A Few Observations on the Distinctive Features of the Greek CultureThe article is devoted to one of the most interesting features of the Greek culture in antiquity, namely for an almost total insensitivity of the Hellenes to sounds and colours of any other language. It is no coincidence that the once-non-pejorative word βάρβαρος over time acquired its current meaning of ‘barbaric/barbarian’, shared by probably all modern languages which take inspiration from classical antiquity. The Greeks, however, were not racist in the contemporary meaning of the word: regardless of origin, (s)he who takes the Hellenic culture, and above all language, for his/her own, becomes Greek. We may find an excellent illustration of this in the life and fortunes of Lucian of Samosata. The spreading of Greek culture to the entire Mediterranean and further east – as a consequence of the conquests of Alexander the Great – brought with it the appearance of a new type of books written in Greek and for Greeks. These works presented the rich, and often ancient, heritage of the cultures and peoples subjugated by Hellenic expansion. And although their authors were ‘barbarians’, it was essential that the books themselves be written in Greek. This was so not only because the Hellenes would not understand them otherwise, but probably also due to the fact that it was only the Hellenes who could be considered bearers of the ideal, of kalòs kẚgathós, the notion – fundamental to Greek competitive culture – combining moral goodness, righteousness of the spirit and beauty and vigour of the body (often backed by material wealth). However, despite its exclusivity, Greek culture was capable of both attracting others and adapting to them: as is best proven by the history of European culture.Kilka luźnych uwag co do specyfiki greckiej kulturyArtykuł jest poświęcony jednej z najbardziej charakterystycznych cech starożytnej kultury greckiej – brakowi umiejętności Hellenów do zauważenia piękna i kolorytu języków innych niż grecki. Nie jest przypadkiem, że βάρβαρος 'barbarzyńca/barbarzyński' – słowo pierwotnie pozbawione negatywnych konotacji – z biegiem czasu nabrało takiego znaczenia, które jest obecne zapewne we wszystkich nowożytnych językach, czerpiących z antyku klasycznego. Nie wynika to jednak z rasizmu – Grecy akceptują i uznają za swoich innych, o ile przejmą oni grecką kulturę i oczywiście język; klasycznym przykładem jest Lukian z Samosat. Rozszerzenie się kultury greckiej na cały obszar basenu Morza Śródziemnego i dalej na wschód – konsekwencja podbojów Aleksandra Wielkiego – przynosi pojawienie się książek pisanych po grecku i przeznaczonych dla Greków. Pokazują one dorobek kultur i ludów podporządkowanych przez Greków. Choć pisane przez 'barbarzyńców' książki te muszą być po grecku – Helleni nie zrozumieją inaczej. Zapewne wynika to z faktu, że tylko Helleni mogą być uznani za nośnik ideału – pojęcia kalokagathii, fundamentalnego dla greckiej kultury współzawodnictwa, połączenia moralnego dobra, szlachetności ducha, cielesnego piękna i tężyzny (nierzadko wspartego majątkiem). Kultura grecka – mimo swej ekskluzywności – potrafiła jednak przyciągać innych i do innych się przystosowywać: dzieje kultury europejskiej są tego najlepszym dowodem.
Divination and Human Nature. A Cognitive History of Intuition in Classical Antiquity
