Edukacyjna presja norm. Krytyczne uwagi na marginesie pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

W artykule podejmuję problematykę uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, których funkcjonowanie w publicznych placówkach edukacyjnych (przedszkolach, szkołach i innych kształcących instytucjach) regulowane jest podpisanymi przez Polskę dokumentami międzynarodowymi i rozporządzeniami Ministra Edukacji Narodowej. Problem kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami dotyczy zarówno formalnej i organizacyjnej strony działań pomocowych i zajęć specjalistycznych, jak i krytycznego namysłu nad podporządkowaniem ich z jednej strony oczekiwaniom instytucjonalnej szkoły, a z drugiej – wyodrębnianiem ich odmiennej indywidualności. Ambiwalencja funkcjonowania opisanej grupy uczniów polega na korzystaniu z pewnych przywilejów, orzeczeń i opinii, a jednocześnie napiętnowaniu niespełnianiem norm i oczekiwań formułowanych w obszarze instytucji.

Hiszpańska polityka edukacyjna wobec Katalonii w czasie dyktatury Francisco Franco – próba analizy z perspektywy teorii polityki Ernesto Laclau

W prezentowanym tekście zostanie przedstawiona problematyka hiszpańskiej (kastylijskiej) polityki edukacyjnej wobec Katalonii w czasie dyktatury Francisco Franco. Dyktaturę rozumiem jako narzucanie określonych znaczeń oraz wykluczenie, za pośrednictwem których konstruowana jest tożsamość katalońska. Analizy polityki edukacyjnej wobec Katalonii dokonuję z perspektywy teorii Ernesto Laclau, a relacje między Hiszpanią a Katalonią traktuję jako nieustanną grę partykularne/uniwersalne i walkę o hegemonię. W czasie swojej dyktatury Franco narzucał Katalonii kastylijską partykularność, odrzucając wszelkie elementy katalońskości jako zagrożenie dla jedności narodu. Dyktatura Franco, poprzez opisywaną w tekście politykę szkolną, z jednej strony uniemożliwiała wytworzenie się tożsamości katalońskiej, a z drugiej strony była warunkiem jej istnienia. Tym samym tożsamość kastylijska mogła istnieć dzięki tożsamości katalońskiej i odwrotnie. Ucisk i wykluczanie Katalończyków miały szczególne znaczenie dla emancypacji i procesów, jakie miały miejsce po 1975 roku.

Prawa osób z niepełnosprawnością intelektualną w świetle europejskiego i polskiego ustawodawstwa

Z wstępnych wyników Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 roku w zakresie populacji osób niepełnosprawnych wynika, że liczba osób kwalifikujących się do zaliczenia ich do owej zbiorowości wynosiła 4 697 500, co stanowiło 12,2% ludności kraju. Celem artykułu jest analiza oraz omówienie głównych założeń zawartych w wybranych artykułach polskiego oraz europejskiego prawodawstwa ze szczególnym zwróceniem uwagi na kwestie, które bezpośrednio dotyczą osób z niepełnosprawnością oraz osób z zaburzeniami psychicznymi.

Style komunikacyjne podmiotów edukacji w perspektywie gender. Krytyczna analiza dyskursu

Komunikowanie się jest procesem społecznym nieodłącznie związanym z procesem nauczania i uczenia się uczennic oraz uczniów. Style komunikacyjne nauczycielek oraz nauczycieli ujawniają androcentryzm w postaci genderowych nierówności wpisanych w logikę funkcjonowania pola społecznego, jakim jest klasa szkolna. W niniejszym artykule prezentuję style komunikacyjne urzeczywistniane przez nauczycielki i nauczycieli w interakcjach werbalnych z uczennicami oraz uczniami. Interakcje komunikacyjne są zhierarchizowane genderowo, co oznacza, że dziewczęta umiejscowione są w innych punktach badanego pola niż chłopcy. Wiąże się to z faktem, że w dyskursywnej przestrzeni klasy szkolnej tworzona jest spolaryzowana genderowo wiedza. Spleciona jest ona z nauczycielską władzą przy współudziale mocy „tradycyjnego” illusio, stanowiącego uprawomocnienie dla stosowanych stylów komunikacyjnych. Sposób użycia języka przez nauczycielki i nauczycieli odkrywa fenomen braku językowej wrażliwości etyczno-estetycznej oraz jakość relacji nauczycielsko-uczniowskich przyczyniających się do braku porozumieniapomiędzy podmiotami edukacji.

Zoo jako projekt socjalizacyjny

W statusie epistemologicznym ogrodów zoologicznych można zobaczyć realizację procesu wiedzy-władzy wspierającego coś więcej niż przestarzały kartezjański model nauki. Wycieczka do zoo to historyczna podróż do źródła paradygmatu poznania i pytania o sposób i znaczenie, jakie nadawane jest reprezentacji zwierząt. Zobaczyć zwierzęta w klatkach to jedna z pierwszych lekcji na temat tego, czym ma być wiedzące spojrzenie. Zdobycie doświadczenia poprzez obserwację prowadzi do przyjęcia oczywistości homogenizacji treści poznania ze środowiska naturalnego. Zwierzęta są przekształcane w obiekty poznania poprzez przekształcenie subiektywności ich doświadczenia w obiektywność laboratorium. Jako treści poznania są one poddawane ekspozycji w zamkniętym systemie klatka – wybieg – akwarium, które stanowią reprezentacje laboratoryzacji natury. Podobnie jak panoptykon tradycja istnienia ogrodów zoologicznych i ukształtowanego wokół nich dyskursu naucza, że wytwarzanie obiektywności = normatywności to proces konstruowania warunków ludzkiego spojrzenia jako relacji wiedzy-władzy.

Towarzystwo naukowe w czasach trudnych. Esej na 35-lecie Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego

Strukturę eseju tworzy pytanie o realizację statutowych celów działania PTP, analogicznych wobec celów innych towarzystw naukowych. Dotyczą one uprawiania i popierania badań naukowych przez udział członków w rozwoju odpowiednich dyscyplin oraz propagowania uzyskiwanych wyników i społecznego popularyzowania osiągnięć poznawczych. Przegląd wybranych elementów 35 lat działalności Towarzystwa daje podstawę do konstatacji, że uzyskano sukcesy w zakresie badań naukowych i publikacji, natomiast niewystarczająco realizowano cel społecznego obiegu myśli pedagogicznej sprzyjającej zmianie edukacji pojmowanej jako ruch i dzieło społeczne. Perspektywy rozwoju Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego dostrzega autorka w uprawianiu „alfabetyzacji edukacyjnej”.

Theory and the Way We Relate to the World. On Educational Dimension of Insight

This paper investigates the educational dimention of theory, that is, the way theory forms or catalyzes human’s relation with the world. This is analysed through the examples of three theoretical standpoints: technology, critique and philosophy of responsibility. The first two have played their major part in contemporary thought, while the third one seems to play a crucial role in currently emerging theories of education. However the exercise presented in this paper does not aim at apprising one of these standpoints over the others. Rather it indicates the educational work of theory beyond its application and function.

Potencjał gier wideo: o nadawaniu znaczeń, dyskusji, inkulturacji i rozwoju literackim młodych graczy

Poznawanie, nazywanie, odczytywanie i nadawanie znaczeń to jedne z najistotniejszych aktywności dziecka. Dziecięce poznawanie świata, eksperymentowanie stają się kluczem do życia społecznego oraz rozwoju jednostki. Poznawanie świata prowadzi także do inkulturacji, dostrzegania złożoności rzeczywistości, umiejętności dostrzegania i analizy tego, co nas otacza. Początkowo doświadczanie jest proste, niekiedy powierzchniowe, lecz wraz z rozwojem dziecko jest w stanie dokonywać nowych eksperymentów poznawczych oraz uczyć się. Oczywiste jest, że istnieje wiele sposobów wspierania rozwoju – współdziałanie z innymi, działania artystyczne, zabawa etc. Wspierać potrafią także różne teksty kultury: animacje, muzyka, literatura dziecięca i młodzieżowa. Jednak rzadko wspomina się o grach wideo w kontekście wspierania dziecięcego poznawania świata. Celem tekstu jest ukazanie możliwego wsparcia rozwoju dziecka ze strony gier wideo – za przykład posłuży gra Elegy for a Dead World(której rozgrywka posiada wiele wspólnych cech z metodą swobodnego tekstu Celestyna Freineta) studia Dejobaan Games, jak i inne teksty kultury.