Le mythe de Medee dans la litterature europeenne du XXe siecle

Αντικείμενο της έρευνας αποτελεί ο μύθος της Μήδειας στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία τον εικοστό αιώνα. Εξετάστηκαν από το πρωτότυπο έργα από έξι λογοτεχνίες (ελληνική, γαλλική, ιταλική, γερμανική, ισπανική και αγγλική). Πιο συγκεκριμένα τα έργα: Μedea του T.S. Moore, Médée de Jean Anouilh, Medea la encantadora του Jose Bergamin, Medea του Pier Paolo Pasolini, Medea των Franca Rame και Dario Fo, Medea Stimmen της Christa Wolf, Medeamaterial του Heiner Muller, η Άλλη Μήδεια του Βασίλη Μπουντούρη, Μήδεια του Μποστ, Μήδεια του Βασίλη Γκορογιάννη, Η Μήδεια ο Κούρδος και τα Σφηνάκια του Βασίλη Μπουντούρη, Η Μεγάλη Χίμαιρα του Μ. Καραγάτση και Medea 55 της Elena Soriano.Προτείνουμε μια πολλαπλή ανάγνωση του μύθου της Μήδειας εξετάζοντας τις διαφορετικές τάσεις όπως παρουσιάζονται μέσα από τα έργα αλλά και τα κοινά στοιχεία του μύθου στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία. Εξετάζουμε εάν πρόκειται για μύθο ή σύμβολο του ξένου, του καταπιεσμένου. Αρχικά εξετάζονται οι έννοιες του μύθου, του θέματος και του λογοτεχνικού μύθου, του συμβόλου καθώς επίσης και οι έννοιες του μυθεύματος και του μετασχηματισμού του μύθου. Μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα η προσέγγιση των G. Durand και Roland Barthes προκειμένου να παρουσιαστούν οι μεταβολές του μύθου στον άξονα της συγχρονίας και τις διαχρονίας και να μελετηθεί ο μύθος στο σύγχρονο κοινωνικό ιστορικό πλαίσιο. Στο δεύτερο κεφάλαιο αναλύονται γλωσσολογικά τα έργα μέσα από την θεωρία της énonciation ώστε να εξετασθούν οι διαφορετικοί τρόποι έκφρασης (μυθιστόρημα, παρωδία, θέατρο) μέσω των οποίων οι συγγραφείς παρουσιάζουν το μύθο της Μήδειας. Εν συνεχεία, στο τρίτο κεφάλαιο αναλύονται τα έργα με βάση τα τέσσερα κύρια μυθεύματα (η Μήδεια ερωτεύεται τον Ιάσονα, ο Ιάσονας εγκαταλείπει τη Μήδεια και η Μήδεια αποφασίζει να εκδικηθεί και σκοτώνει τα παιδιά) και διαπιστώνεται ότι προς το τέλος του εικοστού αιώνα σε έργα όπως τα Medea Stimmen, Η άλλη Μήδεια και Η Μήδεια ο Κούρδος και τα Σφηνάκια, υπάρχει η τάση απενοχοποίησης της Μήδειας απορρίπτοντας τις εκδοχές του Ευριπίδη και του Σενέκα. Επίσης συχνά η τάση απενοχοποίησης της Μήδειας εντάσσεται στα πλαίσια του φεμινισμού ή της απόστασης μεταξύ των χωρών της Ανατολικής και της Δυτικής Ευρώπης. Στο τέταρτο κεφάλαιο εξετάζονται ζητήματα διακειμενικότητας με βάση την προσέγγιση του G.Genette σε συνδυασμό με τις προσεγγίσεις των G. Durand και P. Brunel προκειμένου να αναδειχθεί ο διάλογος των σύγχρονων έργων με τα έργα των Ευριπίδη και Σενέκα. Ο λογοτεχνικός μύθος της Μήδειας ερμηνεύεται εκ νέου προκειμένου να δημιουργηθεί ένα είδος πάζλ του μύθου, ένα αρνητικό του πορτραίτου της Μήδειας. Ο μύθος της Μήδειας μετασχηματίζεται αποκρυσταλλώνοντας στοιχεία των κοινωνικών και πολιτικών συνθηκών του εικοστού αιώνα. Μέσω της μεταμοντέρνας παρωδίας ή μίμησης ο μύθος αποκτά νέα ερείσματα στη σύγχρονη ευρωπαϊκή λογοτεχνία. Η πολλαπλή ανάλυση των έργων, γλωσσολογική, ανά λογοτεχνικό είδος αλλά και η ανάλυση της θεματολογίας μας βοηθούν να διαπιστώσουμε ότι στη σύγχρονη λογοτεχνία η Μήδεια είναι σύμβολο της δυστυχίας, της ζήλειας, της γυναικείας ψυχολογίας, της εκδίκησης, του ξένου. Η Μήδεια αποτελεί αντανάκλαση των σύγχρονων κοινωνικο- ιστορικών μεταβολών στην Ευρώπη αλλά ταυτόχρονα και μια οικεία μορφή η οποία αναδεικνύει τα στοιχεία τα οποία ταλανίζουν τον σύγχρονο άνθρωπο.