1926’dan 2018’e ilkokul/ilköğretim vatandaşlık, demokrasi ve insan hakları eğitimi programlarındaki değişim ve dönüşümler

Bu çalışmada, 1926’dan 2018’e kadar geliştirilen vatandaşlık, demokrasi ve insan hakları eğitimi programları derinlemesine incelenmiş, bu süreçte programlarda ortaya çıkan değişim, dönüşüm ve gelişmelerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Doküman incelemesine dayalı nitel bir çalışma olan bu araştırma kapsamında 1926 ve 1936 yurt bilgisi programı, 1948 yurttaşlık bilgisi programı, 1968 sosyal bilgiler dersi içinde yer alan yurttaşlık bilgisi programı, 1998 ilköğretim vatandaşlık ve insan hakları eğitimi programı ve 2010 vatandaşlık ve demokrasi eğitimi programı ile 2015 ve 2018 insan hakları yurttaşlık ve demokrasi dersi öğretim programları incelenmiştir. Veriler doküman incelemesi tekniği kullanılarak toplanmış, tümevarımsal içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonunda, Cumhuriyet’in ilan edildiği ilk yıllarda vatandaşların devlete karşı görev ve sorumluluklarına ağırlık verildiği, vatan ve millet sevgisi üzerinde durulduğu görülmüştür. Bireylerin yeni kurulan devlete uyum sağlamaları ve devletin ilkelerini benimsemeleri hedeflenmiştir. 2000’li yılların başında Avrupa Birliği’ne katılım sürecindeki siyasi şartları yerine getirmek amacıyla demokrasi ile insan hak ve özgürlüklerine ilişkin yapılan düzenlemelerin programlara yansıdığı belirlenmiştir.

Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde program geliştirme bilgisinin kazandırılması

Bu araştırmada, son sınıf öğretmen adaylarının program geliştirmeye ilişkin sahip oldukları kuramsal bilgi düzeyleri, kendi alanlarına özgü öğretim programı bilgisi yeterlik algıları ve hizmet öncesi eğitim sürecinde aldıkları program geliştirme ve öğretim programı içerikli derslerin incelenmesi amaçlanmıştır. Tarama deseninde yürütülen çalışmada, Ankara ilindeki iki devlet üniversitesinin 2017-2018 akademik yılında ilköğretim fen bilgisi, ilköğretim matematik, İngilizce ve sınıf öğretmenliği lisans programlarında öğrenim gören 473 son sınıf öğretmen adayına uygulanan Program Geliştirme Bilgi Testi ve Öğretim Programı Anketi aracılığıyla elde edilen veriler, betimleyici ve yordayıcı istatistiksel yöntemler kullanılarak çözümlenmiştir. Elde edilen bulgularda hizmet öncesi öğretmen eğitimi sürecinde öğretmen adaylarına sunulan program geliştirme ve öğretim programı içerikli derslerin sınırlı olduğu ortaya konulmuştur. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının öğretim programı bilgisi açısından kendilerini çok yeterli hissetmedikleri, program geliştirmeye ilişkin oldukça sınırlı ve yüzeysel bilgilere sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçlar ışığında, program geliştirmenin öğretmen eğitimi lisans programlarının temel yeterliklerinden biri olarak kabul edilmesi ve ilgili tüm derslerin öğrenme-öğretme süreçleriyle bilinçli ve kasıtlı bir şekilde hem yatay hem de dikey düzlemde ilişkilendirilmesi önerilmektedir.

Early literacy materials and teacher practices in preschool classrooms

In this qualitative study, the aim was to examine early literacy materials used by teachers in preschool classrooms as well as teachers’ practices that were related to early literacy instruction. The participants of this qualitative study were 52 preschool teachers working in 22 public schools in the city of Uşak, Turkey. The Early Literacy Material Control Form was used to examine materials in the classrooms and one-to-one interviews were made with a semi-structured interview form to understand the practices of teachers. Results indicated that the preschool classes were lacking a sufficient amount and type of early literacy materials as well as activities chosen to stimulate early literacy skills development among children. There were shortcomings in effective literacy environment, book variety and the inclusion of diverse and interesting visuals in classroom. It was determined that teachers generally do mathematical activities and asked children to engage in drawing lines for their early literacy skills development. The most used method in the implementation of activities was the use of books and/or worksheets. Based on these findings, alternative ways to support early literacy skills and carrying out training programs which place more emphasis on early literacy materials and classroom practices are recommended.

Eylem araştırması aracılığıyla program geliştirme: Uygulayıcılar için bir model önerisi

“Eylem araştırması” ile “program geliştirme” süreçleri arasında benzerliklerin bulunduğu düşüncesinden hareketle gerçekleştirilen bu çalışmada, uygulayıcıların pratikteki eğitim programını anlamak ve iyileştirmek amacıyla kullanabilecekleri bir modelin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu genel amaç doğrultusunda, çalışmada öncelikle “eğitim programı”, “program geliştirme”, “eylem araştırması” ve “eylem araştırması aracılığıyla program geliştirme” olguları kapsamlı bir biçimde incelenmiş, alanyazında yer alan eylem araştırması modelleri derinlemesine analiz edilmiş ve seçmeci bir yaklaşımla her iki süreci de harmanlayan bir model önerilmiştir. Daha sonra, önerilen modelin program geliştirme açısından sonuçları tartışılmıştır. Son olarak, çalışmada uygulanan model geliştirme sürecine ilişkin uzman görüşleri sorgulanmış ve elde edilen geribildirimler doğrultusunda da gerekli değişiklikler yapılmıştır. Çalışmada önerilen model, birbiriyle ilişkili altı aşamadan oluşan döngüsel bir problem çözme süreci olarak kavramsallaştırılmıştır. Modelde yer alan aşamalar şunlardır: (a) odaklanılacak alanın belirlenmesi, (b) ihtiyaç analizinin gerçekleştirilmesi, (c) eylem planının geliştirilmesi, (d) eylem planının uygulanması, (e) sürecin değerlendirilmesi ve (f) sürece ilişkin yansıtmanın yapılması. Ayrıca, önerilen modelin program geliştirme açısından sonuçları şunlardır: (1) program geliştirme uygulama temelli bir süreçtir, (2) program geliştirme problem çözme odaklı bir süreçtir, (3) program geliştirme süreklilik arz eden (gelişim odaklı) bir süreçtir ve (4) program geliştirme bağlam temelli bir süreçtir.

Checklist on question design for mathematical literacy

The aim of the first stage of the research was to examine the opinions of prospective mathematics teachers about what features a question prepared to develop and measure ML should have to be effective and qualified. Moreover, it was aimed to determine the degree to which prospective teachers apply these qualifications in questions they design to develop and measure ML. The aim of the second stage of the research was to develop a valid and reliable checklist that can be used in the design of the question to develop and measure ML and to show this tool with an application. The research was conducted as a case study model. The study group consisted of 20 prospective mathematics teachers and five mathematics teachers who took ML courses. Interview forms were applied in order to collect data from the teachers and teacher candidates who took the ML course. Content analysis was used in the analysis of the prospective mathematics teachers' opinions about the qualifications of ML question. In the analysis of the data obtained, content, context, process, level and structure categories were formed for effective and qualified ML question. The checklist was decided to be in five categories and a total of 28 items and three options depending on them. It can be said that the checklist for the ML question design, which was developed and piloted in this study, is a valid and reliable measurement tool. Mathematics teachers and related researchers can use the developed checklist as a guide and guiding tool in designing ML questions.

Farklı yaş gruplarında ilkokula başlayan öğrencilerin altıncı sınıf akademik başarılarının, öz yeterliklerinin ve psikolojik sağlamlıklarının incelenmesi

Bu çalışmada farklı yaş gruplarında ilkokula başlayan ve boylamsal izlemi yapılan öğrencilerin altıncı sınıf akademik başarılarının, öz yeterliklerinin ve psikolojik sağlamlıklarının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul ili Anadolu yakasında altıncı sınıfa devam eden ve 73’ü boylamsal izlenenler olmak üzere toplam 485 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel verilerini toplamak amacıyla Çocuk ve Genç Psikolojik Sağlamlık Ölçeği, Çocuklar İçin Öz Yeterlik Ölçeği, Matematik Performans Testi, Türkçe Performans Testi; nitel verileri toplamak için ise araştırmacılar tarafından oluşturulan Cümle Tamamlama Formu kullanılmıştır. Bağımsız değişkenlerin yaşa göre farklılaşıp farklılaşmadığını analiz etmek için Kruskal Wallis H Testi kullanılmış, öğrencilerin anıları ise içerik analizi yapılarak kategorileştirilmiş, temalara ayrılmıştır. Yapılan analizler sonucunda hem boylamsal olarak izlemi yapılan öğrencilerin hem de bütün çalışma grubunun, akademik başarıları, öz yeterlikleri ve psikolojik sağlamlıklarının ilkokula başlama yaşına göre artık anlamlı bir farklılığının kalmadığı görülmüştür. Öğrencilerin ilkokula başladıkları güne dair anılarını içeren nitel bulgulara göre ise ilkokula erken yaşta başlayan öğrencilerin okulda ilk günlerine dair daha fazla olumsuz ifadeler kullandıkları görülmüştür. Elde edilen sonuçlar ilgili alan yazın çerçevesinde tartışılmıştır.

Teacher abuse, school burnout and school attachment as predictors of adolescents’ risky behaviors

The aim of this study is to determine the predictive level of teacher abuse, school burnout and school attachment for risky behaviors in adolescents, and to examine risky behaviors according to some demographic variables. Relational survey model was employed in the study. The study group consisted of 446 adolescents with an average age of 15.49 years studying in secondary schools. Personal information form, Risky Behaviors Scale, Teacher Emotional Abuse Scale, School Burnout Scale and School Attachment Scale for Adolescents were used to obtain demographic information about students. As for data analysis, Pearson's Correlation Coefficient Analysis, Multiple Linear Regression Analysis, Independent Samples t-Test and One-Way Variance Analysis were employed. As a result, it was found that teacher abuse and school burnout predicted adolescents’ risky behaviors in a positively significant direction whereas school attachment predicted adolescents’ risky behaviors in a negatively significant direction. It was revealed that the score averages taken from the total and sub-dimensions of risky behaviors differed significantly according to gender, grade level, academic average, perceived socioeconomic level and family structure variables. In addition, it was determined that suicidal tendencies did not differ based on gender, academic average and class level; antisocial behaviors and school dropout did not significantly differ according to the grade level.

Fakülteme mektubum var!

Öğretmenin hizmet öncesi aldıkları eğitimlerin niteliği, öğretmenlerin mesleki yetkinliklerini belirlemede önemli bir etmendir. Bu araştırmanın amacı mesleğinin ilk beş yılı içerisinde olan öğretmenlerin fakültelerine yönelik düşüncelerini ve anlamlandırmalarını ortaya çıkarmaktır. Araştırma nitel anlatı araştırması şeklinde desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu ölçüt örnekleme yöntemine göre seçilen 25 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre; eğitim fakültesindeki derslerin kuramsal ağırlıklı olduğu, fakültedeki öğrenim hayatının öğretmenlik becerilerini kazandırma açısından yetersiz olduğu, öğretmenlerin fakültede öğretmenlik hayatlarında işe yaramayan bilgiler edindikleri, bu nedenle öğretmenlik hayatlarında çok zorluk çektikleri belirlenmiştir. Bununla birlikte, okul deneyimi/öğretmenlik uygulamasının süre olarak az olduğu ve uygulamaların verimsiz geçtiği, öğretmenlerin dezavantajlı öğrencilerin eğitimi, mülteci öğrencilerin eğitimi, okuldaki yöneticilik iş ve işlemlerine yönelik yetkinlikler, sınıf yönetimi becerileri, birleştirilmiş sınıf uygulamaları gibi konularda problemler yaşadıkları ortaya konulmuştur. Araştırmada fakültede öğretmenlere her çocuğun değerli olduğu ve sürekli ön planda tutulması gerektiği bilincinin kazandırıldığı, eğitim fakültelerinin halen görevde olan öğretmenlerin mesleki gelişimine katkı sağlaması gerektiği, öğretmenlere ve eğitim fakültesi mezunlarına toplumda saygı duyulduğu belirlenmiştir.

Parents’ Attributions and Perception Questionnaire: Turkish validity and reliability study

Causal attributions are defined as the way people describe and evaluate their or others’ behaviors. In the literature, it was found to directly and indirectly affect academic achievement as they influence parents’ expectations about their children’s future success, their parenting styles, and, therefore, the social and physical environment that they provide for their children. This study adapts the Parents’ Attributions and Perceptions Questionnaire (PAPQ) to Turkish and collects evidence about the questionnaire’s validity and reliability. The questionnaire comprises eight factors and 24 items designed to evaluate parents’ causal attributions based on ability, effort, luck, and strategy for success and failure. The participants were 340 parents (235 mothers and 105 fathers), aged between 25 and 35 years (128); and high school graduates (182) with a monthly income between 2,001 and 4,000 TL (98). The mean scores calculated for the questionnaire items ranged between 1.45 and 4.42. Adjusted item total correlations were calculated; it was found that the discriminating power of the items varied between 0.43 and 0.90. As a result of the CFA, the goodness of fit values of the questionnaire was calculated as χ²/sd = 1.92, RMSEA = .056, SRMR = .053, CFI = .97, and GFI = .89. The Cronbach’s alpha internal consistency coefficient was found to be .80. Based on these results, it was demonstrated that the PAPQ is a valid and reliable measuring instrument that can be used in Turkish.

Konsültasyon Öz-yeterlik Ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve okul psikolojik danışmanlarının konsültasyon öz-yeterliklerinin incelenmesi

Çalışmanın amacı, "Konsültasyon öz-yeterlik Ölçeğinin” Türkçe formunun psikometrik özelliklerinin incelenmesidir ve okul psikolojik danışmanlarının konsültasyona yönelik bilgi düzeyleri, konsültasyon hizmetlerini yürütürken karşılaştıkları zorluklar, ihtiyaçlar ve destek kaynakları, sundukları konsültasyon hizmetinin etkisinin arttırılması konusundaki önerileri ve konsültasyon hizmeti vermeye yönelik yeterlilik algılarının incelenmesidir. Araştırmada; karma araştırma yöntemlerindne yakınsayan paralel desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma gruplarını 787 okul psikolojik danışmanı oluşturmuştur. Ayrıca araştırmada okul psikolojik danışmanlarının konsültasyona ilişkin bilgilerinde ciddi sınırlılıklarının olduğu ve konsültasyon eğitimlerini çoğunlukla yetersiz buldukları gözlenmiştir. Araştırmada kıdemli olan, PDR bölümünden mezun olan ve konsültasyon konusunda ders alan psikolojik danışmanların konsültasyon öz-yeterlik algısının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Destek kaynağı olarak en sık okul idaresi en seyrek ise aileler dile getirilmiştir. Konsültasyonun etkisinin arttırılması konusunda en çok dile getirilen öneri ise konsültasyon eğitimlerinin arttırılmasıdır. Sonuç olarak Türkiye'de konsültasyon eğitimi konusunda hem alanda çalışan psikolojik danışmanlar hem de psikolojik danışman adayı öğrencilere yönelik çalışmalar yapılmasına ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır.