopedystów na sztandary rewolucji 1789 roku, które następnie zapisano w doktrynie laickości epoki porewolucyjnej Francji republikańskiej. WNIOSKI, INNOWACJE I REKOMENDACJE: Badania ostatnich dziesięcioleci dowiodły, że istniała zależność pomiędzy osiemnastowiecznymi akademikami a rozkwitem heterodoksyjnej i antyreligijnej, libertyńskiej myśli, krążącej w podziemnym obiegu za pośrednictwem manuskryptów filozoficznych. Zjawisko to równoległe do oficjalnej, publicznej działalności badawczej akademików z różnych dziedzin, w tym literatury czy nauk ścisłych, stało się ważnym elementem samookreślenia się epoki, zwłaszcza we Francji i tego, co tam zdarzyło się w odniesieniu do procesów sekularyzacji po 1789 roku.

Book review of: "Western Tchoukoutou", by Florent Couao-Zotti (Benin)

A new star has opened in the sky of authors from Francophone Africa. So far, he is hardly known outside of the language area of the Francophonie. His name is Florent Couao-Zotti and he comes from Benin, West Africa. Couao-Zotti develops in 18 episodes, one crazier than the other, literally a fabulous story. The Académie française awarded him the prestigious 'Prix Roland De Jouvenel ' for his novel 'Western Tchoukoutou' published by Gallimard in 2018. It would be in the English reader’s best interest that the novel will soon find a publisher who translates the book into English, not least so that the readers of neighboring Anglophone Africa can enjoy this marvelous taste of new African literature.

THE REPOSSESSION OF A COMPLEX LANGUAGE: THE CASE OF THE FRENCH LANGUAGE IN CAMEROON

This article sets out to study the evolution of the French language in Cameroon from the period of colonisation to the present. The article focuses in particular on the use of the language during the colonial period and its imposition on Cameroonians through the French policy of assimilation. Contrary to the British policy of indirect rule, France considered its colonies as oversea territories (la France outre-mer) whichss had to speak and write the French language in a manner as prescribed by the Académie Française. Our investigation looks at the evolution of the language after independence and the different varieties that developed from mainstream French: these include Cameroon popular French (CPF) or the social variety, and a hybrid variety (camfranglais) used mostly by the younger generation of Cameroonians. We aim at evaluating the influence of the latter variety, in order to analyse the radical transformation process that the French language is experiencing in French Africa in general and in Cameroon in particular. The article aims at validating our hypothesis that the French language as used in Cameroon is a repossession of a very complex language.

Vocabulario de las Filosofías Occidentales. Diccionario de los intraducibles, Barbara Cassin

El Vocabulario de las Filosofías Occidentales. Diccionario de los intraducibles, publicado recientemente por la editorial Siglo xxi de México, es una traducción al español y adaptación al contexto hispanoamericano del ya célebre Vocabulaire des Philosophies Européens. Dictionnaire des intraduisibles (vep), dirigido por Barbara Cassin y publicado por la editorial Du Seuil/ Le Robert en 2004. La autora conceptual, directora de investigación del Centro Nacional para la Investigación Científica de Francia (cnrs) y elegida en mayo de 2018 como miembro de número de la Académie Française (la novena mujer en toda la historia de la institución), ha confesado en diversas oportunidades que tomó como modelo el objetivo pluralista y comparatista del Vocabulario de las instituciones indoeuropeas de Émile Benveniste, en un gesto filosófico y político a la vez.

Richelieu and Writers

The first part of this chapter deals with the founding of the Académie française. It argues against the traditional image of this institution as Richelieu’s creation and as the embodiment of “cultural absolutism,” instead strenuously asserting that it was more a matter of a movement already afoot among a generation of writers, which Richelieu then co-opted. The second part of the chapter presents a “gallery” of writers and their relationship with Richelieu: some were intimates, some served him with their erudition, some offered him panegyric texts, some served his interests while challenging orthodox thinking, some resisted his vehement efforts to secure their services. In almost every case, these writers and intellectuals brought their own perspectives and interests to the position, suggesting that in some respects, they were using the cardinal as much as he was using them.

A co-construção da imagem de Michel Butor: argumentação em entrevistas literárias

O ethos e a argumentação são de grande contribuição para o estudo das entrevistas literárias (Yanoshevsky, 2014, 2011). Propõe-se neste artigo analisar duas entrevistas do escritor francês Michel Butor (1926-2016), tendo sido a primeira realizada no momento de comemoração dos cinquenta anos da obra de Proust, em dezembro de 1963, e a segunda, cinquenta anos depois, em celebração ao recebimento do Grande Prêmio da Académie Française pelo conjunto da obra de Butor (agosto de 2013). Com o objetivo de melhor compreender a co‑construção da imagem do escritor nessas entrevistas literárias, ocorridas em dois momentos distintos de sua carreira, o artigo evidenciará, ao longo da análise, as contribuições dos entrevistadores, em especial durante a segunda entrevista, na co-construção das imagens do escritor, bem como a forma como a obra de Proust adquire, na narrativa de vida de Butor, um sentido mais amplo e, portanto, mais poético.