Poczucie samotności u nastolatków z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
Jedną z cech zaburzeń ze spektrum autyzmu (Autism Spectrum Disorder, ASD) są trudności w zakresie interakcji społecznych, uwzględniające deficyty w komunikacji, odwzajemnianiu emocjonalnym oraz umiejętnościach społecznych. Częste są również problemy w nawiązywaniu i podtrzymywaniu relacji społecznych oraz funkcjonowaniu w grupie rówieśników, mogące prowadzić do wysokiego poczucia samotności. Celem badania było zbadanie zależności pomiędzy poczuciem samotności, natężeniem cech zaburzeń ze spektrum autyzmu oraz funkcjonowania poznawczego – przede wszystkim w zakresie płynności słownej. W badaniu wzięło udział 50 adolescentów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu w wieku od 13 do 19 lat oraz 50 adolescentów o typowym rozwoju. Badanie prowadzone było za pomocą metod kwestionariuszowych – użyto polskich wersji skali do pomiaru poczucia samotności Jenny De Jong Gierveld oraz kwestionariusza Autism Quotient Simona Barona-Cohena w wersji dla nastolatków. Przeprowadzono również próby mające na celu ocenę funkcjonowania poznawczego badanych, które były wykonywane podczas spotkania indywidualnego. Wyniki badania pokazały, że poczucie samotności związane jest zarówno z samym występowaniem zaburzeń ze spektrum autyzmu, jak i z ich nasileniem. Wykazano również pewne powiązania pomiędzy poczuciem samotności oraz wynikami prób poznawczych w grupie nastolatków z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że postrzeganie samotności w przypadku adolescentów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu może być moderowane przez ich poziom funkcjonowania poznawczego. Wnioski te wymagają jednak przeprowadzenia dalszych badań z uwzględnieniem dodatkowych pomiarów dotyczących funkcjonowania poznawczego.