The Oral history jako szczególny rodzaj dialogu. Etyczne aspekty nagrań ze świadkami historii.

Understanding the role that a researcher recording oral history biographical testimonies performs during a conversation (who they become to the narrator, and what boundaries and ethics they need), are a condition of a well-done recording. Due to specifics of the XX century history, the oralists often deal with people whose lives have been marked by some kind of trauma A social order to remember the past means an order to bear witness to the tragic or traumatic experiences. This is a difficult task not only for the narrator but also for the researcher, who are usually not psychologists but sociologists, historians or anthropologists. In the article, the author confronts the theory regulating the ethics of oral histor recordings with empirical research.

Dojrzałość empatii wpływa na jakość solidarności

Dojrzałość empatii wpływa na jakość solidarności, ponieważ warunkuje standardy komunikacji i współpracy. Zarówno emocje, jak i empatia posiadają ugruntowaną pozycje w refleksji moralnej, a interdyscyplinarne spojrzenie na związek empatii i solidarności może pełniej ujawnić ich zależność. Wokół roli i znaczenia empatii toczą się spory, które stosunkowo łatwo można rozstrzygnąć odwołując się do refleksji filozoficznej. Szansę na zrozumienie, w jaki sposób solidarność jest postrzegana i/lub doświadczana daje metoda socjologii moralności Marii Ossowskiej. Szczególnie ciekawym polem badawczym jest pandemia koronawirusa, która stała się akceleratorem społecznych działań i procesów, jak w soczewce ujawniając kompetencje, ale i słabości solidarnościowych postaw.

Czy można być dobrym pesymistą?

Przeważająca część światowej kultury znajduje się pod wpływem terapeutycznej etyki przebudzenia, stanowiącej istotną składową światopoglądu optymistycznego, mogącego przybierać formę skrajną – „istnienie = optimum” – bądź umiarkowaną – „istnienie = droga do optimum”. Alternatywą jest etyka paliatywna stanowiąca składnik umiarkowanego pesymizmu. Analiza racjonalnego sporu między zwolennikami stanowisk umiarkowanych dokonana została w perspektywie metaetycznej, umożliwiającej ekspozycję pojęcia blokady metaetycznej, utrudniającej podmiotowi przejście z pozycji terapeutycznych na paliatywne i odwrotnie. W artykule wykazana została ponadto zależność wszelkiej etyki od światopoglądu zawierającego rozstrzygnięcia metafizyczne.

Emocje. W poszukiwaniu antyesencjalistycznego ujęcia

Esencjalistycznie zorientowani teoretycy emocji uważają, że emocje mają swoją istotę. Nie istnieje jednak zgoda co do tego, czym ona jest. Dla jednych substancją emocji jest poznanie (percepcje, myśli, przekonania) lub oceny, dla innych zmiany fizjologiczno-cielesne, a jeszcze dla innych zdarzenia w mózgu. W artykule prezentuję najważniejsze argumenty przeciwko tym teoriom, a następnie prezentuję wieloskładnikową i wielofunkcyjną koncepcję emocji.

Wprowadzenie do współczesnego ekspresywizmu: Allan Gibbard i emotywistyczne inspiracje

Artykuł poświęcony jest realizacji celu badawczego, na który składają się trzy zadania. Pierwszym z nich jest zarysowanie głównych cech ekspresywizmu metaetycznego, ze szczególnym uwzględnieniem różnic i podobieństw zachodzących między tym typem teorii a tradycyjnym emotywizmem. Drugim zadaniem jest przedstawienie podstawowych twierdzeń najbardziej wyrafinowanej wersji współczesnego ekspresywizmu – koncepcji Allana Gibbarda – z uwzględnieniem miejsca uczuć moralnych w analizie sądów moralnych. Po trzecie w artykule omawia się podjęte przez Gibbarda zastosowanie podejścia ekspresywistycznego w metateorii znaczenia i jego metaetyczne konsekwencje, zwłaszcza w zakresie relacji między ekspresywizmem a antynaturalizmem.

Metaetyka systemów społecznych. Teorioetyczne aspekty koncepcji N. Luhmanna

Jedna z koncepcji historycznego rozwoju etyki stwierdza, że „teorie moralne nie mogą być oceniane w sposób zrozumiały inaczej niż w kategoriach sukcesu lub porażki w rozwiązywaniu problemów historycznie uwarunkowanych” (T. Irwin). Celem artykułu jest próba odpowiedzenia na pytanie, czy teoria systemów N. Luhmanna może być wykorzystana do wyjaśnienia historycznej zmienności teorii etycznych i spełnić rolę swojego rodzaju metaetyki. Wymaga to zbadania, czy teoria ta pozwala wyjaśnić funkcję moralności, jej społeczną, kulturową i historyczną zmienność oraz rolę teorii etycznych. Wydaje się, że teoria L. Luhmanna przechodzi ten test w sposób co najmniej zadawalający, choć za cenę odrzucenia wielu założeń przyjmowanych w etyce tradycyjnej.

No Right To Mercy

Arguments from human dignity feature prominently in the Lethal Autonomous Weapons (LAWS) moral feasibility debate, even though their exists considerable controversy over their role and soundness and the notion of dignity remains under-defined. Drawing on the work of Dieter Birnbacher, I fix the sub-discourse as referring to the essential value of human persons in general, and to postulated moral rights of combatants not covered within the existing paradigm of the International Humanitarian Law in particular. I then review and critique dignity-based arguments against LAWS: argument from faulty targeting process, argument from objectification, argument from underappreciation of the value of human life and the argument from the absence of mercy. I conclude that the argument from the absence of mercy is the only dignity-based argument that is both valid and irreducible to another class of arguments within the debate, and that it offers insufficient justification for a global ban on LAWS.

Inność i obcość. Filozoficzna analiza figury uchodźcy

Celem artykułu jest filozoficzna analiza figury uchodźcy przebywającego na terytorium Europy Zachodniej a także opisanie mechanizmów, które stabilizują i podtrzymują wykluczenie przybyszów. Na pierwszy plan wysuwają się w tekście dwie kategorie: inność i obcość oraz napięcie między nimi. Inność jest ukazana jako ontologiczna kategoria niezbędna dla konstrukcji podmiotu. W przypadku natomiast figury uchodźcy, analizowanej w niniejszym tekście, status innego może ulec dekonstytucji i wówczas cudzoziemiec, usytuowany poza społeczeństwem, staje się obcy i traci możliwość swobodnego projektowania siebie. Co istotne, należy także uwzględnić przestrzeń, w której uchodźcy są sytuowani, tj. obozy lub ośrodki.