Για τον Σκεντέρμπεη. Μια αθησαύριστη βιογραφία στα ελληνικά

No abstract

Ήταν ο Νικόδημος Αγιορείτης ο συνομιλητής του Villoison στον Άθω το 1785 ή άλλος ομώνυμος μοναχός;

No abstract

Ρήγας και Rétif de la Bretonne. Συμπληρωματικά στοιχεία πάνω σε μια σχέση γνωστή

L’étude s’inscrit dans la suite des travaux précédents qui ont abordé la question des rapports entre l’œuvre de Rhigas L’école des amants délicats, publiée en 1790, et l’original français que notre auteur traduit ou plutôt adapte, c’est-à-dire Les Contemporaines de Rétif de la Bretonne, dont la première série a été publiée en 1780. Le but de ce travail est de répondre à un nombre limité d’interrogations complémentaires concernant cette même recherche.Situer Les Contemporaines dans le contexte de la nouvelle française, permet d’apercevoir l’évolution du genre ; cette dernière se reflète de manière significative même dans le livre de Rhigas. Situer Les Contemporaines dans la vie et la créativité de leur auteur, permet de saisir mieux les liens inhérents au choix opéré par Rhigas. Enfin situer Rétif dans le cadre de l’écriture libertine du 18ème siècle, permet de mesurer les distances entre lui et les grands auteurs libertins, comme aussi les distances que Rhigas met entre son écriture et l’original.Si la première partie de l’étude propose une approche contemporaine de l’auteur et de son travail, la deuxième partie tourne le regard vers les choix de Rhigas. Rétif adore et décrit les femmes de la ville de Paris, dans la décennie qui précède la composition ; comment Rhigas arrive-t-il à nous donner un recueil où nous apercevons tout d’abord le jeune homme en tant qu’héros central ? Quelles opérations conduisent à un tel glissement ? Que révèle le titre? Pourquoi les ‘amants délicats’ ? Ces questions tentent de mettre au clair l’œuvre de l’adaptation. Suivant librement son modèle, pour le mettre décidément de côté parfois, Rhigas semble respecter les attitudes de la société grecque pour ce qui est de l’amour et du mariage, tout en essayant d’y apporter quelques améliorations légères mais d’une influence capitale : malgré la différence de classe sociale les héros des nouvelles de Rhigas réussissent (dans la plupart des cas) à atteindre le but, celui d’un mariage heureux. Placée dans le contexte des Lumières grecques cette littérature annonce une ère d’optimisme, celle qui précède l’époque romantique.VASSILIKI KONTOGIANNI

Αυτόγραφα λογίων διδασκάλων 17ου αιώνος (Ευγένιου Γιαννούλη και Ιωάννου Κομνηνού)

No abstract

Δύο «ανέκδοτα» χειρόγραφα έργων του Νεόφυτου Βάμβα

ΔΥΟ «ΑΝΕΚΔΟΤΑ» ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΕΡΓΩΝ ΤΟΥ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΒΑΜΒΑ Στὸ Τμῆμα Χειρογράφων τῆς Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης τῆς Ἑλλάδος ἀπόκεινται δύο χειρόγραφα μὲ ἔργα τοῦ Νεοφύτου Βάμβα (1776-1855): α) Ἐγχειρίδιον ῾Ρητορικῆς (ΕΒΕ 4072) καὶ β) Στοιχεῖα τῆς Ἰδεολογίας (ΕΒΕ 4295), ἕνα φιλοσοφικὸ σύγγραμμα σχετικὰ μὲ τὴ γλώσσα. Πρόκειται γιὰ δύο διδακτικὰ ἐγχειρίδια, ἀπὸ τὰ πιὸ γνωστὰ καὶ σημαντικὰ ἔργα ἑνὸς ἀπὸ τοὺς πρωτεργάτες τοῦ Νεοελληνικοῦ Διαφωτισμοῦ, μὲ μεγάλη πιθανότητα νὰ ἔχουν συντεθεῖ γύρω στὰ 1830. Ὕστερα ἀπὸ λεπτομερὴ ἀντιβολὴ τῶν χειρογράφων τῆς ΕΒΕ μὲ τὰ γνωστὰ καὶ ἐκδεδομένα ἔργα τοῦ Νεόφυτου Βάμβα, καταλήγουμε στὰ παρακάτω συμπεράσματα: α) τὸ πρῶτο περιέχει ἕνα κείμενο τῆς ῾Ρητορικῆς, τὸ ὁποῖο σὲ ἀρκετὰ σημεῖα μοιάζει μὲ ἐκεῖνο τῆς πρώτης ἔκδοσης (1813) καὶ σὲ ἄλλα σημεῖα μὲ ἐκεῖνο τῆς δεύτερης (1841), ἀλλὰ στὴν οὐσία πρόκειται γιὰ μιὰ ἄλλη μορφὴ ποὺ δὲν ἐκδόθηκε ποτέ. Ἐπιπλέον, τὸ τρίτο μέρος τοῦ χφ περιέχει ἀποσπάσματα ἀπὸ ἔργο τοῦ Hugh Blair, ὅπως δείχνει καὶ ἡ ἀναγραφὴ ἐπὶ τοῦ χφ: Περὶγεύσεως (ἐκ τοῦ Βλαίρου). β) Τὸ δεύτερο χφ, γραμμένο ἀπὸ δύο χέρια –ἕνα τρίτο πρόσθεσε τὸν τίτλο Στοιχεῖα Ἰδεολογίας–, περιέχει συμπιληματικὸ κείμενο φιλοσοφικοῦ περιεχομένου, ποὺ εἶναι δύσκολο νὰ ταυτισθεῖ καὶ πάντως ἔχει σχέση μὲ τὴν ἰδεολογικὴ προσέγγιση τῆς γλώσσας.Τὰ δύο χειρόγραφα τῆς ΕΒΕ, τὰ ὁποῖα χρονολογοῦνται στὴ δεκαετία τοῦ 1830, πιθανὸν ἀντιγράφτηκαν ἀπὸ μαθητὲς τοῦ Βάμβα, καθὼς ὅπως γνωρίζουμε, ὁ ἴδιος ἔδινε στοὺς μαθητές του στὴν Ἰόνια Ἀκαδημία νὰ ἀντιγράφουν κείμενα ποὺ χρησιμοποιοῦσε στὰ μαθήματά του καὶ μποροῦμε νὰ θεωρήσουμε ὅτι ἀποτελοῦν καὶ τεκμήρια ἀπὸ τὴν παρουσία του στὴν Ἰόνιο Ἀκαδημία. MARTA DIELI

Λογοκρισία και επανάσταση: Η φημολογούμενη έκδοση της Νέας Πολιτικής Διοικήσεως στη Λιψία

Based on unknown documents from German archives, this article details a significant case of prohibitive censorship of a modern greek book during the age of Enlightenment. As the unpublished sources show, the secretary of the Prince of Valachia filed in May 1798, some months after the arrest of Rigas Velestinlis, an official accusation against the Greek merchants in Leipzig for having printed a second edition of Nea Politike Dioikesis – the revolutionary manifest of Rigas. The subsequent investigations ordered and conducted by the saxonian authorities prooved that this accusation was unjustified: Neither the Nea Politike Dioikesis nor any other Greek political text were printed in 1798 in Leipzig. The German documents dissolved the bibliographical phantom of a second edition and allow us to examine the combined intervention: the joined forces of ottoman elites and western-european authorities aimed to prevent the publication and circulation of Greek books with contents considered to be subversive.

Συμπληρωματικά για τον Νικόλαο Καρατζά και τη βιβλιοθήκη του

No abstract

Ο «Εις κοιμηθέντας» λόγος του Θεοφίλου Κορυδαλλέως και η αριστοτελική περί ψυχής θεματική του

Among the various writings of Theophilos Corydalleus, focusing on the Aristotelian interpretation and teaching practice at the major Academies of the Hellenic world under Ottoman rule, we find a unique work, a Funeral Oration. It was performed by Corydalleus himself in Constantinople in the decade of 1630-40 in honor of Poulcheria, a young woman who passed away in her youth. The departed came from an aristocratic family of the Phanariotic society, since her father, Michael Vlastos was a high-ranking officer of the Ecumenical Patriarchate. This discourse is preserved by five manuscripts and it is written in an elaborate demotic Greek language, enriched with a lot of ancient Greek wording and stylistic elements. The main goal of this paper is to study the manuscript tradition, the content and the sources (mainly Aristotelian and secondly patristic or biblical) and to produce a critical edition of the text. In this Oration, Corydalleus managed to simplify in a vivid and fluent language major Aristotelian doctrines concerning death, such as the separation of the soul from the body, the immortality of the soul, the meaning of fear, and the perception of time etc.VASILEIOS I. TSIOTRAS

Συμβολή στη νεοελληνική προσωπογραφία. Έλληνες και ελληνόφωνοι φοιτητές στα μητρώα των Πανεπιστημίων της Βιέννης, της Ιένας, του Γκέτινγκεν και της Λιψίας (1700-1833)

No abstract