Fotografia socjologiczna – w kierunku reportażu dialogicznego

Niemal 10-letnia współpraca z fotografem, który towarzyszy mi w badaniach terenowych, skłania do podzielenia się refleksją i uwagami metodologicznymi wynikającymi z doświadczenia budowania relacji pomiędzy badaczem, informatorem (informatorami) a fotografem. Doświadczenie to nazwałbym, za Piotrem Sztompką, procesem kształtowania się socjologicznej wyobraźni wizualnej. W ogólnym rozumieniu reportaż dialogiczny polega na doświadczaniu świata innych oraz na nauce odkrywania drugiego człowieka takim, jakim on sam widzi siebie w otaczającej go rzeczywistości. W artykule omawiam kwestie dialogu w badaniach wizualnych, zasady dobrej praktyki fotografii socjologicznej oraz ideę reportażu dialogicznego, ilustrując fotografiami z własnych badań terenowych prowadzonych w ramach takich projektów jak: „Tożsamość społeczności postmigracyjnej na przykładzie Kosznajderii”, „Życie codzienne mieszkańców gminy Cekcyn w Borach Tucholskich”, „Wpływ badań archeologicznych na integrację społeczności lokalnych w ramach projektu 1000 lat Górnych Łużyc” oraz „Szkice biograficzne druhów Ochotniczych Straży Pożarnych w gminie Golub-Dobrzyń”. Autorem wszystkich fotografii jest bydgoski artysta fotografik Dariusz Bareya.

Lucien Goldmann, autor “Don Kichota”. Perspektywa socjologii literatury

Artykuł dotyczy propozycji spojrzenia na literackie obrazy zjawisk społecznych jako na przedmiot badań socjologicznych. Odwołuje się do Goldmannowskiego ujęcia strukturalizmu genetycznego, szczególnie do kierowanej wobec niego krytyki. Korzysta się tu z głosów wybitnych uczonych, którzy wyrażali o nim swoje opinie w okresie największej jego popularności; zaznacza się też aktualną obecność tego podejścia w humanistyce zachodniej. W refleksji nad możliwymi interpretacjami i modyfikacjami metody Goldmanna sięga się, między innymi, po jedno z opowiadań Jorge Luisa Borgesa, Pierre Menard, autor „Don Kichota”, które potraktowano jako artystyczną ilustrację teorii naukowej.

Badania skoncentrowane na dzieciach, badania z udziałem dzieci, dzieci jako badacze. Etyczne i metodologiczne aspekty badań prowadzonych w nurcie nowej socjologii dzieci i dzieciństwa

Badania dzieciństwa, w tym badania z udziałem dzieci, są rozwijającym się obszarem aktywności naukowej, podejmowanej w ramach interdyscyplinarnych nowych studiów nad dzieciństwem (new childhood studies). Obecnie opierają się na koncepcji dziecka jako aktywnego aktora społecznego oraz na prawach dziecka w rozumieniu Konwencji o prawach dziecka ONZ z 1989 roku. Prowadzenie badań skoncentrowanych na dzieciach i badań z udziałem dzieci, a także badań, w których dzieci przyjmują rolę badaczy (są współautorami badań) wymaga pogłębionej refleksji nad etyką i metodologią. Dzieci, jako przedstawiciele grupy mniejszościowej, podlegającej dyskryminacji i marginalizacji, zaliczane są do grupy „wrażliwych” (sensitive) i „nieuprzywilejowanych” (vulnerable) uczestników badań. Artykuł opiera się na analizie literatury przedmiotu i wywiadach eksperckich z badaczami/badaczkami dzieciństwa. W tekście prezentuję ważne etyczne i metodologiczne kwestie badań z udziałem dzieci wraz z przykładami rozwiązań stosowanych w tych obszarach w ramach nowych studiów dzieciństwa.

Emotions of Medical Personnel versus the Status and Power at Work in Hospital Wards

The hospital is characterized by one of the most formalized structures with a strict division of tasks and responsibilities. An essential element of any formal organization is the system of authorities and power. There is a hierarchy and a system of power between hospital departments and within each of them. This hierarchy structure overlaps with the level of power and status felt and perceived by each employee, which implies the emergence of specific emotions. They influence interactions, shaping their course. When describing emotions in the context of power and status, I will refer to Theodore Kemper’s concept that interactions and changes in the relative power and status (prestige) of individuals have an impact on arousing both negative and positive emotions. The aim of this article is to show how an individually-determined level of power and status can shape relations between employees, their methods of communication, and emotions in the workplace. The paper answers the question of whether and how having and/or feeling a certain status and level of power implies the emergence of certain emotions. It is important to reveal those activities and interactions which, as a result of a specific position in the hospital structure, shape and modify the emotions of medical personnel. All the considerations are based on ethnographic qualitative research conducted in three hospital departments, differing in terms of the nature of work in the department and the type of patients treated in each of them. The article describes three of the distinguished categories, i.e. “disrespect game,” ”holding emotions,” and pride. In the course of the analyses, it was found that hierarchy and a specific level of power implies the appearance of emotions of pride, satisfaction, and contentment, as well as it leads to an increase in the level of trust between members of medical personnel. Pride results from belonging to a specific profession and a specific group of employees, and it appears as the consequence of a well-conducted procedure or performance of a difficult activity that took time to master. Pride also emerges as a result of the prestige of the profession or workplace (hospital, ward).

Zło konieczne, substytut, szansa – wykorzystanie komunikatora Skype w badaniach jakościowych

Celem artykułu jest omówienie techniki wywiadów swobodnych online w szczególnej formie wywiadów prowadzonych za pośrednictwem komunikatora Skype. Choć są one coraz częściej wykorzystywane w badaniach jakościowych, budzą u badaczy mieszane reakcje – od postrzegania ich jako szansy, (nie)pełnowartościowego zamiennika wywiadu twarzą w twarz, po wręcz zagrożenie dla jakości badań. Na podstawie literatury przedmiotu w artykule omówione zostaną cechy wywiadu za pośrednictwem Skype’a, jego zalety i ograniczenia tak z perspektywy badacza, jak i uczestników badania. Przedstawione zostaną także wyniki porównań wywiadów online z tradycyjnymi, których dokonali badacze wykorzystujący w swoich projektach obie te techniki. W bardziej szczegółowy sposób omówiona zostanie kwestia relacji badacza z rozmówcą oraz dylematy etyczne związane z realizowaniem wywiadów zapośredniczonych przez Skype’a. Wskazane zostaną także warunki, kiedy tego rodzaju wywiad może być szczególnie przydatny.

Dilip Kumar: An Auteur Actor

Dilip Kumar has been praised for his sublime dialog delivery, for his restrained gestures, and for his measured and controlled underplay of emotions in tragic stories as well as in light-hearted comedies. His debut in 1944 with Jwar Bhata (Ebb and Tide) met with less-than-flattering reviews. So did the next three films until his 1948 film, Jugnu (Firefly), which brought him recognition and success. Unlike his contemporaries such as Raj Kapoor and Dev Anand, who propelled their careers by launching their own production companies, Dilip Kumar relied on his talent, his unique approach to characterization, and his immersion in the projects he undertook. In the course of his career that spanned six decades, Kumar made only 62 films. However, his work is a textbook for other actors that followed. Not only did he bring respectability to a profession that had been shunned by the upper classes in India as a profession for “pimps and prostitutes,” but he also elevated film-acting and filmmaking to an academic discipline, making him worthy of the title ‘Professor Emeritus of Acting’. Rooted in the theoretical framework of Howard S. Becker’s work on the “production of culture” and “doing things together,” this paper discusses Kumar’s approach to acting, character development, and the level of his involvement and commitment to each of his projects. The author of this article argues that more than the creative control as a producer or a director, it is the artistic involvement and commitment of the main actors that shape great works of art in cinema. Dilip Kumar demonstrated it repeatedly.

Two Paradigms – Two Art Worlds: On Constructing the Difference as a Strategy for Validating the Concept of the Artist and Art

The subject of the article is two art worlds in the field of visual arts which currently exist side by side in Poland. These worlds operate as part of two different paradigms of art, which is why two different definitions of the art and artist apply to them, and, in consequence, also different models of operation. What is important in the case of both communities is the process of constructing the difference and separating out their own communities of meanings, being a strategy to lend credence to their own concept of the art and artist, as well as their position in the art world. The aim of the article is to describe the process of constructing internal boundaries in the Polish art world and its division into two separate worlds, what means have been used in that process, as well as what are the consequences of belonging to the two separate art worlds for their participants.

Acting for the Local Community: Hybrid Ethnography in the Careers of Local Culture Animators

This article focuses on the innovative methodology used to collect data. We describe how we have utilized the diary method and what analytical potential it contains. We also flag the limitations we have perceived during the research. At the same time, so as not to refrain entirely from a discussion of the study findings, we recreate selected shared attributes in the careers of culture animators. A hybrid research method was used to report and interpret the reality of our surroundings. This involved the use of a diary in which the animators described facts and events from the previous day while also plotting data concerning their location on the Google map; they enriched their notes with short essays, pictures, and video clips. Then, the animators as subjects in the research took part in one-on-one in-depth interviews to summarize their experience. Deliberations on the utility and innovativeness of these ethnographic methods are accompanied by considerations as to the variety of experience held by culture animators and the factors driving their occupational choices.

Remembered: Zofia Rydet in the Biographically-Oriented Perspective of the Sociology of Art

Zofia Rydet is one of the most outstanding Polish and even European artists of the second half of the 20th century. She left a huge artistic legacy, but her biography still in many respects remains a mystery. The memory of a great artist is often mythologized, and the interpretation of the work after his/her death begins to separate from the original intentions of the creator. These are processes of great interest to art historians and sociologists alike. They can be studied by adopting the methods of the biographically-oriented sociology of art. This article uses some of these methods, namely the analysis of the existing documents, archival research, and interviews. The analysis of the collected material has revealed how Rydet was remembered by those who had the opportunity to meet her, accompanied her during field trips, and talked with her about art and photography. The aim of such research is to try to get to know the artist better, as well as to understand her work and the social functioning in what was a very specific time and environment.