SOMMAIRE
La Planification de la langue américaine: l'anglais fédéral
Bien qu'on essaie depuis plusieurs siècles la planification de la langue anglaise, on ne considère que rarement l'anglais comme objet de planification parce que tous les projets pour diriger ou corriger la langue ont toujours fait faillite. Fréquemment les anglophones craignent que l'anglais ne dégénère ou qu'il ne meure s'il lui manque un règlement suffisant. Ils résistent cependant les réformes dans l'orthographe, la syntaxe, et le lexique de leur langue. Le nouveau monde a offert aux planificateurs de la langue l'opportunité de perfectionner l'anglais. A la fin du 18éme siècle on a observé les variations dans les prononciations et les usages régionaux des treize colonies, et ces variations ont fourni le matériau d'un comique littéraire et théâtral aussi que pour la déscription linguistique plus sérieuse. En même temps, le ferment politique qui accompagnait la Révolution américaine et l'établissement d'un système de gouvernement fédéral ont fait de la langue une question politique. On rapprochait ou éloignait l'anglais américain du britannique. Le Congrès et les écoles entraient dans les efforts de planification linguistique, et les réformateurs bourgeois aussi bien que les patriotes essayaient de perfectionner leur langue autant que possible. Noah Webster conçut le système d'anglais fédéral, un dialecte américain uniforme, produit d'une réforme orthographique. Webster croyait que l'anglais fédéral encouragerait la littérature américaine et assurerait l'indépendance culturelle et politique des Etats-Unis. L'Anglais fédéral, cette forme de la langue qui porte l'empreinte de la démocratie et de la révolution, est devenu au 20ème siècle Standard American English, expression qui, comme Yanglais fédéral, est un terme politisé: ce terme n'a changé ni les idées populaires ni les idées officielles sur l'état réel de la langue ou sur son état idéal.
RESUMO
La Planado de Usona Lingvo: la Federacia Angla
Kvankam oni klopodas, ekde jarcentoj, konscie plani la anglan lingvon, ni kutimas pensi pri la lingvoplanado rilate al aliaj lingvoj krom la angla, car la planoj direkti aŭ ĝustigi la fluon de la angla ĉiam forvelkis. Uzantoj de la lingvo ofte esprimas timon, ke la angla putriĝu kaj mortu sen sufiĉa regulado, sed ili daŭre oponas sin al klopodoj plani la literumadon, la gramatikon kaj la vortaron de la lingvo. La Nova Mondo malfermis al la lingvoplanantoj eblecon pliperfektigi la formon de la angla. Jam fine de la 18-a jarcento la laŭregiona variado de la prononco kaj la lingvouzado ene de la dek tri kolonioj estis evidenta kaj instigis al la humoro kaj al serioza lingva priskribo. Sam-tempe, la politika bolo kadre de la Revolucio kaj la starigo de federacia sistemo de regado igis la lingvon politika demando. Oni klopodis direkti la usonan anglan lingvon, ĉu al la brita normo, ĉu for de ĝi. Kuniĝis al la politikaj batalantoj jenaj pli pacaj reformistoj, kiuj celis laŭeble perfektigi la lingvon. Noah Webster disvolvis kaj ellaboris la koncepton de Federacia Angla, unueca usona dialekto, kiu kresku el reformita sistemo de literumado. Webster pensis, ke la Federacia Angla kuraĝigus al la litera-turverkado kaj certigu la kulturan kaj politikan sendependecon de Usono. La Federacia Angla, tiu formo de la lingvo, kiu portis la stampon de la demokratio kaj la revolucio, iĝis en la nuna jarcento la Norma Usona Lingvo, simile vaga, esprimoplena koncepto kaj de la vera kaj de la ideala statoj de la usona lingvo, lingvo, kies nuancoj neniam estis fiksitaj. Samkiel la Federacia Angla, la termino Norma Angla estas uzata kiel politika kaj socia slogano, kaj gi ne multe ŝanĝis la popolan aŭ oficialan normon de tio, kio la usona lingvo estas aŭ devus esti.
