Studenci w Europie Środkowo-Wschodniej: symetria czy asymetria planów życiowych? Studium przypadku Polski i Ukrainy

The article makes an attempt to analyse scope and timing prospects of students’ life goals in two East-Central European countries – Poland and Ukraine. These two countries were under similar socio-economic circumstances in the last decade of the past century, but nowadays the situation is totally different. The study was conducted in November and December 2019 using the authors’ survey questionnaire carried out on the sample of 658 university students from Lublin and Kyiv. Our research showed that symmetry in students’ life goals primarily occurred in the scope of goals and values, with a greater focus on family in the case of Ukrainian students and on material goods and business activity for Polish students. Asymmetry was observed in the term of planned implementation of particular life goals: Ukrainian students expected stabilisation based on family, children, and apartment ownership within 5 years from graduation and Polish students expected such stabilisation within 10 years after graduation. Moreover, more optimistic expectations for the future were observed in the case of Ukrainian students.

Wpływ pandemii COVID-19 na funkcjonowanie regionalnego transportu kolejowego obszarów przygranicznych – na przykładzie województwa dolnośląskiego (PL) i kraju libereckiego (CZ)

Systemy zbiorowego transportu publicznego są narażone na wiele zewnętrznych czynników wpływających na ich funkcjonowanie. Jednym z nich może być zagrożenie epidemiologiczne. W 2020 r. światowa pandemia COVID-19 miała istotny wpływ na światową gospodarkę oraz przewozy pasażerskie. Wprowadzone liczne ograniczenia wpłynęły na popyt (liczbę pasażerów) oraz podaż (oferta przewozowa) na rynku transportu. Do najczęstszych obostrzeń zaliczyć można: ograniczenie liczby połączeń, zmniejszenie limitu pasażerów w pojeździe, ograniczenie siatki połączeń komunikacyjnych. W analizie autorzy przeprowadzili badanie województwa dolnośląskiego oraz kraju libereckiego w kontekście zmian w funkcjonowaniu regionalnego transportu kolejowego. Spadek liczby kursów dotyczył nie tylko linii peryferyjnych (kraj liberecki), ale również głównych tras w regionie (Dolny Śląsk). W Czechach alternatywnym środkiem transportu mogły być przewozy autobusowe. Powrót do poziomu stanu sprzed ograniczeń przewozowych powinien być związany z zachęcaniem pasażerów do ponownego korzystania z transportu kolejowego. Długotrwały spadek poziomu obsługi komunikacyjnej mógł skłonić mieszkańców do wyboru alternatywnych środków transportu (np. samochód). Stabilność oferty przewozowej stanowi jeden z filarów wysokiego popytu na transport publiczny. Czynnik zewnętrzny (pandemia) nie powinien być powodem radykalnych redukcji siatki połączeń. W niektórych przypadkach może to przynosić odwrotne skutki, np. wzrost zatłoczenia w godzinach szczytu (dojazdy do pracy). Analiza wykazała, że skoordynowane (zintegrowane) systemy transportu publicznego są lepiej przygotowane na potencjalne zagrożenia zewnętrzne niż model oparty na słabej pozycji organizatora przewozów. W Polsce samorząd wojewódzki ma duży wpływ na transport kolejowy, ale bardzo słaby na przewozy autobusowe. Model czeski z kolei oparty jest na regionalnej koordynacji obu środków transportu.

Problemy i perspektywy rozwoju syberyjskich terytoriów śródlądowych w kontekście rosyjskiej morskiej aktywności gospodarczej

In the 21st century, not only is Siberia the most important macroregion of Russia, the most extensive in its territory and significant in terms of natural resource potential, it is also one of the key objects of Eurasian geopolitics. The article shows the “sea factor’s” significance in its influence on the formation of ideas about the external borders of Siberia, as well as substantiates the conjugation of the socio-economic development of Siberian regions with the markedly increased maritime activity in the Russian Federation since the beginning of the 2000s (first of all, with the port economy and extraction of hydrocarbons on the sea shelf). Based on the application of statistical, comparative-geographical and cartographic research methods, it is shown that it is precisely due to the post-Soviet geo-economic and geopolitical processes (including Russia’s accelerated entry into the global “oceanic” economy) that the duality of Siberia’s position in the “continental-oceanic dichotomy” is more clearly manifested. This is characterized by the continuing Druzhinin A.G., Dets I.A. (2021). Problems and prospects of Siberian inland territories’ development in the context of Russian marine economic activity. Czasopismo Geograficzne 92(1): 5–24. https://doi.org/10.12657/ czageo-92-01 Otrzymano/Received: 21.05.2021 Zaakceptowano/Accepted: 10.08.2021 Alexander Georgievich Druzhinin, Igor Andreevich Dets WERSJA REDAKCYJNA 6 Alexander Georgievich Druzhinin, Igor Andreevich Dets “stratification” of Siberian territories into the “continental” ones (including those that were in the sphere of influence of the hinterlands of the largest seaports) and the coastal ones (both with historically established and newly formed centers of marine economic activity). Particular attention is paid to the possibilities and priorities of the conjugation of Russia’s “maritime” strategies (primarily in the Arctic) and efforts to mitigate the negative economic effects of the “continentality” of Siberian territories.