Представата за Европа в модерна България – от Османската империя до Европейския съюз
Perceptions of Europe in modern Bulgaria – from the Ottoman Empire to the European Union The article demonstrates the construction of the notion of Europe during the modernization of Bulgarian society during the historical period from the Bulgarian Renaissance (1762) until the end of 20th century. The perception of Europe in Bulgaria depends mostly on the almost five‑century‑long Ottoman rule of Bulgarian lands which detached Bulgaria from the European civilization. Therefore, for the Bulgarians Europe represents the foreign, more developed part of the world, towards which they strive. Bulgaria only begins to reestablish its place in Europe with the restoration of the Bulgarian state following its Liberation (1878), achieved thanks to the Russian‑Turkish war of 1877–1878. The new Bulgarian state is based on a European template, but in the first decades following its independence, it faces European contradictions. The idea of Europe as a unitary whole is put in doubt as Bulgaria is the battleground where the interests of the Russian liberator and the Western European countries collide.The participation of Bulgaria in the two world wars on the side of the Central Powers and the Tripartite Pact leads to defeats and further detachment from Western Europe. Following World War II, Bulgaria falls into the Soviet sphere of influence, and Europe (understood as Western Europe) is associated with the image of the enemy for nearly half a century. This only changes with the end of the Cold War, when the conception of Europe is equated with the desired membership in the European Union, achieved on 1 January 2007. Bułgarskie wyobrażenia Europy w dobie nowożytnej – od Imperium Osmańskiego do Unii Europejskiej Artykuł ukazuje powstawanie obrazu Europy w społeczeństwie bułgarskim w okresie modernizacji trwającej od początku odrodzenia narodowego (1762) do końca XX wieku. Na jego kształcie wyraźne piętno odcisnęło trwające pięć wieków panowanie osmańskie, które oddzieliło Bułgarię od cywilizacji europejskiej; dlatego dla Bułgarów Europa stanowi zewnętrzną, bardziej rozwiniętą część świata, do której aspirują. O początkach europejskiej identyfikacji Bułgarów można więc mówić dopiero po utworzeniu państwa bułgarskiego, co nastąpiło po wyzwoleniu w 1878 roku, w wyniku wojny rosyjsko‑tureckiej 1877–1878. Nowe państwo bułgarskie powstawało zgodnie z wzorcami europejskimi, ale już w pierwszych dekadach niezależności Bułgarzy doświadczyli Europy w kategoriach antynomii. Idea Europy jako całości została zakwestionowana, ponieważ w Bułgarii starły się z jednej strony interesy wyzwolicielskiej Rosji, a z drugiej państw zachodnioeuropejskich.Udział Bułgarii w wojnach światowych po stronie państw centralnych i państw Osi doprowadził ją do upadku i ostatecznego odcięcia od Europy Zachodniej. Po II wojnie światowej Bułgaria znalazła się w sferze wpływów Związku Radzieckiego, przez niemal pół wieku Europa (rozumiana tu jako Europa Zachodnia) stanowiła synonim wroga. Ta sytuacja uległa zmianie dopiero po zakończeniu zimnej wojny, kiedy dla Bułgarii pojęcie „Europa” stało się tożsame z pożądanym członkostwem w Unii Europejskiej, co nastąpiło 1 stycznia 2007 roku.
