O macierzyństwie kobiet pełniących zawodową służbę wojskową (na przykładzie Polskich Sił Zbrojnych)

Tło: Od około dwudziestu lat Polki mają możliwość dostępu do służby wojskowej w pełnym wymiarze. Oznacza to, że mogą podobnie jak mężczyźni uczestniczyć w rozwoju kariery postrzeganej w kategoriach awansu na wyższe stanowisko/stopień wojskowy. Z drugiej jednak strony nie ulega wątpliwości, że wojsko pozostaje typowo męską przestrzenią zawodową. Tym samym wymaga od kobiet wykraczania poza tradycyjnie rozumiany podział ról społecznych bądź – w przypadku zamężnych kobiet – umiejętnego ich łączenia. Cel: Celem artykułu jest przybliżenie specyfiki funkcjonowania kobiet na ścieżce wojskowej kariery zawodowej w perspektywie dylematów rodzinno-zawodowych. Szczególna uwaga zostanie zogniskowana wokół kategorii macierzyństwa. Metodyka: Niniejszy artykuł ma charakter przeglądowego. Autorka przywołuje dostępne w literaturze przedmiotu wyniki badań poświęconych tematyce kobiet w przestrzeni militarnej, w tym badania własne. Z uwagi na niewielką ich liczbę, w ramach uzupełnienia dokonuje też analizy tekstów internetowych – ściślej wywiadów prasowych z żołnierkami. Wnioski: Charakter trudności na linii służba wojskowa-rodzina, wskazuje na potrzebę regularnego monitorowania partycypacji kobiet w przestrzeni militarnej. Przytoczone badania wskazują, że proces równoważenia roli macierzyńskiej z rolą zawodową żołnierki jest złożony i zależy zarówno od czynników pozazawodowych (relacji z mężem, w tym podziału ról w rodzinie), jak i organizacyjnych. Te drugie wynikają ze specyfiki służby (wymogu mobilności i dyspozycyjności) oraz postaw przełożonych. Okazuje się, że dla części kobiet macierzyństwo staje się obiektem wykluczenia i stereotypizacji ze strony żołnierzy. Brakuje też instytucjonalnych (przynależnych wojsku) form opieki nad dziećmi. W wybranych przypadkach macierzyństwo samo w sobie uruchamia proces samowykluczania się z kariery na rzecz spełnienia się w roli matki.

How to support working family carers? British initiatives as a practical means to reduce loneliness in everyday life of family caregivers in Poland

Among various publications regarding end-of-life care in Poland there is one piece of important research that shows a difficult situation for family caregivers in end-of-life care in Poland, who often lack recognition and support and face a lonely struggle, especially in home care settings (Janowicz, 2019a). The Polish Government published documents in support of family caregivers for the first time in 2019, recognizing respite care and allocating money to some of them. Poland has successfully implemented British standards of hospice and palliative care, making it the best in Central-Eastern Europe; the same could be done in supporting carers in family settings (Krakowiak, 2020a). We have already learnt and benefited from the experience of the British organisation Carers UK, who have been operating successfully for more than 50 years and working towards inclusion of formal and informal care (Klimek, 2020). But how can we move forward in helping those who face loneliness and feelings of helplessness as family carers? We can learn from those who have already developed tools and created strategies supporting family caregivers. Exploring the educational strategies of supporting organizations from the UK, will help to point towards possible solutions to this social and educational challenge in Poland, helping to reduce the loneliness of carers in the home care settings. Most families still feel isolated, while most of our local communities do not support those who care, often for many months and years. Social educators and social workers need to tackle the questions of loneliness and isolation that many family caregivers face. First steps have been made and first publications issued, but more robust strategies and practical solutions are needed. Newest facts and figures from Carers UK documents and Best Practice In Supporting Carers by Carer Positive Employer in Scotland (2020) will help to show existing strategies used for and by employers. Among many existing initiatives this one regarding combining care and work could be very important to recognise the needs of working carers, sharing their job with the duty of constant care at home. Action is urgently needed in Poland, where many people do a full-time job alongside caring at home. Recognition of family carers’ needs by their workplace, support from employers and flexibility in working hours is still a rare exception, and it should be changed. The Covid-19 pandemic has fully exposed the problems of carers of dependent people around the world and also in Poland, especially difficult for those who combine care with work.

Wybór między rodziną a pracą zawodową

Współczesnemu człowiekowi coraz trudniej godzić wypełnianie przypisanych ról społecznych, zwłaszcza rolę rodzica i rolę pracownika. Rodzina i praca zawodowa to jedne z najważniejszych wartości, których urzeczywistnianie nadaje życiu sens. Jednakże są sytuacje, w których wartości te znajdują się w konflikcie, gdyż nie można ich realizować równocześnie. Niniejszy artykuł poświęcony jest analizie przyczyn tego konfliktu, dróg jego rozwiązywania, jak również omówieniu strategii umożliwiających zapobieganie powstawaniu sytuacji trudnych tego rodzaju. Od dorosłego, odpowiedzialnego człowieka wymaga się bowiem umiejętności radzenia sobie z sytuacjami trudnymi, np. poprzez uświadamianie sobie, że istnieje wiele dróg prowadzących do osiągnięcia własnych celów. Przeszkody mogą być traktowane jako wyzwania, a ich pokonywanie – źródłem satysfakcji życiowej.

Pandemia jako czynnik zmiany społecznej. Rodzina a rynek pracy

Studia nad rodziną w perspektywie ekologicznej pozwalają uwzględnić zarówno wewnętrzne relacje między członkami rodziny, jak i środowisko, czyli zmieniające się warunki społeczne, w których funkcjonuje rodzina. Działalność instytucji państwa, zmiany kulturowe i gospodarcze to czynniki, które wpływają na rodzinę i wymagają jej adaptacji do nowych okoliczności. Przegląd literatury przedmiotu i analiza danych zastanych potwierdzają, że pandemia COVID-19 uwidoczniła lub zintensyfikowała wiele problemów dotyczących relacji między rodziną a rynkiem pracy. Pierwszym z nich jest utrata pracy lub stabilności finansowej, której doświadczyły w szczególny sposób najuboższe warstwy społeczne, utrzymujące się często z pracy dorywczej oraz młodzi ludzie zatrudnieni na tzw. umowach śmieciowych. Skutkiem tej sytuacji jest nie tylko pauperyzacja, ale także utrata poczucia sprawstwa i kryzys tożsamości. Druga grupa problemów wiąże się z koniecznością izolacji i pracy zdalnej oraz godzenia życia rodzinnego z pracą i zdalnym nauczaniem. Skutki indywidualne to m.in. konflikty, przemoc, pogorszenie stanu psychicznego. Skutki globalne to pogłębienie istniejących nierówności społecznych. W artykule omówiona jest koncepcja przedstawiana przez papieża Franciszka, który traktuje kryzys i pandemię jako dzwonek alarmowy i okazję do poszukiwania dalekosiężnych rozwiązań. Pilnym zadaniem jest wypracowanie warunków zapewniających pracę i sprawiedliwie wynagrodzenie. Jedną z idei budzących coraz większe zainteresowanie jest koncepcja dochodu podstawowego (omawiana m.in. w pracach Guya Standinga). Jakie konsekwencje dla rodziny miałoby przyjęcie takich rozwiązań? Jakie zmiany są niezbędne, by można było je wprowadzić?

Balancing between professional and private life

The idea of reconciling work with personal life was in its heyday at the turn of the 20th century when people realised that it was impossible to completely separate these inextricably linked spheres of human existence. Neglecting either of them, and not only in the scientific discourse but also in everyday life, is in many aspects detrimental to close relationships and to the performance at work. Nevertheless, a perfect combination of these two dimensions of human activity seems almost unattainable, as a growing number of contemporary studies show. Becoming involved in one entails some negligence in the other. The family context represents a relevant example of the attempts to reach the work-life balance. It is increasingly frequent that the contemporary young adults’ generation prioritise work, individual career, and personal development in their hierarchy of values. They delay their decisions on starting a family, having children, or simply settling down until they have achieved an adequate status and prosperity. Seeking to satisfy the need for close bonds, many young adults engage in only temporary relationships (cohabitation, swingers), but also create substitutes thereof. This generation succumbs to a growing sense of loneliness, despite the fulfilling careers or satisfying material and social statuses.

The Stateczne gniazdo

W mojej pracy Stateczne gniazdo pisałam o rodzinach z XIX wieku i dwudziestolecia międzywojennego. Zauważyłam, że w II połowie XIX wieku kultura przestała idealizować rodzinę i przedstawiała ją jako środowisko ambiwalentne. Lecz jednocześnie była to także struktura konserwatywna – powinności uważano za ważniejsze od uczuć. Rodziny traktowano raczej jako jednostki produkcyjne: przykładami są Minclowie w Lalce Bolesława Prusa lub Borynowie w Chłopach Władysława Reymonta. Przywołałam Annę Kareninę Lwa Tołstoja wraz z mottem: ”Wszystkie szczęśliwe rodziny są do siebie podobne, każda nieszczęśliwa rodzina jest nieszczęśliwa na swój sposób”. Ta powieść opisuje rodziny zachowawcze jako patriotyczne, pożyteczne, ale opresyjne. w Czarodziejskiej górze Tomasz Mann charakteryzuje stateczną rodzinę jako trochę łagodniejszą. Michał Szołochow w powieści Cichy Don akcentuje paternalizm w rodzinie Melechowów – rodzice nie liczą się z potrzebami Grzegorza. Bohaterowie powieści Regentka Leopolda Alasa są podobni: zbyt konserwatywna rodzina myśli, że wie, co jest dobre dla protagonistki, która czuje się jak rzecz. Dwór w Ulloa Emilii Bazan demitologizuje instytucję rodziny, która każe Julianowi zostać księdzem, a Marcelinie poślubić człowieka, którego uważa ona za osobę nieuczciwą. Portugalski pisarz Eco Queiros przedstawia rodzinę mieszczańską w sposób rzeczowy i sarkastyczny. Powieść Ludzie starzy i sprawy przemijające Louisa Couperusa jest podobna. Saga rodu Forsyte’ów Johna Galsworthy’ego opisuje „heroiczny” aspekt instytucji rodziny, zaś Życie Arsieniewa Iwana Bunina zdaje się gloryfikować staroruskie rodziny szlacheckie.

Affect and psychological well-being in spouses of cancer patients: the mediating role of meaning in life and self-efficacy

The examination of the psychological functioning of cancer patients’ spouses implies that affect and personal resources play an important role in their psychological well-being. This is a consequence of the severe stress caused by the medical conditions of a spouse and of responsibilities related to caregiving. This study aimed to examine the role of affect and purpose-oriented personal resources (meaning in life and self-efficacy) in shaping psychological well-being in the spouses of cancer patients. The participants were 214 spouses of gastrointestinal patients who were either undergoing medical treatment in hospital units or attending scheduled clinic appointments at outpatient medical clinics. The Positive and Negative Affect Schedule (PANAS-X), Psychological Well-Being Scale (PWB), Meaning in Life Questionnaire (MLQ), and General Self-Efficacy Scale (GSES) were used. The results indicated that positive affect was positively correlated with meaning in life, self-efficacy, and psychological well-being. In contrast, negative affect was negatively correlated with positive affect, meaning in life, self-efficacy, and psychological well-being. The mediation analyses demonstrated that meaning in life and self-efficacy were mediators between positive and negative affect and psychological well-being. The mediating function of meaning in life and self-efficacy revealed the significant role of personal resources based on purpose and self-motivation in the relationship between affect and psychological well-being. Positive and negative affect can influence motivational processes that enable patients and their families to constructively deal with challenging and illness-related situations. Caregivers and medical staff could take into account the important role of purpose-oriented resources as they affect the functioning of both patients and their families.

Dynamics of the Transmission of Trauma through three Generations of Slovene Families

In this paper, we will present a study into the dynamics of the transmission of emotional traumatic in three families of victims of World War II and post-war communist oppression. This study is taken from a broader research project in which we investigated the experiences of nonclinical families that managed to survive through three generation, and in which post-traumatic growth is present, i. e. the ability to integrate traumatic experiences and provide greater security for future generations. The main focus will be on how emotional content is transmitted and transformed through generations and how to recognise it in various forms of behaviour, thinking and emotions, that appear in each of the generations. As we follow the transformation of traumatic content, we will also follow the the signs that show how traumatic content has integrated and begun to bring new, deeper emotional and mental insights. The emotional depth of the traumatic experience is what burdens the victim the most and slows down the dynamics of trauma processing. It appears in the form of symptoms of post-traumatic stress syndrome, insecurity and mistrust. This is found even in victims who have articulated the trauma sufficiently to rise above intimidation, managed to develop emotionally strong and connecting interpersonal relationships, maintain faith in the future, and form a coherent narrative of their traumatic past. The most interesting result of the research was that all three families, regardless of their diversity, are similar in term of processing the trauma. They were all able to speak openly about their traumatic experiences. In all three families there there was a great deal of discussion and searching for the social framework and personal truth of historical events, and the desire to present and describe the events that left such deep wounds in such a way that they would be clear, reworked and accessible to future generations as a document of the reality of some tragic and difficult times. Another source of trauma processing was religious faith, which allowed all the participants in this study to look at trauma and life more deeply, through relationships and connections between people and through a deeper understanding of human history embedded in a broader and deeper spiritual flow. Faith helped these families to find the courage to make decisions, to face life’s challenges, and to endure even the most severe of life's trials. A third source that facilitates the processing and integration of a traumatic experience is secure interpersonal relationships and compassionate parenting. Despite the fact that the whole question of parenting was demanding and full of challenges for our interviewees, the quality of parenting has been improved from generation to generation, and sincere affection for children and gratitude for children were present everywhere. The ability to follow the new generation and its initiatives while maintaining a connection to its roots is a dynamic that characterises all three families. There is also a lot of thinking and conscious effort in establishing and maintaining good marital relationships in these families. For the recovery from trauma this study shows the importance of talking about it and also talking about it in a safe relationship until it takes a form that is genuine and at the same time clear, coherent and thus suitable for the general public. That’s when the traumatic story ceases to be traumatizing and becomes a story of courage, perseverance, and truth.