A model of digital services deployment within business ecosystems
Οι σχέσεις, τα δίκτια, οι αλληλεπιδράσεις και η συν-δημιουργία αξίας θεωρούνται ότι είναι ικανά να χαρακτηρίσουν τις σύγχρονες επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών. Σε αυτό το δυναμικό και γεμάτο από συνεχείς αναταράξεις περιβάλλον, τα οικοσυστήματα υπηρεσιών προσελκύουν ολοένα και περισσότερο την προσοχή τόσο των ακαδημαϊκών όσο και των επιχειρηματικών κοινοτήτων ως ένας νέος τρόπος δημιουργίας καινοτομίας στις υπηρεσίες. Τα οικοσυστήματα υπηρεσιών είναι δίκτια με γνώμονα την συνεργασία, τα οποία αποτελούνται από οντότητες που ολοκληρώνουν πόρους και συνεργάζονται μεταξύ τους με σκοπό την συν-δημιουργία αξίας και την καθιέρωση νέων επιχειρηματικών μοντέλων. Ωστόσο, η καινοτομία αυτή που βασίζεται σε συνεργασία εχει και ένα μεγάλο κόστος. Η πολυπλοκότητα των αλληλεπιδράσεων μπορεί να αυξηθεί εκθετικά και η διαχείριση των σχέσεων μεταξύ διαφόρων ενδιαφερομένων παραγόντων μπορεί να αποτελέσει έναν πολύ δύσκολο και δυσβάστακτο στόχο για κάθε οργανισμό. Ειδικότερα, οι επιχειρηματίες συχνά προβληματίζονται για το πώς θα εκμεταλλευτούν αυτά τα οικοσυστήματα. Από τη μία πλευρά, υπάρχει η αποδεδειγμένη δυνατότητα των επιχειρησιακών αυτών δικτύων για τον εντοπισμό επιχειρηματικών ευκαιριών. Από την άλλη πλευρά, η διάθεση σημαντικού μέρους των ήδη περιορισμένων πόρων τους για την ανάπτυξη και τη λειτουργία τέτοιων δικτύων, ενώ παράλληλα η συνεχής προσπάθεια για την επιρροή/διαχείριση/τήρηση των συμφωνηθέντων των ενδιαφερόμενων μερών προς τους κοινούς στόχους, δεν αποτελεί μια εύκολη απόφαση. Έχουν γίνει πολλές ερευνητικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση αυτού του διλήμματος, οι οποίες όμως δεν επαρκούν για την παροχή ξεκάθαρων οδηγιών για το πώς θα εφαρμοστούν. Επιπλέον, τα οικοσυστήματα υπηρεσιών είναι δυναμικές δομές που μπορούν να αναπροσαρμοστούν όσο συχνά χρειάζεται, προκειμένου: α) να επιτύχουν τους δικούς τους στόχους, β) να αντιδράσουν σε εξωτερικές πιέσεις (π.χ. ανταγωνισμός από άλλα οικοσυστήματα). Δυστυχώς, στον πραγματικό επιχειρηματικό κόσμο, αυτές οι δομές απαιτούν κάποιας μορφής μετασχηματισμού, στο οποίο πολλές επιχειρήσεις αποτυγχάνουν όταν αναγκάζονται να εφαρμόσουν θεμελιωδώς. Ως αποτέλεσμα, ασκείται σημαντική πίεση στη στρατηγική ευελιξία του οικοσυστήματος υπηρεσιών, δηλαδή στην ικανότητά του να αλλάζει διαρκώς και αποτελεσματικά την πορεία δράσης του, προκειμένου να επιτύχει και να διατηρήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Οι ερευνητικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση αυτής της σημαντικής πρόκλησης υπολείπονται της παροχής οδηγιών εφαρμογής για: α) τους συμμετέχοντες του οικοσυστήματος, ώστε να είναι ευκίνητοι σε τέτοια δυναμικά περιβάλλοντα, β) το ίδιο το οικοσύστημα, για να προστατεύσει την επίτευξη των στρατηγικών στόχων του, διατηρώντας παράλληλα τη στρατηγική του ευελιξία. Σε απάντηση, η έρευνα αυτή ακολούθησε τη μεθοδολογία Design Science Research ώστε να διεξαγάγει μια Systematic Mapping Study (SMS), η οποία επικεντρώθηκε στην καινοτομία των υπηρεσιών και τον μετασχηματισμό των επιχειρήσεων. Με βάση τα αποτελέσματα της SMS, αναπτύχθηκε ένα τρισδιάστατο μοντέλο. Το προτεινόμενο μοντέλο στη συνέχεια παρουσιάζεται σε περιπτώσεις διαφόρων υφιστάμενων οικοσυστημάτων υπηρεσιών - Lake District. Η κύρια συμβολή του προτεινόμενου μοντέλου είναι ότι βοηθά τους ενδιαφερόμενους οργανισμούς να αναπτύξουν μια στρατηγική οικοσυστημάτων, μετατρέποντας έτσι τη διαχείριση των ενδιαφερομένων μερών ενός οικοσυστήματος, τη συν-δημιουργία αξίας και τη διαχείριση των πόρων σε έναν πολλαπλασιαστή δραστηριοτήτων καινοτομίας υπηρεσιών μεσα στα επιχειρηματικά οικοσυστήματα.
