Study of surface solar radiation with the use of satellite and ground-based observations and climate model simulations
Βασικός στόχος της παρούσας διδακτορικής διατριβής είναι να αναδείξει τη σημασία της συνδυασμένης χρήσης επίγειων και δορυφορικών παρατηρήσεων με προσομοιώσεις από κλιματικά μοντέλα και μοντέλα διάδοσης ακτινοβολίας στη μελέτη της ηλιακής ακτινοβολίας στην επιφάνεια της Γης. Το πρώτο κεφάλαιο, όπου δίδονται γενικές πληροφορίες για την ηλιακή ακτινοβολία και παρουσιάζονται τα κίνητρα της έρευνας που περιγράφεται στην παρούσα διατριβή, ακολουθείται από ένα κεφάλαιο που περιλαμβάνει τρεις σύντομες μελέτες περίπτωσης. Σε αυτές τις μελέτες γίνεται χρήση δεδομένων από το International Satellite Cloud Climatology Project (ISCCP) με σκοπό την ανάδειξη της σημασίας του προγράμματος ISCCP για κλιματικές μελέτες περιοχικής κλίμακας. Στο τρίτο κεφάλαιο, λαμβάνοντας υπόψη τη συζήτηση που περιλαμβάνεται στην τελευταία έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) για την ηλιακή ακτινοβολία στην επιφάνεια της Γης, παρουσιάζεται μια αναλυτική μελέτη της ικανότητας ενός περιοχικού κλιματικού μοντέλου (RegCM4) να προσομοιώνει τα επίπεδα της προσπίπτουσας στο έδαφος ηλιακής ακτινοβολίας στην Ευρώπη. Αυτή η μελέτη περιλαμβάνει παρατηρήσεις από τους δορυφόρους Meteosat, προσομοιώσεις από περιοχικό κλιματικό μοντέλο και προσομοιώσεις με μοντέλο διάδοσης ακτινοβολίας. Στο κεφάλαιο αυτό υπογραμμίζεται η σημασία της ακριβούς προσομοίωσης της ηλιακής ακτινοβολίας στο έδαφος από τα κλιματικά μοντέλα. Ενώ η Ευρώπη καλύπτεται από ένα σχετικά πυκνό δίκτυο επίγειων σταθμών που καταγράφουν τα επίπεδα της ηλιακής ακτινοβολίας δεν ισχύει το ίδιο για την κλιματικά ευαίσθητη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Στο τέταρτο κεφάλαιο αυτής της διατριβής επιχειρείται η κάλυψη αυτού του κενού καθώς παρουσιάζεται μια μελέτη των επιπέδων της προσπίπτουσας ηλιακής ακτινοβολίας στο έδαφος σε υψηλή χωρική ανάλυση για την περίοδο 1983-2013 με τη χρήση δορυφορικών παρατηρήσεων. Η χωροχρονική μεταβολή και οι τάσεις της ηλιακής ακτινοβολίας μελετούνται μαζί με την ευαισθησία των δορυφορικών προϊόντων σε παραμέτρους που σχετίζονται με τα νέφη, τα αιωρούμενα σωματίδια και τους υδρατμούς. Για τις ανάγκες αυτής της μελέτης χρησιμοποιήθηκε μια σειρά από δορυφορικά προϊόντα σε συνδυασμό με επίγειες παρατηρήσεις και πραγματοποιήθηκαν προσομοιώσεις με μοντέλο διάδοσης ακτινοβολίας. Η παρούσα διδακτορική διατριβή ολοκληρώνεται με την παρουσίαση των κυριότερων αποτελεσμάτων στο πέμπτο κεφάλαιο.