1 listopada 1790 r. w Londynie został opublikowany jeden z najważniejszych tekstów osiemnastowiecznej brytyjskiej myśli politycznej. Autorem dzieła znanego pod skróconym tytułem jako Rozważania o rewolucji we Francji był Edmund Burke — jeden z najbardziej znanych wigowskich posłów zasiadających w Izbie Gmin. Choć Burke w Rozważaniach występował przede wszystkim jako obrońca brytyjskiego porządku i zwyczaju politycznego, to zarówno w tym dziele, jak i wielu następnych tekstach można zauważyć, że przedmiotem jego troski była także wspólnota europejska. Wydaje się, że autor Rozważań jako jeden z pierwszych przedstawicieli ówczesnego świata polityki dostrzegł w rewolucyjnej gorączce rozprzestrzeniającej się z Paryża groźbę dla całej Europy. Owo niebezpieczeństwo Burke porównywał, z jednej strony, do fali barbarzyństwa, która zalała Rzym i zniszczyła cywilizację antyczną w okresie wędrówki ludów, z drugiej zaś — przypisywał mu cechy rewolucji religijnej, podobnej do tej, któ-ra podzieliła kontynent w XVI i XVII stuleciu. Było to więc w jego opinii podwójne zagrożenie, które mogło zniszczyć zarówno podstawy materialne Europy, jak i jej kościec kulturowy.A counter-revolutionary idea of Europe. Edmund Burke’s reflections on European identityOn 1st November 1790, one of the most important texts of the 18th century British political thought was published in London. The author of the work, known under the shortened title as Reflections on the Revolution in France, was Edmund Burke, one of the best-known Whigs sitting in the House of Commons. Although in Reflections Burke was above all a defender of the British order and political custom, it can be noticed, both in this work and many subsequent texts, that he was also concerned for European community. It seems that the author of Reflections was among the first representatives of the world of politics at that time who viewed the revolutionary fever that was spreading from Paris as a threat to the whole Europe. Burke compared this danger, on the one hand, to the Barbarian wave that had flooded Rome and destroyed the antique civilisation in the Migrations Period, while on the other hand he ascribed it characteristics of a religious revolution, similar to the one that divided the continent in the 16th and 17th centuries. Thus, it was, in his opinion, a double threat. It could destroy both the material foundations of Europe and its cultural core.
Kontrrewolucyjna idea Europy. Rozważania Edmunda Burke’a o tożsamości europejskiej