scholarly journals Hiszpańska polityka edukacyjna wobec Katalonii w czasie dyktatury Francisco Franco – próba analizy z perspektywy teorii polityki Ernesto Laclau

Ars Educandi ◽  
2017 ◽  
pp. 127-137
Author(s):  
Przemysław Szczygieł

W prezentowanym tekście zostanie przedstawiona problematyka hiszpańskiej (kastylijskiej) polityki edukacyjnej wobec Katalonii w czasie dyktatury Francisco Franco. Dyktaturę rozumiem jako narzucanie określonych znaczeń oraz wykluczenie, za pośrednictwem których konstruowana jest tożsamość katalońska. Analizy polityki edukacyjnej wobec Katalonii dokonuję z perspektywy teorii Ernesto Laclau, a relacje między Hiszpanią a Katalonią traktuję jako nieustanną grę partykularne/uniwersalne i walkę o hegemonię. W czasie swojej dyktatury Franco narzucał Katalonii kastylijską partykularność, odrzucając wszelkie elementy katalońskości jako zagrożenie dla jedności narodu. Dyktatura Franco, poprzez opisywaną w tekście politykę szkolną, z jednej strony uniemożliwiała wytworzenie się tożsamości katalońskiej, a z drugiej strony była warunkiem jej istnienia. Tym samym tożsamość kastylijska mogła istnieć dzięki tożsamości katalońskiej i odwrotnie. Ucisk i wykluczanie Katalończyków miały szczególne znaczenie dla emancypacji i procesów, jakie miały miejsce po 1975 roku.

2021 ◽  
Vol 40 ◽  
Author(s):  
Daniel de Mendonça ◽  
Erica Simone Almeida Resende
Keyword(s):  

RESUMO Este texto tem por objetivo refletir teoricamente sobre o populismo de esquerda e a forma como este tipo específico de construção política pode nos auxiliar a pensar sobre a radicalização da democracia. Nossa ideia é a de que o populismo de esquerda, ao contrário do de direita, é democrático, uma vez que ele está estruturalmente associado a discursos inclusivos e/ou emancipatórios, enquanto o de direita legitima toda a sorte de discursos de exclusão. Para a consecução do objetivo enunciado, o texto está dividido em três seções principais. Na primeira seção, discutiremos criticamente três importantes contribuições para a compreensão do populismo, notadamente as análises de Cas Mudde, em colaboração com Cristóbal Kaltwasser, Margaret Canovan e Ernesto Laclau. Ao final da seção, apresentaremos a nossa definição mínima para o fenômeno populista, a qual resumidamente pode ser enunciada como uma construção política e antagônica de um povo contra os seus inimigos. Na segunda parte, primeiramente, apresentaremos a distinção crucial para o estudo dos dois tipos principais de populismo: o de direita e o de esquerda. Posteriomente focaremos nossos esforços na análise do populismo de esquerda. Para tanto, apresentaremos a “vontade dos iguais”, categoria teórica que entendemos útil à compreensão de experiências populistas inclusivas. Na última seção, discutiremos brevemente as consequências teórico-metodológicas e principalmente éticas da distinção entre ambos os populismos.


2021 ◽  
Vol 8 (1) ◽  
pp. 73-80
Author(s):  
José Luis Valhondo-Crego
Keyword(s):  

A finales del siglo XIX, la prensa satírica española adoptó una serie de estrategias retóricas que concedían al “pueblo” un lugar singular en la representación de la sociedad. Como ha destaca-do Martínez Gallego, el semanario satírico El Motín es un ejemplo de razón populista en el sentido que podría darle Ernesto Laclau. A través del análisis de contenido de varias viñetas, examinamos el lugar que las caricaturas de El Motín reservaron al significante vacío del pueblo.  La caricatura permitía reducir el mundo de la alta política a una escala manejable para una clase popular que en muchos casos era analfabeta.


2021 ◽  
Vol 34 (1) ◽  
pp. 65-86
Author(s):  
Gloria Román Ruiz

The early 1960s in Spain saw the beginnings of a cycle of protest against the dictatorship of Francisco Franco that would end by rendering its continuity unviable after the dictator’s death in 1975. The process of building democracy was undertaken bidirectionally, both from ‘above’ and from ‘below’, and it involved multiple actors. This article pays special attention to those ‘democratizing agents’ in civil society who acted in the cultural and educational spheres, as teachers, students, protest singers or members of the cultural centres and neighbourhood associations that emerged at that time, especially in rural Andalusia. It argues that through day-to-day micro-conflicts and micro-mobilizations, those actors acquired and transmitted civic–democratic guidelines and values.


2009 ◽  
Vol 29 (57) ◽  
pp. 117-143 ◽  
Author(s):  
Maria Helena Rolim Capelato
Keyword(s):  

O regime franquista, sobretudo nas primeiras décadas, exerceu amplo controle sobre a educação, que ficou sob a responsabilidade dos nacionalistas católicos. Produziram-se inúmeros livros escolares infantis orientados por forte sentido patriótico e religioso. Os autores tinham como objetivo moldar as consciências mirins com base nos pressupostos básicos da mentalidade que dava sustentação ao regime: autoridade, hierarquia, ordem, obediência, temor e devoção a Deus e ao Chefe Francisco Franco. Este texto analisa o conteúdo dos livros destinados ao ensino primário, mostrando como eles foram instrumentos importantes de doutrinação infantil, marcada pela intolerância. O conteúdo e as imagens neles presentes contribuíram para construir uma identidade nacional excludente, a qual estimulava o heroísmo, o martírio, o sacrifício infantil e o ódio aos inimigos da religião e da "Madre España".


Sociologias ◽  
2016 ◽  
Vol 18 (41) ◽  
pp. 164-194 ◽  
Author(s):  
Daniel de Mendonça ◽  
Bianca de Freitas Linhares ◽  
Sebastián Barros

Neste artigo, refletimos teoricamente sobre o pós-fundacionalismo, corrente filosófica que influenciou o surgimento do pós-estruturalismo francês na segunda metade do século XX. De uma forma mais específica, nosso objetivo é discutir as implicações ontológicas, teóricas e epistemológicas da abordagem pós-fundacional para pesquisas em ciências sociais. Para tanto, cumprimos o seguinte percurso. Primeiramente, discorremos sobre o que chamamos de o Zeitgeist pós-fundacionalista, em especial a ênfase na diferença ontológica e no fundamento como Abgrund oriundos da obra de Martin Heidegger. A seguir, apresentamos a influência heideggeriana na reflexão filosófica pós-estruturalista de Jacques Derrida. Na sequência, discutimos a incorporação e a aplicação da ontologia heideggeriana na obra de Ernesto Laclau, principalmente a partir da discussão das noções de hegemonia e de populismo. Ao final, apresentamos nossas considerações acerca da importância do pós-fundacionalismo para pesquisas na área das ciências sociais.


2012 ◽  
Vol 70 (2) ◽  
pp. 119-131 ◽  
Author(s):  
Markus Leibenath ◽  
Antje Otto
Keyword(s):  

Zusammenfassung Es gibt zahlreiche Landschafts- oder Kulturlandschaftsbegriffe, was mitunter irritierend sein kann. In diesem Beitrag wird kein „neuer“ Landschaftsbegriff propagiert. Stattdessen untersuchen wir, wie „Landschaft“ oder „Kulturlandschaft“ in politischen Diskursen mit Bedeutung aufgeladen werden. Ziel ist es, einen Ansatz zur Analyse der diskursiven Konstituierung von Kulturlandschaft und Methoden zu dessen Umsetzung vorzustellen. Dabei stützen wir uns auf die poststrukturalistische Diskurstheorie von Ernesto Laclau. Als Beispiele werden eine bundesweite Erhebung zu den thematischen Bezügen ortsbezogener Kulturlandschaftsdiskurse und eine vertiefende Untersuchung von Landschaftskonzepten und Argumentationsmustern in politischen Diskursen über die Nutzung der Windenergie in Deutschland vorgestellt. In den Windenergiediskursen werden allgemein bekannte Landschaftskonzepte reproduziert: „Landschaft als schönes, wertvolles Gebiet“, „Landschaft als von Menschen geprägtes Gebiet“ und „Landschaft als etwas subjektiv Wahrgenommenes“. Der Pro-Windenergie-Diskurs verursacht jedoch Brüche in der scheinbaren Geschlossenheit des konservativen Landschaftsdiskurses, dessen Kernstruktur das Landschaftskonzept „schönes, wertvolles Gebiet“ darstellt, und auch in umgekehrter Richtung werden Friktionen ausgelöst. Durch bestimmte Argumentationsmuster wird versucht, die Diskurse zu schließen und gegen Störungen zu immunisieren. Insgesamt spielen Landschaftskonzepte in Windenergiediskursen eine nachgeordnete Rolle und werden teilweise unter instrumentellen, argumentationstaktischen Gesichtspunkten artikuliert.


Em Tese ◽  
2018 ◽  
Vol 15 (2) ◽  
pp. 315-333 ◽  
Author(s):  
George Zeidan Araújo

O objetivo deste trabalho é apresentar os principais elementos que compõem as teorizações sobre o discurso político presentes no pensamento de Ernesto Laclau e Slavoj Žižek para, a partir disso, delinear alguns dos diálogos e embates que suas posições suscitaram no que diz respeito ao discurso político e à prática política.


2022 ◽  
Vol 31 (64) ◽  
Author(s):  
Aurenéa Maria de Oliveira ◽  
Maria da Conceição dos Reis ◽  
Joel Severino da Silva

A partir do século XX, vários movimentos e sindicatos no campo uniram forças contra as péssimas condições de trabalho. Assumindo que neste processo há uma dimensão pedagógica de aprendizagens políticas, esta pesquisa teve o objetivo de analisar como os processos educativos do movimento sindical de trabalhadores rurais do município de Vicência/PE repercutem na construção da identidade política de sindicalistas. O estudo se baseou na concepção de discurso desenvolvida pela Teoria do Discurso de Ernesto Laclau e Chantal Mouffe e na perspectiva de identidade de Stuart Hall. Metodologicamente, fez uso da análise de discurso de Michel Pêcheux e de Eni Orlandi, visando observar como os indivíduos, a partir de posições de sujeito, relações de lugar e de força, elaboram suas falas. Os resultados apontaram para uma noção de identidade política-cidadã atrelada à luta por conquistas de direitos sociopolíticos, por parte desses trabalhadores, e para o antagonismo patronal, limitando conquistas destes sindicalistas.


Sign in / Sign up

Export Citation Format

Share Document