Komerčka, penzijko

Článek přibližuje vybrané případy dvou důležitých procesů v oblasti slovní zásoby současné češtiny, a sice univerbizace a abreviace. Uvádí se příčina jejich vzniku a komentuje se jejich podstata, druhy, formální prostředky stejně jako vybrané frekventované případy jejich uplatnění v lexiku každodenní komunikace.

Zdárně zvládnutý domácí úkol z Bohumila Hrabala. Případ knihy »Mercedes-Benz. Z dopisů Hrabalovi« Pawła Huelleho

Román Pawła Huelleho Mercedes-Benz. Z listów do Hrabala z roku 2001 je příkladem přímého odkazu na díla Bohumila Hrabala v polské literatuře. Mercedes-Benz je poctou českému spisovateli a Huelle to otevřeně přiznává. Hlavní motiv románu vychází z Hrabalovy povídky Večerní kurs. Nejzajímavější stránkou románu však není obsah. Článek popisuje vnímání Mercedes-Benz v Polsku a uvádí, že si polští recenzenti všimli pouze povrchních odkazů; tato skutečnost byla důvodem pro kritiku a nepochopení. Žádná recenze nezmiňuje souvislost s románem Obsluhoval jsem anglického krále, která je patrná ve výstavbě díla, v rovinách vyprávění a v antimimetickém charakteru výpovědí. Existuje pouze jeden recenzent, který poukazuje na pastiš a dobře popisuje literární postupy, díky nimž Paweł Huelle dosáhl efektu poetiky Bohumila Hrabala. Článek zohledňuje rozdíly mezi českou a polskou literární tradicí, kde typy ústního vyprávění (zejména žánr vtažených příběhů: gawęda a hospodská historka) fungují různými způsoby. Neúplné porozumění románu Mercedes-Benz je způsobeno několika faktory, které jsou popsány v článku.

From Searching for Cultural Integrity to Symbolism of Temple Building and the Organic Picture of Reality

The article is focused mainly on aesthetic-philosophical constants of the work of art of Julius Zeyer. The author of the article tries to point out that Zeyer´s conception of art is tightly connected with artistic conceptions of the rising literary symbolistic generation: His aesthetic-philosophical system contains strong protest against rationalism, realism and naturalism in contemporary literature and underlines the way to subconscious roots of human existence; it turns away from rational understanding of the world and the mystical intuition of inner and organic life in modern literature. In the article the motifs of temple building and motifs of creating the organic picture of the world in Zeyer´s work of art are analysed. The article also contains main references to Zeyer´s work of art published by reputable names of the Czech and European literary criticism.

Wolności literatury? Wartościowanie wolności w debacie o literaturze zaangażowanej w Czechach na początku drugiej dekady XX w.

W debacie, która przebiegła w czeskich czasopismach literackich w latach 2012– –2013 na temat znaczenia zaangażowania w literaturze (szczególnie poezji) jej uczestnicy wielokrotnie posługiwali się kategorią wolności. Na przykładzie tej deba- ty artykuł pokazuje, jak w dyskursie publicznym, także intelektualnym, pojęcie wol- ności służy obronie pozycji indywidualistycznych przeciw domniemanemu zagrożeniu wspólnotowością rozumianą jako forma zniewolenia twórcy jako jednostki. W poszukiwaniu potencjalnego remedium na spolaryzowanie pojęć zwraca się ku roli odbiorcy w procesie lektury.

Terminologia lingwistyki korpusowej w języku czeskim, polskim i słowackim – wybrane problemy

Źródłem terminologii językoznawstwa korpusowego w językach zachodniosłowiańskich jest niewątpliwie język angielski. W każdym z omawianych tu języków mamy do czynienia zarówno z procesem pozyskiwania zapożyczeń oznaczających terminy używane w językoznawstwie korpusowym, jak i próbami tworzenia terminologii opartej na słownictwie rodzimym. Znaczenie terminów jest albo zgodne z pierwotnym znaczeniem, albo zmodyfikowane. W niektórych przypadkach istnieje rozbieżność znaczeń nie tylko na poziomie międzyjęzykowym, ale także w obrębie jednego języka. Wyjaśnienie tego zjawiska nie jest związane z naturą językoznawstwa korpusowego, ale ze specyfiką terminologii.

Authentic Literature in Textbooks of Czech as a Foreign Language

Usage of the literary style is an important part of teaching and learning Czech as a native or foreign language. The literary style, or more exactly, the style of literature, drama and poetry, is an important way of that representing the culture at the basis of the taught language. In this paper, we provide a short outline of the problem of authenticity in textbooks of Czech as a foreign language. The aim of this article is to present some of the aspects of using authentic literary texts in modern communicative textbooks. The study is based on analysis of the textual content of contemporary teaching materials.