Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η αξιολόγηση της σημασίας της έκφρασης των Hsp70/90 σε ασθενείς με καρκίνο μαστού. Σημαντική προέκταση της εκτίμησης αυτής αποτελεί η αξιολόγηση της σημασίας τους ως δυνητικά μόρια-στόχους στη φαρμακευτική θεραπεία του καρκίνου του μαστού.Μέθοδος: Προκειμένου για την αξιολόγηση της σχέσης αυτής πραγματοποιήθηκε μελέτη σε ιστικά δείγματα από 54 ασθενείς με πορογενή νεοπλάσματα του μαστού. Χρησιμοποιήθηκαν τα κατάλληλα αντιδραστήρια για τη μελέτη της έκφρασης των Hsp70/90 στα δείγματα αυτά, καθώς και της έκφρασης των ER, PR, HER2, Ki67. Παράλληλα εξετάστηκε, η διαφορά έκφρασης μεταξύ καρκινικών και μη ιστών, ο βαθμός ιστολογικής κακοήθειας, το μέγεθος του όγκου, η παρουσία ή μη λεμφαδενικής διήθησης από τον όγκο και η παρουσία απομακρυσμένων μεταστάσεων. Κατόπιν πραγματοποιήθηκε συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας προκειμένου για τον έλεγχο της επίδρασης της έκφρασης των Hsp70/90 στην επιβίωση, το PCNALI, καθώς και στις μεταβλητές που εξετάστηκαν στην πρωτογενή μελέτη της παρούσας διατριβής. Επίσης πραγματοποιήθηκε ποσοτική σύνθεση (μετα-ανάλυση) των σχετικών αποτελεσμάτων των μελετών που περιλήφθηκαν στην ανασκόπηση.Αποτελέσματα: Από τις μεταβλητές που εξετάστηκαν στην πρωτογενή μελέτη δεν προέκυψε κάποια στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ αυτών και της έκφρασης των Hsp70/90. Μόνη εξαίρεση αποτελεί η στατιστικά σημαντική, χαμηλότερη έκφραση της Hsp90 στο IDC (Invasive Ductal Carcinoma) σε σχέση με αυτή στο DCIS (Ductal Carcinoma in Situ) (DCIS (6.54±1.31 vs. 7.16±0.82, αντίστοιχα, p=0.004, Wilcoxon matched-pairs signed-ranks test) και αντίστοιχα, η σημαντικά χαμηλότερη έκφρασή της στο DCIS σε σχέση με αυτήν στο φυσιολογικό παρακείμενο μαστό (p=0.0002, με την ίδια δοκιμασία). Από την συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, τα μόνα σημεία στα οποία υπήρχε σύμπνοια των αποτελεσμάτων των μελετών, αφορούσαν στην έκφραση της Hsp70 σε σχέση με το PCNALI και στην σημαντικά χειρότερη συνολική επιβίωση των ασθενών με υψηλή έκφραση της Hsp90. Από τη μετα-ανάλυση προέκυψε συσχέτιση της υψηλής έκφρασης της Hsp90 με χειρότερη συνολική επιβίωση και οριακά χειρότερη ελεύθερη-νόσου επιβίωση των ασθενών με καρκίνο μαστού. Η υψηλή έκφραση της Hsp70 συσχετίστηκε επίσης με χειρότερη ελεύθερη-νόσου επιβίωση, καθώς και θετικότητα των οιστρογονικών (ER) και προγεστερονικών (PR) υποδοχέων.Συμπέρασμα: Από τη συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της παρούσας διατριβής, υπογραμμίζεται η προγνωστική αξία της έκφρασης των Hsp70 και Hsp90 στον καρκίνο του μαστού. Περαιτέρω υψηλής ποιότητας μελέτες, με αναλυτική παρουσίαση των αποτελεσμάτων τους είναι αναγκαίες για την παροχή επιδημιολογικών στοιχείων, που θα συμπληρώσουν τα ευρήματα των εν εξελίξει κλινικών δοκιμών για τους αναστολείς των Hsps.