Η εργασία στον τομέα της βαριάς βιομηχανίας μπορεί να οδηγήσει στην εκδήλωση επαγγελματικών ασθενειών και στην πρόκληση εργατικών ατυχημάτων, έχοντας άμεσο αντίκτυπο στον εργαζόμενο, στον εργοδότη, αλλά και στο ίδιο το κράτος. Σκοπός αυτής της μελέτης είναι η στατιστική καταγραφή και η αιτιολογική διερεύνηση της επαγγελματικής νοσηρότητας, καθώς και η συσχέτιση της με την ειδικότητα, το μορφωτικό επίπεδο και άλλους ατομικούς παράγοντες των εργαζομένων στη βαριά βιομηχανία. Ο πληθυσμός της μελέτης αποτελούνταν από 1400 εργαζόμενους στη ναυπηγική βιομηχανία. Η λήψη δεδομένων έγινε μέσω διανομής ερωτηματολογίων και διεξαγωγής ακοομετρήσεων και σπιρομετρήσεων ως μέρος της τακτικής ανά διετία ιατρικής τους εξέτασης από ιατρό εργασίας από το 2006 έως το 2009. Τα ερωτηματολόγια που χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη ήταν το Short Form-36 Health Survey (SF-36), το Work Ability Index (WAI), το Quick Dash Outcome Measure (QD) και το Locus of Control (LC), ενώ μοιράστηκαν και ερωτηματολόγια διερεύνησης της παρουσίας αναπνευστικών προβλημάτων, βαρηκοΐας και δερματίτιδας των άνω άκρων των εργαζομένων. Τα αποτελέσματα των ακοομετρήσεων αποκάλυψαν ένα μεγάλο ποσοστό ακουστικής αναπηρίας (27,1%) στον υπό μελέτη πληθυσμό. Η ανάλυση των απαντήσεων του ερωτηματολογίου βαρηκοΐας παρουσίασε μία θετική συσχέτιση μεταξύ της ακουστικής αναπηρίας και των υποκειμενικών παραγόντων που υποδεικνύουν διαταραχές ακοής, όπως η υποκειμενική άποψη των ερωτηθέντων για την ακουστική τους ικανότητα (OR=4,771), η παρουσία εμβοών (OR=1,613) και η δυσκολία συμμετοχής σε συζητήσεις με OR= 1,929. Η πολυπαραγοντική ανάλυση ανέδειξε ως κυριότερους επιβαρυντικούς παράγοντες για την εμφάνιση βαρηκοΐας την ηλικία με OR =7,541 για τους εργαζόμενους άνω των 50 ετών, και την παρουσία νόσων των ώτων, όπως ωτοσκλήρυνσης, νόσου Meniere ή ακουστικού νευρινώματος (OR=7,586). Άλλες ενοχοποιητικές παθήσεις είναι η υπερλιπιδαιμία (OR=1,787) και το ακουστικό τραύμα (OR=2,729). Το μορφωτικό επίπεδο των συμμετεχόντων παρουσιάζει ισχυρή συσχέτιση με την έκπτωση της ακουστικής ικανότητας με OR=4,661 για απόφοιτους βασικής εκπαίδευσης, καθώς και η ειδικότητά τους, με τους αμμοβολιστές (OR=3,523) και τους χειριστές γερανών (OR=3,187) να αποτελούν τις περισσότερο επιβαρυμένες επαγγελματικές ομάδες. Αντίθετα, οι εργαζόμενοι με χαμηλή έκθεση σε θόρυβο παρουσίασαν τα χαμηλότερα ποσοστά ακουστικής αναπηρίας. Τα αποτελέσματα των σπιρομετρήσεων αποκάλυψαν μία μικρή αύξηση της επίπτωσης τόσο περιοριστικού (με FVC<80%) όσο και αποφρακτικού (με FEV1<80%) τύπου πνευμονοπάθειας στους χειρώνακτες εργάτες σε σύγκριση με τους υπαλλήλους γραφείου, ενώ οι καπνιστές παρουσιάζουν σε μεγαλύτερο ποσοστό έκπτωση της FEV1, προδιαθέτοντας σε αποφρακτικού τύπου πνευμονοπάθεια. Η καταγραφή της γενικής κατάστασης υγείας των εργαζομένων, με τη χρήση των τριών ερωτηματολογίων, WAI, LC και SF-36, αποκάλυψε θετικά αποτελέσματα σχετικά με την κατάσταση υγείας, την ικανότητα για εργασία και την ποιότητα ζωής του υπό μελέτη πληθυσμού. Το τελικό σκορ του WAI για την ικανότητα για εργασία κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα, παρόλο που η διαγνωσμένη από ιατρό νοσηρότητα είναι σχετικά αυξημένη, ενώ συσχετίσεις έγιναν με την ηλικία (b=-0,038, p=0,000), την ειδικότητα (b=0,913, p=0,003) και τη συναισθηματική και σωματική συνιστώσα του SF-36. Η ανάλυση των τριών παραμέτρων του LC - εσωτερική, εξωτερική και τύχη – ανέδειξε στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις με την ηλικία, την ειδικότητα, το μορφωτικό επίπεδο και τη σωματική συνιστώσα του SF-36. Οι γραμμικές παλινδρομήσεις που διεξήχθησαν για τις παραμέτρους του QD εμφάνισαν στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις με το τελικό σκορ του WAI, τις δύο συνιστώσες του SF-36, σωματική και συναισθηματική, την ηλικία και τη βασική εκπαίδευση. Τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου για την εμφάνιση δερματίτιδας χεριών σε χειρώνακτες εργάτες, αποκάλυψαν μέτρια ποσοστά μιας ήπιας μορφής, παροδικής και αυτοϊάσιμης δερματοπάθειας. Η συνύπαρξη θετικού ιστορικού αλλεργίας, η οποία θα μπορούσε να αιτιολογήσει κάποια συσχέτιση με κάποιον αλλεργιογόνο παράγοντα απορρίφθηκε από τη στατιστική ανάλυση. Η κατάσταση υγείας του υπό μελέτη πληθυσμού εμφανίζεται σε υψηλά επίπεδα παρά τις ιδιαίτερα υψηλές απαιτήσεις της εργασίας σε αυτόν τον κλάδο της βαριάς βιομηχανίας. Παρ’ όλα αυτά είναι απαραίτητη η συνέχιση της τακτικής παρακολούθησής τους από ιατρό εργασίας με τη διενέργεια εργαστηριακών και διαγνωστικών εξετάσεων και τη χρήση ερωτηματολογίων, καθώς και η λήψη αυστηρών προστατευτικών μέτρων εκ μέρους τα εργοδοσίας και του εργαζόμενου.
Normative data and psychometric properties of short form 36 health survey [SF-36, version 1.0] in the population of north Jordan
