Miodla indyjska (Azadirachta indica) – znaczenie gospodarcze oraz zastosowanie w kosmetyce i lecznictwie

Miodla indyjska (Azadirachta indica A. Juss) jest cenioną rośliną leczniczą, występującą w tropikalnych i subtropikalnych regionach świata. Drzewo to jest od stuleci wykorzystywane w medycynie, kosmetologii oraz w ochronie roślin. Zawiera wiele cennych substancji czynnych o właściwościach: przeciwdrobnoustrojowych, przeciwgorączkowych, przeciwutleniających, immunostymulujących i przeciwzapalnych. Jednak wiedza o miodli indyjskiej w Polsce jest niewielka, dlatego też celem pracy było podsumowanie istniejących już informacji o wła-ściwościach prozdrowotnych tego gatunku.

Wpływ naryngeniny na odpowiedź antyoksydacyjną oraz status oksydacyjny w soczewkach szczurów z cukrzycą

Naryngenina to naturalnie występujący flawonoid o działaniu przeciwutleniającym. Wśród wielu udokumentowanych działań farmakologicznych, opisany jest również korzystny wpływ tego związku na struktury oka w różnych modelach eksperymentalnych. Brak jest jednak doniesień opisujących wpływ naryngeniny na parametry związane ze stresem oksydacyjnym w soczewkach szczurów w przebiegu cukrzycy. Ze względu na fakt, iż cukrzyca może indukować powstawanie stresu oksydacyjnego oraz w konsekwencji rozwój zaćmy, celem pracy była analiza wpływu naryngeniny podawanej doustnie w dawkach 50 i 100 mg/kg na wybrane parametry związane ze stresem oksydacyjnym w soczewkach szczurów z cukrzycą. Badanie wykonano na samcach szczurów, z których po 4 tygodniach podawania naryngeniny wyizolowano soczewki. W uzyskanych z soczewek homogenatach oznaczono całkowitą odpowiedź antyoksydacyjną, całkowity status oksydacyjny, współczynnik stresu oksydacyjnego oraz zawartość białkowych i niebiałkowych grup tiolowych. Uzyskane wyniki świadczą o korzystnym, przeciwutleniającym wpływie naryngeniny na soczewkę oka u szczurów z wywołaną cukrzycą.

Bioaktywne związki grzybów z rodzaju Lactarius

Grzyby z rodzaju Lactarius są mało przebadane, bowiem badania składu chemicznego są prowadzone głównie dla gatunków jadalnych i uprawnych. Tymczasem grzyby Lactariuszawierają stosunkowo duże ilości białek, polisacharydów (chityna) oraz interesujących bioaktywnych związków seskwiterpenowych występujących w soku mlecznym i owocnikach. Wcześniejsze badania grzybów Lactarius wykazały obecność takich związków jak: velutinal, stearovelutinal, velleral, izovelleral. Furanodiol oraz laktarorufiny A i B znaleziono w Lactarius rufus. W tej pracy z grzybów Lactarius vellereus wyizolowano furanodiol oraz niewielkie ilości laktarorufiny A, izolarktarorufiny A i laktarorufiny B.

Analiza zapachu wybranych odmian mięty (Mentha sp.)

Mięty (Mentha sp.) są roślinami łatwo krzyżującymi się, dzięki czemu w prosty sposób można otrzymać hybrydy oraz nowe odmiany o zmodyfikowanych walorach smakowo-zapachowych wykazujących zapach oraz smak przypominający popularne owoce lub produkty spożywcze. W pracy przedstawiono wyniki oceny sensorycznej suszonych liści mięty. Analizie poddano 8 smakowo-zapachowych odmian mięt: pieprzową (M. × piperita L. 'Multimentha'), grejpfrutową (M. × piperita L. 'Grapefruit'), jabłkową (M. rotundifolia (L.) Huds.), pomarańczową (M. × piperita L. 'Granada'), czekoladową (M. × piperita L. 'Chocolate'), truskawkową (M. × piperita L. 'Almira'), jagodowo-śmietankową (Mentha × 'Berries & Cream'), ananasową (M. suaveolens Ehrh.). Wśród badanych mięt największą intensywnością zapachu cechuje się mięta pieprzowa, natomiast najmniejszą – mięta jabłkowa. Profile sensoryczne badanych odmian mięty okazały się bardzo zróżnicowane: w przypadku mięty truskawkowej, jagodowo-śmietankowej oraz ananasowej jednym z najbardziej wyczuwalnych zapachów był deskryptor ziołowy. Mięta pieprzowa, jabłkowa i cze-koladowa charakteryzowały się najintensywniejszym deskryptorem mentolowym. W przypadku mięty pomarańczowej i grejpfrutowej najbardziej wyczuwalny był zapach cytrusowy. W ocenie hedonistycznej najwięcej pozytywnych ocen uzyskała mięta pieprzowa, najwięcej negatywnych natomiast mięta ananasowa. Różnorodność właściwości aromatycznych i smakowych badanych odmian mięt wskazuje na możliwość różnorodnego ich wykorzystania.

Fitoterapia zaburzeń laktacji – dowody naukowe i bezpieczeństwo stosowania

Część kobiet po urodzeniu dziecka boryka się z problemem wytwarzania mleka w niewystra-czającej ilości i nie jest w stanie wykarmić dziecka wyłącznie na swoim naturalnym pokarmie. Sytuacja ta zmusza je więc do wprowadzenia do diety noworodka mleka modyfikowanego lub poszukiwania sposobu na zwiększenie laktacji. Powszechnie wiadomo, iż mleko matki zapewnia noworodkowi optymalną podaż składników odżywczych, zwiększa jego odporność i wpływa korzystnie na jego dalszy rozwój. Ze względu na brak leku syntetycznego, przeznaczonego dla kobiet karmiących w celu zwiększenia laktacji, wiele kobiet zwraca się ku lekowi roślinnemu. Duża część surowców roślinnych mająca wpłynąć na zwiększenie laktacji stosowana jest jako tradycyjne produkty lecznicze. Należy jednak zwrócić uwagę na brak wystarczającej liczby badań naukowych przeprowadzonych z udziałem matek karmiących potwierdzających ich mlekopędne działanie. Dodatkowo brak jest badań przeprowadzonych z udziałem noworodków potwierdzających, iż surowiec roślinny nie przenika do mleka matki lub w momencie przenikania wykazuje odpowiedni profil bezpieczeństwa dla tak małego dziecka. Celem niniejszego przeglądu literaturowego było sprawdzenie, które surowce roślinne, uważane powszechnie za mlekopędne, wykazują takie właściwości również w badaniach klinicznych oraz czy zbadano już ich profil bezpieczeństwa zarówno w stosunku do matki karmiącej, jak i jej dziecka.

Rośliny lecznicze występujące w południowej części Indii

Omówiono i opisano wybrane gatunki znajdujące się zarówno w stanie naturalnym, jak i w uprawie, spośród 7500 roślin leczniczych występujących na terenie Indii – prawdziwego emporium roślin leczniczych i aromatycznych. W codziennym użyciu są tam takie gatunki jak: Azadirachta indica, Cardiospermum halicacabum, Erythrina indica, Gloriosa superba, Jatropha curcas, Moringa oleifera, Phyllanthus amarus, Ssbania grandiflora, Tamarindus indica, Tridax procumbens i Vitex negundo. Najczęściej zaś uprawiane są: Aloe vera, Azadirachta indica, Curcuma longa, Emblica officinalis, Eukaliptus tereticornis, Gloriosa superba, Moringa oleifera, Ricinus communis, Sesamum indicum, Ssbania grandiflora, Solanum americanum, Tamarindus indica i Zingiber officinale. Określono też ich wartość użytkową.

Możliwości wykorzystania miodu i ziół w chorobach żołądka i jelit

Miód oraz produkty ziołowe najczęściej stosowane są w takich chorobach żo-łądka i jelit, jak: niestrawność, zaburzenia czynnościowe, zapalenie i choroba żołądka i dwunastnicy, zapalenie żołądka i jelit oraz zaparcia.

Wpływ temperatury wody i czasu parzenia na właściwości antyoksydacyjne naparów z nagietka lekarskiego (Calendula officinalis L.)

W przeprowadzonych badaniach wykazano wpływ temperatury wody i czasu parzenia na zawartość polifenoli oraz aktywność antyoksydacyjną naparów z kwiatów języczkowych nagietka lekarskiego (Calendula officinalis L.). Wszystkie badane próbki charakteryzowały się niskimi właściwościami antyoksydacyjnymi. Czas parzenia oraz temperatura wody wpły-wały na zawartość polifenoli i właściwości antyoksydacyjne naparów. Aby uzyskać napar z suszonych kwiatów języczkowych z nagietka o najwyższej zawartości polifenoli, należy parzyć je przez 10 minut, przy użyciu wody o temperaturze 80°C. Najwyższą zdolność do zmiatania rodnika DPPH uzyskał napar sporządzony w najwyższej temperaturze 100°C, po 10 minutach parzenia. Otrzymane wyniki wskazują na potencjalną możliwość wykorzystania tego surowca do produkcji naparów herbacianych.

Dynamika zmian zawartości barwników betalainowych i suchej masy podczas przechowywania buraków ćwikłowych (Beta vulgaris L.)

Burak ćwikłowy (Beta vulgaris L.) jest warzywem charakteryzującym się dużą trwałością przechowalniczą, dzięki czemu może być spożywany przez cały rok. Dlatego też bardzo ważna jest wiedza na temat dynamiki zmian zawartości poszczególnych składników w ko-lejnych miesiącach przechowywania. Badaniami objęto dwie odmiany buraka ćwikłowego: Boro F1 (kształt korzenia kulisty) oraz Regulski Cylinder (kształt korzenia cylindryczny). Celem pracy była ocena dynamiki zmian wybranych składników w badanej roślinie w trak-cie okresu przechowywania. W szczególności zwrócono uwagę na zawartość składników mających korzystny wpływ na jakość buraków ćwikłowych, m.in. została oceniona aktyw-ność antyrodnikowa, zawartość barwników betalainowych oraz sucha masa. Jako odmianę polecaną do przechowywania wytypowano odmianę Regulski Cylinder. Cechowała się ona najmniejszym spadkiem aktywności antyrodnikowej oraz wzrostem zawartości barwników betalainowych podczas 5-miesięcznego okresu składowania.

Wartość odżywcza i prozdrowotna wybranych warzyw z rodzaju kapusta (Brassica L.)

Scharakteryzowano wybrane gatunki warzyw należące do rodzaju Brassica: kapusta głowiasta biała (Brassica oleracea L. var. capitata f. alba), kapusta włoska (Brassica oleracea L. var. sabauda L.), kapusta pekińska (Brassica rapa L. subsp. pekinensis), brokuł(Brassica oleracea L. var. italica), jarmuż (Brassica oleracea L. var. sabellica L.), kalafior (Brassica oleracea L. var. botrytis L.), kalarepa (Brassica oleracea var. gongylodes L.), kapusta brukselska (Brassica oleracea L. var. gemmifera). Opisano prozdrowotne właściwościlecznicze, znaczenie gospodarcze, a także przedstawiono znaczenie ich jako surowca dla przemysłu spożywczego i farmaceutycznego. Warzywa kapustne charakteryzują się wysoką zawartością witamin i minerałów, zawierają wiele cennych właściwości leczniczych. Posiadają wysoką wartość odżywczą, dużą aktywność przeciwutleniajacą, a także wykazują działanie prozdrowotne. Z żywieniowego punktu widzenia warzywa należące do rodziny kapustowatych są postrzegane jako produkty o dużym znaczeniu w profilaktyce nowotworowej. Na szczególną uwagę zasługuje jarmuż (Brassica oleracea L. var. acephala), który charakteryzuje się wysokimi walorami odżywczymi i prozdrowotnymi, a jednocześnie jest warzywem mało popularnym w Polsce.