PREDLOG OKVIRA MAKROEKONOMSKOG MODELIRANJA SISTEMA EKONOMIJA-KLIMA: SLUČAJ MALE EKONOMIJE U RAZVOJU

Ekonomija klimatskih promena i modeliranje globalnog sistema ekonomija-klima postaju sve značajnije oblasti ekonomskih istraživanja. Vilijam Nordhaus, Martin Vajcman, Džordž Akerlof, Čaling Kupmans i Robert Mendelson samo su neki od velikana ekonomije koji su tokom poslednjih pet decenija značajno doprineli razvoju ekonomije klimatskih promena. U ovom radu prezentujemo ključne osobine globalnog sistema ekonomija-klima, a na osnovu kratke analize Nordhausovog Dajs modela ukazujemo na osnovne koncepte makroekonomskog modeliranja politika mitigacije. U završnom delu rada diskutujemo o ograničenosti primene modela integrisane procene u istraživanjima lokalnih uticaja klimatskih promena na malu ekonomiju u razvoju i predlažemo jednostavan modifikovani okvir sa fokusom na politike adaptacije.

CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILITY AND ENVIRONMENTAL ISSUES: THE REPORT FROM ITALIAN COMPANIES

This is an empirical analysis of CSR initiatives in the Italian region of Campania. The aim of this study is to clarify the share’s differences in environmental protection in the overall CSR activities as well as the evaluation of the altruistic attitudes on the essence of CSR. The regression model examines the impact of investments in CSR, cost-benefit analysis and territory size on companies' interest in CSR. Campania companies have got a pronounced environmental awareness due to a significant number of national associations promoting sustainable development and easier access to EU funds. When testing the altruistic attitude on CSR, companies in Campania are closer to the profit approach. Based on the results of regression analysis, the predictor variables synergistically explain CSR interest in Campania.

USE OF QUANTITATIVE RATIOS FROM THE SYSTEM OF NATIONAL ACCOUNTS IN PREDICTING PRICE BUBBLES ON THE HOUSING MARKET

One of the main causes of the economic and sovereign debt crisis in 2010 – 2012 in some European countries like the United Kingdom, Spain and Ireland was the bursting of the residential market price bubble that was formed in the previous period. In this paper, a specific methodology of indicator analysis of the System of National Accounts and other data has been analyzed if it can help identify and prevent forming of some possible future price bubbles at the residential market, and therefore negative macroeconomic consequences of their bursting. Comparative indicator analysis and critical values suggest measurements of excessive construction activity that led to forming of price bubbles on the residential market. Econometric analysis has shown that it is not possible to establish critical values as variable of interest is not statistically significant.

KOMPARATIVNA ANALIZA STANJA NA TRŽIŠTU ELEKTRIČNE ENERGIJE SA OSVRTOM NA MAKROEKONOMSKE POSLEDICE

Pojedini delovi procesa u životnom ciklusu električne energije su regulisani, ali i pored toga neophodna je detaljna analiza faktora koji utiču na cenu električne energije, kako sa strane ponude, tako i sa strane tražnje na tom tržištu. Predmet analize u ovom radu je stanje na tržištu električne energije u državama koje su bile članice bivše SFRJ, kao i državama članicama Višegradske grupe, što je ukupno 10 jedinica posmatranja. Uočene su razlike u apsolutnim iznosima kapaciteta, strukturi kapaciteta, a posledično i proizvodnje električne energije, kao i razlike u potrošnji energije u domaćinstvima, cenama i komponentama cena. Ova analiza dala je osvrt na makroekonomske konsekvence koje šokovi na tržištu električne energije mogu imati na ekonomiju. Jedan od glavnih zaključaka rada jeste da se u budućnosti zarad održivosti trougla energetika – ekonomija – ekologija, kao i balansa komponenti koje čine taj trougao mora raditi na povećanju energetske efikasnosti.

UTICAJ PANDEMIJE KOVID-19 U REPUBLICI SRBIJI NA KUPOVNE ODLUKE POTROŠAČA U E-TRGOVINI

Uticaj pandemije Kovid-19 (COVID-19) odrazio se na promene u ponašanju potrošača prilikom kupovine. Prilagođavanje novonastaloj situaciji i traženje rešenja za opstanak u svakom smislu, bilo je neizbežno. Pod uticajem Kovid-19, došlo je do poremećaja u lancima snabdevanja. Blaga nestabilnost u snabdevanju prodavnica u Srbiji, mada daleko manje nego u drugim zemljama, a zatim i vanredno stanje izazvano pandemijom Kovid-19, zatvorene prodavnice i nemogućnost kupovine, uslovilo je preteranu zabrinutost i paniku potrošača. Usledilo je gomilanje zaliha nepotrebnih proizvoda zbog bojazni da će nove mere biti donete. Ovakvo stanje dovelo je do promene navika u ponašanju potrošača tokom kupovine, pa je značajno istražiti uticaj COVID-19 na promene navika potrošača u odnosu na period pre pandemije COVID-19. Prikazani su rezultati istraživanja na osnovu onlajn uzorka od 179 ispitanika.

ANALIZA REZERVACIONE ZARADE U SRBIJI

Ovaj rad ima za cilj da ispita kolika je minimalna zarada za koju bi nezaposlena lica u Srbiji pristala da rade (takozvana rezervaciona zarada), da li se ona razlikuje između muškaraca i žena i da li postoje neke razlike u ovoj zaradi kada posmatramo nivo obrazovanja neke osobe i region u kom živi. Pored toga, ispitaće se i odnos između rezervacione zarade nezaposlenih lica i minimalne neto zarade zaposlenih lica. Cilj je da se preko ovog odnosa vidi da li bi nezaposlena lica pristala da rade za minimalnu neto zaradu ukoliko bi im posao bio ponuđen. Primenom t-testa jednakosti aritmetičkih sredina pokazalo se da postoje statistički značajne razlike između muškaraca i žena po pitanju rezervacionih zarada, kako u pogledu nivoa obrazovanja, tako i između regiona. Izuzetak je Beogradski region gde ne postoji razlika u ovim zaradama. Takođe, pokazalo se i da je rezervaciona zarada niža od minimalne neto zarade u svakom regionu i prema svakom nivou obrazovanja. Za ovo istraživanje korišćeni su podaci dobijeni za Republiku Srbiju iz Ankete o radnoj snazi iz 2017. godine.

NOVA NEOKLASIČNA SINTEZA I EKONOMSKA POLITIKA POSLE VELIKE RECESIJE 2008. GODINE

Cilj ovog rada je da predstavi osnovne doprinose nove neoklasične sinteze makroekonomskoj teoriji i na njoj zasnovane preporuke ekonomskoj politici. Nova neoklasična sinteza predstavlja novi konsenzus u makroekonomiji, a nastala je sintezom hipoteza različitih ekonomskih škola. Međutim, Velikom recesijom 2008. godine mnoge hipoteze su dovedene u pitanje, a otvorena je i debata o pravcu do tad vođene ekonomske politike. Zanemarena finansijska tržišta dolaze u fokus posle izbijanja ekonomske i finansijske krize 2008. godine, za čiji nastanak je najzaslužnija pogrešno vođena monetarna politika i nedovoljno kontrolisan finansijski sektor. U vođenju ekonomske politike reafirmisana je pasivna uloga fiskalne politike, dok makroprudencijalne politike dobijaju na svom značaju. Napuštanjem neoklasične dogme o savršenoj samoregulaciji i konkurenciji otpočeta je reafirmacija ekonomske teorije i politike.

WHAT DETERMINES THE APPLICATION OF IFRS 3 IN ACCOUNTING FOR GOODWILL?

Accounting treatment of goodwill is often described as one of the most complex and controversial topics in the field of financial reporting, so it is of primary interest to examine the factors that affect application of IFRS 3 in Serbia given the low quality of financial reporting in developing countries to which Serbia belongs. Paper results show low quality of financial reporting on domestic business combinations which is an indicator to professional and regulatory bodies that there is significant room for improvement in this field. Research findings also show that: type of audit firm, the country of origin in which ultimate owner of an acquirer operates, legal form of an acquirer and finally transaction size play an important role in determining whether an acquirer will apply IFRS 3 when it comes to accounting for goodwill. Besides that paper reveals that materiality of goodwill is of significantly lower magnitude in domestic transactions than in transactions realized in developed European economies, but that the average percentage of consideration transferred allocated to goodwill is almost identical which implies that on average domestic and European M&As are equally motivated by the acquisition of goodwill as of the acquisition of identifiable net assets.

UTICAJ PANDEMIJE COVID-19 NA KRETANJA SDI – ISKUSTVA SRBIJE

U ovom istraživanju analiziran je uticaj krize prouzrokovane pandemijom COVID-19 na ekonomska kretanja, kao i protok stranih direktnih investicija. COVID-19 recesija se može smatrati jedinstvenom, jer je jedina koja je od 1870. godine pokrenuta isključivo pandemijom. Uticaj novonastale pandemije posedovao je sliku sveobuhvatne stagnacije kao i usporavanja svetske ekonomije, čije se glavne vizualizacije ogledaju u sistematskom gašenju ekonomskih aktivnosti širom sveta, gde se gašenje aktivnosti dešava u različitim sektorima istovremeno. Ovo istraživanje se fokusira na uticaj svetske ekonomske krize prouzrokovanom pandemijom COVID-19 na ekonomska kretanja u svetu i u Republici Srbiji. U fokusu ovog istraživanja je utvrđivanje uticaja pandemije na strane direktne investicije u Srbiji, kao i odnosa SDI sa izvozom i uvozom. Generalna kretanja SDI pre pandemije odlikuje pad od 2019. godine, pri čemu je svetska kriza prouzrokovana pandemijom doprinela izrazitom padu SDI u 2020. godini. Protok SDI na globalnom nivou je u 2021. godini posedovao tendenciju rasta nasuprot prethodne godine, pri čemu s normalizacija protoka SDI očekuje tek u 2022. godini. Autori su koristeći tri modela utvrdili da je u Srbiji COVID-19 imao statistički značajan i negativan uticaj na BDP po glavi stanovnika na nivou pouzdanosti od 90%. Sa druge strane, uticaj COVID-19 na izvoz nije statistički značajan. Rezultati ukazuju da jedinični rast stranih direktnih investicija dovodi posledično do većeg rasta uvoza u odnosu na izvoz.

UTICAJ DISRUPCIJA U LANCU SNABDEVANJA UNUTAR INDUSTRIJE FLEKSIBILNE AMBALAŽE UZROKOVANIH PANDEMIJOM VIRUSA COVID-19

In the packaging industry, disruptions occurring in the supply chain can impact all the segments and have huge consequences on the operations conducted by the distributors. We are witnesses of an unprecedented crisis caused by the COVID-19 pandemic. It has influenced all layers of the society and forced us to make changes and adjustments to our every-day routine, regulations, economy. Disruptions can undermine the stability of the supply chain, causing business losses. Therefore, identifying the impact of different disruptions on the supply chain is crucial. Here, a timely and quick reaction is of great importance. The current pandemic has caused many disruptions in the industry and has impacted all parts of the supply chains in ways that have not been yet recorded, therefore making it even harder for the companies to respond to new challenges. The changes have not skipped the packaging industry, forcing the manufacturers to rethink their strategies and the consumers to change their views of a safe and reliable product. With the economic expansion, the demand for flexible packaging and has been growing. There are many advantages to flexible packaging. Besides the fact that it creates less environmental impact, it also requires fewer resources compared to traditional packaging production. Disruptions in the supply chains of the flexible packaging industry are one of the major economic concerns during the COVID-19 pandemic, and therefore the topic of this paper. Since the companies in the industry are in desperate need for a new approach regarding risk management and building business resilience, some strategies for overcoming the challenges of the crisis on the flexible packaging market have been presented here.