W artykule przedstawiono zarys
procesu odbudowy katedry wrocławskiej po
II wojnie światowej na tle ówczesnych problemów technicznych oraz praktyki i doktryny
konserwatorskiej związanej z odbudową obiektów monumentalnych wzniesionych w miastach europejskich, a zniszczonych w znacznym stopniu, czyli ok. 70 procentach tkanki
zabytkowej.
Zakres dat obejmuje dwa okresy odbudowy
katedry: pierwszy, prowadzony przez Marcina
Bukowskiego, oraz drugi, związany z konserwacją formy zewnętrznej budowli. Prace były
wówczas koordynowane przez prof. Edmunda
Małachowicza i trwały blisko 40 lat, nadając
budowli obecny kształt. Celem niniejszej pracy
jest analiza podejścia konserwatorskiego do
zagadnień restytucji budowli obiektu obydwu
architektów. Została przeprowadzona na podstawie badań literaturowych, analizy autorskich
projektów, materiałów ikonograficznych oraz
badań in situ tkanki obiektu. W 2022 r. przypadnie 70. rocznica rekonsekracji katedry po odbudowie, jednak proces rewaloryzacji obiektu, głównie jego wnętrza, trwa
nadal. W ostatnich latach w architekturze są
widoczne działania prowadzące do odbudowy
i restytucji obiektów historycznych, uwzględniające w różnym stopniu wartość autentyzmu
ich substancji zabytkowej – wartość omawianą
w podstawowych dokumentach doktrynalnych, m.in.: w Karcie Ateńskiej z 1931 r., Karcie
Weneckiej z 1964 r. oraz Dokumencie z Nara
o autentyzmie z roku 1994. Fakt ten skłania do
refleksji: czy dziś wartość autentyzmu traktowana w konserwatorstwie jako priorytet nadal
stanowi główną wytyczną do prac na obiektach
zabytkowych, czy jednak przez lata postulat ten
traci na aktualności?