Homecomer: Reconstruction of relations in families of former prisoners

The article focuses on the family relations of people sentenced to imprisonment. The aim of the project is to study the relations between former prisoners and their family members, particularly to define various strategies of rebuilding family relations, applied by former prisoners in the process of social adaptation. Based on the reconstruction of biographies of adult people who experienced the imprisonment of a parent during their childhood, adolescence and early adulthood, the author characterised various strategies of rebuilding relations, as well as difficulties and setbacks connected with breaking and losing the bond. The study made use of qualitative strategies of sociological analyses (biographical method). 31 narrative interviews with people who experienced penitentiary isolation of their parent (adult children of prisoners, aged between 18 and 70) were conducted as part of the study.

„Siła kandydata” i „siła motywacji” jako autorskie, wielo- wskaźnikowe i uniwersalne narzędzie do opisu kondycji kandydatów na studia wyższe. Społeczne i metodologiczne refleksje

W tekście prezentowane jest autorskie narzędzie do wielowskaźnikowego pomiaru dwóch podstawowych kategorii, stworzonych na potrzeby projektu badawczego „Kandydaci na toruńskie studia archeologiczne”: siły kandydata i siły motywacji. Podstawę do analiz stanowią dane zebrane w procesie rekrutacji studentów na studia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu w systemie Internetowej Rejestracji Kandydatów. W ramach rejestracji na studia kandydaci podają szereg informacji osobowych, dotyczących dotychczasowego wykształcenia, a także ujawniają swoje preferencje w zakresie kierunków studiów. Tworząc siłę kandydata i siłę motywacji, wykorzystano szereg wskaźników. Operacjonalizacja takich sił pozwoli na lepsze rozumienie procesu rekrutacji na studia, a także jego ogólnej specyfiki. Utworzenie opisywanych kategorii umożliwia lepsze interpretowanie zachowań i preferencji kandydatów. Dzięki nim jesteśmy w stanie sprawdzić, czy wiek studentów, ich płeć, pochodzenie, odległość od UMK oraz rodzaj ukończonej szkoły korelują z ich siłą determinacji do studiowania kierunku czy ich potencjałem intelektualnym. Dzięki temu możliwe jest efektywniejsze konstruowanie wymogów rekrutacyjnych oraz strategii marketingowych dla poszczególnych kierunków bądź uczelni. Wskazane możliwe implementacje praktyczne są jedynie przykładami, bo trudno wykluczyć, że w wypadku innych jednostek czy okoliczności ich użyteczność może się ujawnić na innych polach. Siła kandydata to wartość opisująca, na podstawie dostępnych nam danych, potencjał intelektualny i kulturowy kandydata. Dzięki pomiarowi tej wartości uzyskujemy odpowiedź na pytanie o to, czy dany kandydat ma szansę być silnym naukowo studentem. Druga z kategorii – siła motywacji – odpowiada na pytanie, na ile kandydat był zdeterminowany do podjęcia danego kierunku studiów. Pomiar tej wartości rozwiewa wątpliwości dotyczące przypadkowych wyborów kierunku studiów oraz daje odpowiedź na pytania o możliwe alternatywy. Pierwotne badanie dotyczyło archeologii, ale wypracowany mechanizm i sposób analizy może zostać wykorzystany do budowania charakterystyk wszystkich pozostałych kierunków kształcenia akademickiego.

Polityka transportowa na paradygmatycznym rozdrożu. Socjologiczna analiza dokumentów strategicznych europejskiej i polskiej polityki transportowej

Artykuł analizuje europejską i krajową politykę transportową z punktu widzenia przyjmowanych w nich celów i zgodności z ideą zrównoważonego transportu. Autor podejmuje próbę ocenienia, na ile podmioty odpowiedzialne za kształt krajowej polityki transportowej traktują ideę zrównoważonego transportu jako istotną ideologiczną inspirację, a na ile jest to tylko hasłowa deklaracja nieznajdująca potwierdzenia w kierunkach szczegółowych działań. Obszary tej oceny obejmują społeczne aspekty funkcjonowania systemu transportowego: wpływ na rozwój gospodarczy, zagadnienie spójności społecznej i dostępności komunikacyjnej, zagadnienie ochrony środowiska i jakości życia oraz kwestię bezpieczeństwa użytkowników systemu transportowego. Artykuł zawiera wstępne wnioski z socjologicznej analizy desk research, prowadzonej na podstawie analizy treści dokumentów strategicznych krajowej i europejskiej polityki transportowej, a także analizy danych zastanych pochodzących z polskiej i europejskiej statystyki publicznej.

Reintegracja społeczno-zawodowa w czasie pandemii

Od marca 2020 roku wiele elementów życia społecznego i gospodarczego na skutek pandemii koronawirusa uległo znacznym przeobrażeniom, co nie ominęło również ekonomii społecznej i solidarnej. W związku z tym w poszczególnych podmiotach ekonomii społecznej podejmowano liczne czynności osłaniające i wspierające uczestników działań integracyjnych i aktywizujących. Głównym celem tych przedsięwzięć było utrzymanie aktywności oraz motywacji do pracy uczestników zajęć w centrach i klubach integracji społecznej, zakładach aktywności zawodowej, warsztatach terapii zajęciowej.

"Why are you single, baby?" Reasons for being single based on a Brazilian research

Single people are often asked about the reasons for non-marriage, in a context where, despite several changes in the field of intimacy, adults are still expected to marry. Based on a thesis study on the subject of singleness in Brazil, in the city of Salvador, Bahia, this text presents the main reasons for singleness, declared by single middle-class adults who live alone in this city. The study used a feminist perspective, with the category gender as the basis for data analysis, in an intersectional way with social class, race, generation, sexuality and territoriality. It used mixed methods with a combination of instruments: questionnaire, focus groups, biographical interviews, and field observations. The findings collaborate to observe gender differences and closeness in reasons for singleness: relational reasons prevailing for women and being single as a choice for men.

Świadomość ryzyka wynikającego z procesu umasowienia szkolnictwa wyższego i sposoby radzenia sobie z nim – perspektywa studencka

Jednym z kluczowych problemów szkolnictwa wyższego, z którym aktualnie boryka się Polska, jest jego umasowienie. Ważne stają się pytania o to, jak studenci funkcjonują w obliczu dotykających ich wad umasowienia szkolnictwa wyższego. Najistotniejsze z nich dotyczy działań, jakich się podejmują, aby przeciwdziałać takiemu stanowi. W celu uzyskania odpowiedzi na powyższe pytanie przeprowadzono badanie jakościowe wśród polskich studentów z uniwersytetów i politechnik, w którym metodą badawczą był klasyczny wywiad swobodny. Po przeprowadzonej analizie materiału badawczego można wyróżnić trzy działania, które stosują studenci, aby przeciwdziałać ryzykom, a są to kolejno: zdobywanie dodatkowego doświadczenia zawodowego, ciągłe dokształcanie się przy pomocy różnych kursów oraz przebranżawianie się.

Young women’s (mother’s) needs and expectations regarding the development of professional competences – A comparative analysis of research results from Poland, Lithuania, Spain and Cyprus

Over the last two decades, there has been a significant improvement in the participation of women in education and the labour market in the European Union. Nevertheless, there are still many challenges to improving the situation of women. The excessive burden of household duties is a major barrier to the educational and professional activity of women, especially young women with small children. Apart from the inability to balance work and personal life, other factors limiting women’s professional activity include the mismatch between their education and the challenges of the modern labour market. Although the majority of people with higher education are women, when planning their careers, they tend to choose less attractive courses of study which are not linked to the professions of the future. The text presents the results of an analysis of research on the needs and expectations of young women (mothers) regarding the development of professional competences. The results show in which types of activities raising competences the surveyed women participate; how they evaluate the effectiveness of activities raising their competences in the professional area; what factors influence the decision of women to participate in the selected form of training; what are the attitudes of the external environment of the surveyed women towards their participation in training; what problems the surveyed women encounter in connection with participation in training raising their professional competences. The focus was on similarities and differences in statements of young women (mothers) from Poland, Lithuania, Spain and Cyprus who participating in the international project Mommypreneurs.

Trudności i wyzwania działań z zakresu promocji zdrowia wśród osób bezdomnych

Bezdomność jest tego rodzaju kryzysem w życiu człowieka, który bardzo silnie wpływa na działania jednostki we wszystkich wymiarach zdrowia, na jej codzienne wybory i hierarchię potrzeb. Walka o przetrwanie i konieczność zaspokojenia podstawowych potrzeb wyklucza koncentrowanie się na własnym zdrowiu i dbanie o jego dobry stan, a wręcz nierzadko sprzyja jego pogorszeniu. Problem stanu zdrowia osób bezdomnych i przyjęty przez nie styl życia najdobitniej pokazuje, że promocja zdrowia nie może ograniczyć się tylko do chwytliwych medialnych haseł czy prostych wskazówek, jak zdrowo żyć. Wymaga uwzględnienia szeregu różnych zmiennych, a nade wszystko całego kontekstu społecznego. Celem przygotowanego artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o możliwość i skuteczność działań z zakresu promocji zdrowia wśród grup wykluczonych na przykładzie osób w kryzysie bezdomności. Na podstawie badań własnych prowadzonych wśród podopiecznych schronisk dla bezdomnych w Łodzi (wywiady swobodne z ustrukturalizowaną listą pytań) i pracowników tychże placówek (wywiady swobodne pogłębione) autor stara się odpowiedzieć na pytanie, jaki jest stan wiedzy bezdomnych na temat prozdrowotnego stylu życia, jakie zachowania związane ze zdrowiem są charakterystyczne dla tej grupy, ale nade wszystko jakie czynniki wpływają na styl życia, w tym wybory zdrowotne, i kształtują stan zdrowia osób zepchniętych na margines społeczny.

Różne sposoby definiowania autyzmu. Przegląd stanowisk

Autyzm jest pojęciem wieloznacznym, nieostrym. W nomenklaturze medycznej kilkakrotnie już zmieniał się jego zakres semantyczny. W artykule przedstawiono sposoby występowania tego pojęcia w klasyfikacjach międzynarodowych DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) i ICD (International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems). Cechą wspólną tych definicji jest redukcjonistyczne podejście do pacjenta (jednostki zredukowanej do objawów chorobowych) i myślenie w kategoriach choroby bądź zaburzenia (ASD – Autism Spectrum Disorder). Obecnie istnieją również inne ujęcia autyzmu, o uznanie prawomocności których zabiegają aktorzy społeczni/grupy interesu spoza establishmentu medycznego. W opinii publicznej silnie zakorzenione jest skojarzenie autyzmu z puzzlem bądź kolorem niebieskim spopularyzowane przez fundację Autism Speaks. Ponadto w wydarzeniach medialnych, publikacjach o charakterze popularno-naukowym, naukowym, w tym w literaturze terapeutycznej, coraz częściej występuje określenie „stany ze spektrum autyzmu” (Autism Spectrum Condition). Ukazanie sporu o definicję autyzmu jest istotne, gdyż z argumentacji każdej ze stron wynikają implikacje w stosunku do zdrowia.

(…) Obrałam sobie cel, by żyć i mieć nad tym życiem kontrolę – zachowania w chorobie przyjmowane przez chorych na SM w celu utrzymania niezależnego funkcjonowania

Przedmiotem rozważań zawartych w artykule są zachowania w chorobie podejmowane przez osoby chore na stwardnienie rozsiane (SM). W artykule przez powyższe rozumie się szereg świadomie realizowanych przez osobę chorą powiązanych ze sobą zachowań, mających pomóc jej w utrzymaniu względnie niezależnego funkcjonowania społecznego. W toku analizy podjęto próbę odpowiedzi na poniższe pytania: jakiego rodzaju zachowania wypracowują osoby chore? jakie są motywacje wpływające na kontynuowanie (bądź zaprzestanie) przyjętych zachowań? jakie zachowania osoby chorujące na stwardnienie rozsiane uznają za „korzystne”, a jakie za „ryzykowne” dla swojego stanu zdrowia? Dociekania zawarte w tekście odnoszą się do subiektywnych znaczeń nadawanych chorobie, dlatego ich teoretyczną wykładnię stanowi koncepcja „zachowań w chorobie” (illness behaviour) autorstwa Davida Mechanica. W celu dotarcia do owych subiektywnych interpretacji i znaczeń, jakie chorzy nadają swojemu SM, zastosowano metodę jakościową, przeprowadzono 30 wywiadów swobodnych z osobami chorymi na SM (postać remisyjno-rzutowa). Ich opinie, opisy wdrażanych działań, przeżytych doświadczeń, emocji i znaczeń, jakie im przypisują, stanowiły przedmiot analizy. Złożoność choroby (SM), nieznajomość jej przyczyn oraz niepewność dotycząca jej przebiegu były czynnikami wpływającymi na to, co osoby chore rozumieją przez „względnie niezależne funkcjonowanie społeczne”, oraz na to, jakie stosują zachowania w chorobie.